MEDIA CULTUUR 25
Al die poppetjes... Er
komt geen eind aan.
Klaar met de één,
wachten er nog tien
Wiersma dan naar het eeuwenoude
exemplaar aan de overkant. Hij is
voor het eerst van zijn leven in het
Rijksmuseum. ,,Vijf maanden? Wit
een geduld heb jij'', complimenteert
hij.
De schilder glimlacht. Ze werkt
vier dagen per week, zes uur per keer.
Licht ongeduldig is ze inmiddels wel,
bekent ze. ,,Ik wil graag op vakantie,
maar tegelijkertijd wil ik niet dat het
project uitloopt. Dus ik blijf door
werken en tegen mezelf zeggen: dit is
leuk werk, niet zeuren.'' Ze heeft
geen last van de nieuwsgierige blik
ken. ,,Het grappige is dat ik - na vijf
maanden - nu vaak hoor: wat moet je
nog veel doen! Terwijl ik juist best
ver ben.''
De leken-opmerking is begrijpe
lijk. Wie naar de vorderingen van
Wiersma kijkt, ziet nog veel bruine
vlakken en donkere kostuums. Het
belangrijkste duo - kapitein Frans
Banninck Cocq en luitenant Willem
van Ruytenburch - die in het origi
nele schilderij letterlijk in het stra
lende middelpunt staan, lijken nu
één van de vele schutters. De drama
tische licht-donker effecten waar
Rembrandt om wordt geroemd, vol
gen nog, belooft ze.
Het moeilijkste deel heeft de schil
der achter de rug. Dat zat 'm in de ge
zichtsexpressies van de ruim twintig
figuren op het doek. „Wanneer een
verfstreek in het gezicht niet klopt,
zie je dat meteen. Bij de kostuums,
waar we nu aan werken, kan ik iets
losser schilderen. Omdat we in het
begin zoveel vertraging hadden, heb
ik losgelaten dat elke lijn precies het
zelfde moet zijn. Dan ben ik volgend
jaar nog niet klaar.''
Dat klinkt alsof ze uit de losse pols
de kostuums inkleurt, maar zo is het
ook weer niet. Wiersma doet zeker
een uur over de witte plooikraag van
een schutter. Ze werkt met de pen
seel in haar rechterhand en haar mo
biel in de linkerhand. Op het scherm
pje van haar telefoon zoomt ze in op
een foto van De Nachtwacht. ,,Die
heeft zo'n hoge resolutie dat ik zelfs
alle barstjes in de verf kan zien. Soms
loop ik ook even naar de overkant,
maar de details zie ik op de foto ei
genlijk beter.''
Het geheim van de meester zal waar
schijnlijk in januari op televisie ko
men. Daarin is te zien dat Wiersma
hulp krijgt van haar zusje Maria - ook
schilder en illustrator -, vier collega
schilders, restaurateur, materiaaldes-
kundige en wetenschapshistoricus.
,,Ik hoop dat Rembrandt ook hulp
heeft gehad. Het geheel is prachtig,
maar al die poppetjes.Er komt geen
eind aan. Ben je met de één klaar,
wachten er nog tien. En ze hebben al
lemaal een speer, helm of vlag. Dat
maakt het schilderen eentonig.''
dat ondoenlijk voor alle kleuren.
,,Verf uit tubes is lekker smeuïg. Dat
schildert heel soepel, maar geeft niet
dezelfde effecten en structuren als bij
De Nachtwacht. Ik hoop dat het vanaf
afstand straks lijkt op het origineel.''
Eind september, als dit megapro
ject eindelijk klaar is, zal het schilde
rij worden verouderd door een res
taurator zodat de kleuren beter over
eenkomen met Rembrandts werk uit
1642. Ook wordt er aan alle kanten
een stuk van het doek gesneden. Dat
gebeurde met het origineel namelijk
Die twee schutters
en dat kindje op
links zullen het niet
overleven. Ik
protesteer al weken
ook. 46 jaar na de dood van de groot
meester werd zijn werk verplaatst
naar het toenmalige stadhuis, het
huidige Paleis op de Dam. Daar bleek
het doek te groot voor zijn nieuwe
plek, tussen twee deuren in, waarop
het werd ingekort. ,,Die twee schut
ters en dat kindje op links zullen het
niet overleven'', wijst ze. Wiersma
weet dat het pijnlijke moment gaat
komen. ,,Ik protesteer al weken.''
Mest en urine
Op haar verstelbare werkplek staat
alleen een kleine tafel met daarop
een schilderspalet en verschillende
tubes verf. In de zeventiende eeuw
kwam er uiteraard nog geen verf
uit de fabriek. Er werden de
gekste stoffen gebruikt
om pigment te ver
krijgen, zoals mest,
urine en botten
van dieren. Net
als de eerdere
edities van het
AvroTrospro-
gramma was
aanvankelijk het
idee om de verf
zelf te maken,
maar gezien de
werkplek-in het 1
Rijksmuseum kan je
niet naar hartenlust poeder
tjes mengen - en de geringe tijd was
woensdag 18 augustus 2021
GO
44
Lisa Wiersma
In de eerste maan
den werkte Wiersma
- witte schildersjas -
vanwege corona in
stilte op de stellage.
Inmiddels kunnen be
zoekers toekijken.
FOTO'S JEAN-PIERRE JANS
44
