Taliban beloven een vreedzame
4
De taliban trokken gisterochtend de buitenwijken van Kaboel
binnen. Daarmee kwam een einde aan een bliksemoffensief waarbij
in enkele weken een heel land zonder slag of stoot werd veroverd.
Hoe heeft dat zo snel kunnen gebeuren?
AFGHANISTAN TALIBAN
Herovering door taliban leidt tot paniek en chaos in hoofdstad Afghanistan
De militaire machts
greep van de taliban
in Afghanistan had
zeker de laatste week
veel weg van kraal
tjes rijgen. De ene na de andere
provinciehoofdstad viel razend
snel in hun handen. Na Kandahar,
hun oude hoofdstad, Herat, en bij
voorbeeld Tarin Kowt (met Kamp
Holland) in Uruzgan, was het dit
weekend de beurt aan Mazar-e
Sharif en Jalalabad en lag de weg
open naar hun laatste en belang
rijkste prooi: de hoofdstad Kaboel.
In Washington en Europese
hoofdsteden hebben ook rege
ringsleiders en militaire comman
danten met verbazing de ontwik
kelingen op het slagveld gevolgd.
De opmars van de taliban ging zo
snel dat de situatie op militaire
stafkaarten binnen het uur veran
derde. Trekken de extremisten nu
op naar Jalalabad? Oh, hebben ze
die stad al in handen?!
Waarom ging het Afghaanse
veiligheidsapparaat in de strijd
met de taliban zo snel kopje on
der? Vele jaren van training en be
wapening, om regeringssoldaten
en politieagenten op eigen benen
te laten staan, gingen in dagen ver
loren. In veel provinciesteden
werd er nauwelijks een schot ge
lost. Soldaten sloegen op de vlucht
of liepen over. Lokale bestuurders
gooiden het op een akkoordje. Al
het moderne wapentuig kwam
onbeschadigd in handen van de
taliban.
Terwijl alles er op papier zo goed
uitzag. Alleen de Verenigde Staten
hebben sinds 2001 al 83 miljard
dollar uitgegeven aan de opbouw
van het Afghaanse leger, de lucht
macht, de commandotroepen en
de politie. De Afghaanse bestuur
ders hadden ook genoeg tijd om
zich voor te bereiden op het offen
sief van de taliban.
Corruptie
De terugtrekking van de interna
tionale strijdmacht kwam dit jaar
door interventie van de Ameri
kaanse president Joe Biden in een
stroomversnelling, maar de rege-
ring in Kaboel kon zich sinds 2014
al instellen op een gevecht op ei
gen benen. In dat jaar kreeg zij de
leiding over de strijd tegen de tali
ban.
Westerse instructeurs zagen ook
wat ze wilden zien: met de trai
ning en de uitrusting zat het wel
goed. De soldaten waren gehard,
de elitetroepen deden niet onder
voor die van andere legers. Maar al
snel werd een groot probleem
blootgelegd: de aansturing van het
veiligheidsapparaat. De centrale
regering in Kaboel maakte er een
zootje van. Vooral onder president
Ashraf Ghani waren de ministe
ries van Defensie en Binnenlandse
Zaken bolwerken van corruptie en
gebrek aan leiderschap.
Vanuit de departementen werd
het moreel onder leger en politie
ondermijnd. Zo hebben politie
agenten al maanden geen salaris
meer gekregen. Een salaris dat
toch al mager is in vergelijking
met wat strijders van de taliban
ontvangen: een soldaat of politie
agent zou elke maand 300 dollar
aan salaris moeten krijgen, de ge
middelde talib krijgt het dubbele
of meer. Ook de bevoorrading
vanuit Kaboel was een ramp. In
veel gebieden ontbrak het de troe
pen aan voldoende water en mu-
nitie. Wapens werden verkocht op
de zwarte markt en kwamen vaak
in handen van de taliban.
De Australische journaliste
Lynne O'Donnell, die vele jaren in
Afghanistan heeft gewerkt, richt
haar pijlen vooral op president
Ghani. Zij noemt hem 'een micro
manager' en 'een controlfreak'.
Ministers, gouverneurs van dis
tricten en politiechefs werden in
hoge snelheid vervangen waar
door er geen enkele continuïteit in
Achtergelaten auto's op straat. Met
de portieren open. Files op weg
naar de internationale luchthaven
waar buitenlanders zich verzame
len voor een evacuatie. Lange rijen
voor kantoren voor het verkrijgen
van een paspoort, voor een buiten
lands visum. Ook bij geldautoma
ten is het een drukte van belang. Ie
dereen wil zoveel mogelijk contant
geld opnemen.
Kaboel is in paniek. De komst van
de taliban werd gevreesd - een
enorme stroom vluchtelingen trok
de afgelopen weken naar de hoofd
stad, maar dat de moslimfunda
mentalisten zo snel Kaboel zouden
innemen had niemand verwacht.
De hoofdstad viel even snel in hun
handen als de rest van Afghanistan.
Volgens Farzana Kocha, een parle
mentslid in Kaboel, weten inwo
ners niet wat ze moeten doen. ,,De
een probeert te vluchten, de ander
duikt onder'', zegt Kocha.
Suhail Shaheen, woordvoerder
van de taliban, zegt dat niemand
zich zorgen hoeft te maken. ,,We
komen in vrede'', aldus Shaheen.
,,We zijn de dienaren van het volk
en van dit land.'' Volgens hem hoeft
niemand op de vlucht te slaan. Ook
een leider van de taliban, Zabiullah
Mujahid, bezweert dat er een
vreedzame machtsoverdracht zal
zijn.
Schoten
De Afghaanse minister van Bin
nenlandse Zaken, Abdul Satar Mir-
zakwal, zei dat er werd onderhan
deld over een overgangsregering.
maandag 16 augustus 2021
GO
Afghaanse leger legt
taliban bij na geen
strobreed in de weg
Hans van Zon
Rotterdam/Kaboel
President Ashraf Ghani en minister van Defensie Bismillah Khan
Mohammadi bezoeken het Afghaanse leger in Kaboel. foto reuters
De komst van de taliban in Ka
boel zorgde voor paniek en cha
otische taferelen in de Af
ghaanse hoofdstad. Duizenden
mensen zijn bang voor een 'bijl
tjesdag' en proberen het vege
lijf te redden, maar zij kunnen
geen kant op.
Hans van Zon
Rotterdam/Kaboel
-
i'— h. rrwM
Een straatventer in het al eerder veroverde Herat verkoopt tali
banvlaggen. foto ap
