PARELTJES
n
10 NIEUWS
IMSJfe
Ver weg van de drukte
liggen ze in het
Twentse land.
„Mariakapellen zijn het
mooiste geheim van
Twente'', zegt beheerder
Henk ten Berge. Het zijn er
inmiddels 67. Veel
toeristen houden er even
halt. „Maria gedag zeggen,
even tot haar bidden.''
lke ochtend, vlak voor ne
gen uur, stapt hij op de
fiets. Vandaag, op een
mooie donderdag, is hij
iets vroeger dan normaal.
Een paar honderd meter buiten het
dorp een klein weggetje in en Henk
ten Berge staat voor de kapel die hij
achttien jaar geleden hielp oprichten.
Dan pakt hij zijn sleutels, opent de
deur en steekt alvast een paar kaarsen
aan. Soms ook drukt hij stiekem even
op de knop rechts naast de ingang. In
de stilte van de ochtend klinkt dan
opeens een Marialied. Maar liever
nog staat hij er gewoon zwijgend.
„Maria goedendag zeggen, even tot
haar bidden: dat vind ik mooi. Of het
helpt weet ik niet. Maar hinderen
doet het in geen geval."
Strooigoed
Hij is 88, Henk ten Berge. Beheerder
van een van de 67 Mariakapellen in
Twente. In 2003 was het dat bij het
25-jarig jubileum van de Muziekver
eniging van het kerkdorp Tilligte een
nieuwe kapel gebouwd werd. Ten
Berge, zelf ook betrokken bij de mu
ziek, was een van de initiatiefnemers.
„We wilden iets doen. Uit dankbaar
heid. Sommigen wilden een boom,
anderen een bank. We zijn hier hele
maal niet zo vroom, als je dat soms
mocht denken. Ik heb toen gezegd:
waarom bouwen we geen kapel?"
De bouw van het kapelletje in Til-
ligte had gevolgen die ook Ten Berge
zelf verrasten. Geheel tegen de tijd
geest in verrezen opeens overal in
Twente Mariakapellen. „Toen we hier
bouwden, waren er hooguit twintig
kapelletjes in Twente. De kerken lie
pen leeg, maar Maria kreeg opeens de
wind mee. In amper twintig jaar tijd
zijn er zo'n veertig bijgekomen, ook
in delen van Twente waar je het hele
maal niet zou verwachten."
De 67 Mariakapellen van Twente
liggen als religieus strooigoed ver
spreid over de regio. Zo maar opeens,
bij een fietstocht of wandeling, dui
ken ze op langs de kant van de weg.
Kleine bakstenen gebouwtjes,
meestal voorzien van een neo-Sak-
sisch puntdak en een gevelteken.
Sommige zijn aan de voorkant open,
anderen - zoals Tilligte - juist geslo
ten. Minikerkjes met een beeld of
icoon, brandende kaarsen en een gas
tenboek. „Voor Peter de Vries", no
teert een bezoeker van de kapel in
Tilligte. „Voor onze familie en onze
99-jarige moeder, nog in ons mid
den", schrijven Jan en Lenie.
„Mensen komen hier omdat ze be
hoefte hebben aan steun", zegt Henk
ten Berge. „De kapel kan dat bieden,
of je nou gelovig bent of niet. Aan
zien des persoons bestaat hier niet.
Maria laat mensen in hun waarde. Ie
dereen mag doen en denken wat hij
wil. Ik sta echt niet achter de deur om
te controleren wat hier gebeurt. In
deze kapel kom je tot rust. Dat straalt
hij aan de buitenkant ook uit."
Bentheimer Steen
Net als de andere kapellen lijkt ook
die in Tillige vergroeid met het land
schap. Hij is opgetrokken uit Bent
heimer steen en heeft een klein to
rentje met een klok. Henk ten Berge
luidt hem op feestdagen hoogst per
soonlijk met een touw dat binnen uit
het plafond komt. Gisteren was Ma
ria Hemelvaart: toen was er een korte
dienst om negen uur in de ochtend.
„We zijn geen concurrenten van de
kerk, maar werken er nauw mee sa
men." Waarom de kerken leeglopen
en de kapellen vol, weet hij ook niet.
„Dat is juist het wonder. Maria hef't
drok in TwenteWe zagen het weer
met corona. Ik kon de kaarsen niet
aanslepen. Het allerbelangrijkste is
natuurlijk dat de kapellen altijd open
zijn. Je kunt er altijd terecht en het
verplicht tot niets."
De kapel in Tilligte trekt gemiddeld
BOEK/
zo'n 20.000 mensen per jaar. Regel
matige bezoekers, maar ook en in
toenemende mate: toeristen. Geza
menlijk zijn die goed voor zo'n 60-
tot 70.000 euro per jaar aan kaarsen
geld en giften. Geld dat jaarlijks
wordt gebruikt voor goede doelen, in
het bijzonder dorpsgenoot en pater
Hennie Haamberg, missionaris in
Zuid-Amerika.
Henk ten Berge zelf leeft met de
kapel. „Het is mijn tweede huis",
zegt hij, wijzend op het beeld van
Onze Lieve Vrouw van Lourdes in
het schemerdonker. Samen met twee
anderen van de muziekvereniging
zocht hij het beeld uit bij een winkel
in Mariabeelden. „Er stonden er wel
vijfhonderd. Onafhankelijk van el
kaar hebben voor deze gekozen. Ik
ben zelf één keer in Lourdes geweest.
Dat zal ik nooit meer vergeten."
Genezing
Of er ook in Tilligte wonderen zijn
gebeurd, durft hij niet te zeggen. Wel
kent hij de verhalen van het echtpaar
uit Deventer met een zwaar zieke
moeder. „Die kwamen hier een no
veen houden. Negen dagen kwamen
ze hier achter elkaar bidden, in de
late avond. Ze kwamen mij steeds om
de sleutel vragen. Op eerste kerstdag
kreeg ik ze opeens aan de telefoon. Ze
stonden bij de kapel. Mét hun moe
der. Ze was weer helemaal opge
knapt."
Soms voelt hij zich een halve pas
toor. „Als je zo'n kapel beheert, moet
je kunnen luisteren. Mensen willen
je toch dingen vertellen. Dat vraag ik
niet om, dat gebeurt gewoon."
Aan het einde van de dag bij de
schemering, keert hij nog één keer
terug om de deur te sluiten. Dan
dooft hij de kaarsen en bidt hij nog
even drie weesgegroetjes. ,,En dan
zeg ik: 'Bedankt, Maria, het was 'n
mooi'n dag.''
maandag 16 augustus 2021
GO
Prachtig die zomer, maar wat te doen met onze vrije tijd als het buitenland door corona verder weg lijkt dan
ooit? Laten we de blik richten op al die pareltjes in eigen land. In een serie verhalen steeds een nieuwe tip
van mensen die het weten kunnen. Vandaag: Mariakapellen in Twente
Tassen Dinkel en Regge floreren
de kapellen: „Maria hef 't drok..."
Herman Haverkate
Henk ten
Berge is beheerder
van de Mariakapel
in Tilligte.
FOTO'S FRANS NIKKELS
Wie de 67 Mariaka
pellen van Twente
of een deel daarvan
wil zien, kan terecht
op de website van
de werkgroep die
rond dit groeiende
fenomeen is ont
staan. Ook is er een
boek beschikbaar,
waarin de kapellen
en tevens de land-
kruisen van Twente
worden beschreven.
Het boek is voor
17,50 euro te koop
bij de VVV-kantoren
in Twente en bevat
een routekaart.
Rond de Mariaka
pellen zijn ook wan
del- en fietsroutes
uitgezet: www.ma-
riakapellenenland-
kruisenintwente.nl
