'Ik ben alle lijnen overgegaan'
'Ik heb nergens spijt van
als zij er straks niet meer is'
'M
12 NIEUWS
MANTELZORG 24/7
Even op adem komen met een vakantie: veel mantelzorgers lukt
het niet. Vervangende zorg regelen is een administratieve dagtaak,
dat kan er niet óók nog bij, ze zijn vaak al zo moe. Soms willen ze de zorg
ook niet loslaten. „Herkent mijn partner mij nog wel als ik thuiskom?''
m
Ik ken mantelzorgers die in
geen 25 jaar zijn wegge
weest", vertelt directeur
van MantelzorgNL, Lies-
beth Hoogendijk (58). Ze
herinnert zich een verhaal
van een mevrouw uit Leiden: ,,Zij
zocht in februari opvang voor haar
moeder, zodat ze in juni een weekje
weg kon. Haar moeder viel echter net
niet onder de Zorgverzekeringswet,
waardoor de zorginstelling geen bed
den kon vrijhouden. 'Dus ik kan wél
morgen mijn been breken', zei ze, 'en
dan wordt mijn moeder opgevangen.
Maar als ik een weekje weg wil, kan
dat niet?' In mei besloot ze om dan
maar niet te gaan.''
Er zijn volgens Hoogendijk tal van
dit soort gevallen. Mantelzorgers ra
ken bedolven onder de administra
tieve rompslomp, terwijl ze vaak al
overwerkt zijn. Hoogendijk: ,,De
overgang van de Wet maatschappe
lijke ondersteuning (Wmo) naar de
Zorgverzekeringswet is verschrikke
lijk moeilijk en vaak heel erg duur.
Een weekje vakantie met eigen bij
drage kan plots twee keer zoveel geld
kosten. Daar komt nog bij dat je voor
de decentralisatie in 2015 vrij makke
lijk je zorgindicatie kon meenemen
naar het vakantiepark. Nu is niks
centraal geregeld, waardoor niemand
echt verantwoordelijk is: de ge
meente kan het doorschuiven naar
Er is niks
centraal
geregeld,
niemand is
echt verant
woordelijk
de zorgverzekeraar en andersom.
Uiteindelijk trekt de mantelzorger
aan het kortste eind.''
Zeven op de tien mantelzorgers
geeft bij MantelzorgNL aan geen ge
bruik te willen maken van vervan
gende zorg, ook wel respijtzorg ge
noemd. Voor vakanties is dat cijfer
vermoedelijk hoger, aldus Hoogen-
dijk. Ze noemt het triest. Hoogendijk
weet dat afstand belangrijk is om de
zorgtaken vol te houden: ,,Het geeft
je de gelegenheid na te denken over
hoe je op lange termijn het beste voor
jezelf én de ander kunt zorgen.''
Mantelzorgers krijgen nu te wei
nig de kans om zich te realiseren in
welke tredmolen ze zijn beland. Ze
raken langzaam verzeild in de be
klemmende, veeleisende situatie die
mantelzorg vaak is. Hoogendijk: ,,Ei-
genlijk moet er, zodra iemand een
ELLEN VAN DER GULIK-HUTTER (61), DEN HELDER
zaterdag 14 augustus 2021
GO
Op vakantie? Kan niet, wie
Esther Villerius
Zeist
- Liesbeth
Hoogendijk,
MantelzorgNL
(In 2009 is hij geopereerd
I voor epilepsie'', vertelt
I Angelique over haar man
Edward. ,,Hij had 150 aanval
len per dag. Na de operatie
was hij deels verlamd en had
hij moeite met praten. In
maart 2019 heb ik hem voor
het eerst alleen gelaten zon
der een oppas te regelen.
Toen is hij gevallen.'' Edward
had twee bloedingen in zijn
hoofd. Angelique heeft hem
sindsdien nooit meer alleen
gelaten.
Ze neemt een adempauze en
begint over zichzelf: ,,De er
gotherapeut zei op een gege
ven moment: 'Het gaat niet
goed met jou, jij moet er
eventjes uit.' Dat merkte ik
ook: ik hoorde 's ochtends
de vogeltjes niet meer fluiten
en was zo in de war dat ik
meende dat ze in de super
markt geen eten meer had
den.'' Angelique, geëmotio
neerd: ,,Ik ben eigenlijk best
wel alle lijnen overgegaan bij
mezelf.'' Vlak voor de corona-
crisis is Angelique met hulp
van een vrijwilliger van Han
den in Huis voor het laatst op
vakantie geweest. Gisteren
heeft ze bij de stichting een
nieuwe aanvraag ingediend,
voor volgend jaar. ,,Ik heb ge
vraagd of er een stel kan
komen. De zorg is voor één
persoon eigenlijk te zwaar
geworden en door Edward
z'n afasie is het best een
zaam. Zo kunnen de vrijwilli
gers tenminste nog met el
kaar kletsen.''
I antelzorg is
geen morele
I plicht, het is
een houden van'', zegt
Ellen over de zorg voor
haar moeder, die long-
fibrose heeft en door
reuma beperkt is in het
lopen. ,,Ik doe haar we
kelijkse boodschappen
en mijn zus doet haar
grote financiële zaken.
Tussendoor komt mijn
broer bij haar voor klus
sen die ik niet kan.''
Ellens hechte familie ver
deelt de zorg voor haar
moeder. Met vakanties
rouleren de broer en
zussen. ,,Ik laat mijn
moeder niet alleen.'' Dat
deed ze ook niet toen
haar moeder corona
kreeg. Ellen trok bij haar
in, met als gevolg dat ze
zelf in het ziekenhuis be
landde: ,,Ik kreeg koude
rillingen en ben met de
ambulance afgevoerd. Ik
heb tien dagen in het zie
kenhuis gelegen.'' Ellen
moest een half jaar bijko
men. ,,Maar als mijn moe
der volgende week coro-
na krijgt, trek ik weer bij
haar in. Met liefde.''
In september gaat Ellen
op vakantie. Wat als dat
in de toekomst niet meer
kan? Ellen, gedecideerd:
,,Dan ga ik niet meer. En
als ik vijf keer in de week
langs mijn moeder moet,
ga ik vijf keer in de week.
Dat interesseert me he
lemaal niks. De tijd dat je
dit kunt doen is beperkt.
Ik weet in elk geval zeker
dat ik nergens spijt van
heb als zij er straks niet
meer is.''
