Kamer maant kabinet Afghanen te helpen
9
Sinds hun opmars begon zijn in
minder dan een week acht van de
34 Afghaanse provinciehoofdste
den gevallen. De laatste aanwinst is
Pul-e-Khumri, de hoofdstad van de
provincie Baghlan. Tienduizenden
Afghanen zijn op de vlucht gesla
gen naar onder meer Kaboel.
Na wat schotenwisselingen pak
ten de taliban gisteren ook de
macht in de hoofdstad van de pro
vincie Farah in het zuidwesten van
het land. De witte vlaggen wapper
den op overheidsgebouwen als het
politiehoofdkwartier en het gou
verneurskantoor. Ook de gevange
nis in de aan Iran grenzende pro
vincie is in handen van de extre
misten. Naar verluidt zijn in di
verse Afghaanse provincies in totaal
al meer dan 3500 gevangenen vrij
gelaten. De taliban controleren in
middels de meeste grenspassen
met de buurlanden. Miljoenen dol
lars aan douane-inkomsten gaan zo
verloren voor de Afghaanse over
heid die steeds dieper in de proble
men komt. Meer dan een miljoen
Afghanen zijn ontheemd geraakt
door gevechten.
Wreedheden
Er komen berichten over wreedhe
den door de taliban in de gebieden
die ze onder de voet hebben gelo
pen. Vooral Afghanen die bij de po
litie zaten of samenwerkten met
westerse organisaties moeten het
ontgelden. Van sommigen zijn de
huizen in brand gestoken. Een Af-
ghaanse onderzoeker die onlangs
een bezoek bracht aan districten
onder controle van de taliban in de
provincie Herat zei dat daar vrou
wen gedwongen worden thuis te
blijven. Mensen die zich verzetten
werden doodgeschoten, zei ze. In
een brief die in Herat circuleert ver
nemen burgers de regels van de
nieuwe machthebbers: meisjes zijn
van school verbannen, vrouwen
moeten een volledige hijab dragen
en jongens moeten de koran uit
hun hoofd leren. Drugs en alcohol
zijn verboden. Vrouwen mogen
hun huis niet verlaten zonder een
mannelijk familielid.
Gisteren waren acht van de
34 provincies van het land in han
den van de taliban: Nimroz,
Jowzjan, Sar-i-Pul, Takhar, Kun-
duz, Samangan, Farah en Pul-e-
Oprukken taliban
Khumri, in die volgorde. De hoofd
stad van Helmand, Lashkar Gah, en
de gelijknamige hoofdsteden van
de provincies Kandahar en Herat
worden bedreigd, met opstandelin
gen in alle drie de steden. Op soci
ale media verschenen video's van
de taliban in de buurt van Mazar-i-
Sharif, de hoofdstad van de provin
cie Balkh. Sinds de taliban in mei
hun offensief begonnen, kregen ze
al grote delen van het platteland in
handen. De opmars valt samen met
de terugtrekking van de Navo-troe-
pen onder aanvoering van de Ver-
»Meer dan een
miljoen Afghanen zijn
ontheemd geraakt
door de gevechten
enigde Staten. De aftocht moet bin
nen een maand zijn afgerond.
President Ashraf Ghani, die zijn
land niet of nauwelijks heeft voor
bereid op het vertrek van de Ame
rikaanse troepen, denkt dat een
burgeroorlog onvermijdelijk is.
Buurlanden
Een half miljoen Afghanen vluch
ten naar buurlanden, met alle ge
volgen voor meer migratie, zei gis
teren een niet bij naam genoemde
vertegenwoordiger van de Euro
pese Commissie. De Nederlandse
ambassadeur in Afghanistan en ze
ven EU-collega's vinden dat Af
ghaanse asielzoekers in Europa
voorlopig niet teruggestuurd moe
ten worden. Door de snelle opmars
van de taliban is het er niet veilig
genoeg, stellen ze. De ambassa
deurs hebben dat hun hoofdsteden
laten weten, meldt het Duitse pers
bureau DPA.
Nederland en vijf andere EU-lan-
den drongen er vrijdag juist nog
eens op aan dat Afghanistan asiel
zoekers wel moet blijven terug
nemen die zij terugsturen. De rege
ring in Kaboel deed dat tot voor
kort ook, maar heeft haar mede
werking voor zeker drie maanden
opgeschort nu het land wegzinkt in
geweld. Alle acht overgebleven EU-
ambassadeurs in Kaboel hebben de
brief ondertekend. Ook Nederland
heeft nog een ambassadeur in de
Afghaanse hoofdstad.
Staatssecretaris Ankie Broekers-
Knol vreest dat het afglijden van
het land een nieuwe uittocht naar
Europa in gang zet. Maar er komen
de laatste tij d juist betrekkelijk wei
nig Afghanen naar de EU, aldus EU-
bronnen. Verreweg de meeste Af-
ghanen vluchten naar Iran en Paki
stan, waar al respectievelijk 3 mil
joen en 3,5 miljoen Afghanen zijn
opgevangen.
Voormalige helpers van Defensie
in Afghanistan vrezen voor hun
leven nu de taliban snel terrein
winst boeken. Alleen ex-tolken en
hun gezinnen komen tot dusver in
aanmerking voor asiel in Neder
land, maar die actie loopt moei
zaam: van de 440 aanvragen zijn
er inmiddels 126 goedgekeurd.
Voor ex-bewakers, koks en chauf
feurs is de situatie zo mogelijk nog
penibeler. Voor deze groep bestaat
geen regeling, tot afgrijzen van be
langenbehartigers Anne-Marie
Snels (oud-voorzitter militaire
vakbond AFMP) en migratiespeci
alist Sara de Jong (werkzaam aan
de Universiteit van York).
Volgens VVD-Kamerlid Jeroen
van Wijngaarden is het in de eer
ste plaats zaak dat de tolken die in
beeld zijn 'zo snel mogelijk in vei
ligheid worden gebracht'. ,,Of ook
andere groepen eenzelfde gevaar
lopen als deze tolken is een in
schatting die de minister moet
maken", stelt hij. Ofwel: het is aan
demissionair minister van Defen
sie Ank Bijleveld om te beoordelen
of ook ander personeel dan tolken
in aanmerking zou moeten komen
voor de tolkenregeling.
Ook andere partijen leggen de
bal bij de minister. PvdA-Kamer-
lid Kati Piri vroeg samen met Ka
merleden van D66, SP, Christen
Unie en Denk twee weken geleden
in Kamervragen
aandacht voor
het lot van zowel
tolken als bewa
kers. Die laatste
groep zou eve-
mÊ neensinaan-
JÊK merking moeten
komen voor de
regeling, omdat
zij voor de tali
ban evengoed
een doelwit zijn,
meent Piri. ,,We
mogen deze mensen - die inten
sief hebben samengewerkt met
onze militairen - niet in de steek
laten. We weten dat taliban op hen
jagen."
Toch gaat de meeste politieke
aandacht uit naar het lot van de
tolken. Zij hoeven in principe niet
aan te tonen dat ze worden be
dreigd, maar er vindt wel een indi
viduele beoordeling plaats, voor zij
naar Nederland mogen. Dit proces
verloopt echter moeizaam, onder
meer doordat Defensie niet goed
heeft bijgehouden wie voor de Ne
derlandse krijgsmacht heeft ge
werkt. Ook zegt Defensie te kam
pen met een 'groeiend aantal ge
falsificeerde aanvragen'. Die valse
papieren zorgen voor extra werk.
Een groot deel van de Tweede
Kamer vindt dat er een schep bo
venop moet. In juni werd Bijleveld
ervan beticht dat bij haar een 'ge
voel van urgentie' zou ontbreken.
De minister kwam de Kamer tege
moet met de belofte dat Neder
land 'in het uiterste geval' een eva
cuatievliegtuig zal sturen. Het is
onduidelijk wat de status van die
toezegging is. Bijleveld heeft
steeds gezegd dat ze wil vasthou
den aan een zorgvuldige proce
dure om te voorkomen dat er oor
logsmisdadigers naar Nederland
kunnen komen.
Mobieltje mag
op schoot
'Ethiopiërs,
kom vechten'
Vakbond stopt
in HongKong
woensdag 11 augustus 2021
GO
Taliban nemen achtste
stad in binnen een week
De opmars van de taliban lijkt
vooralsnog onstuitbaar. Strij
ders van de radicaalislamitische
beweging namen gisteren op
nieuw Afghaanse provincie
hoofdsteden in.
Bob van Huët
Rotterdam
9 augustus
Kupiz "Taleqan
Controle regering
Betwist gebied
Controle taliban
Hérat
Kandahar
110821 BRON: AFP
De Tweede Kamer roept het ka
binet opnieuw op om Afghaanse
tolken die voor de Nederlandse
krijgsmacht hebben gewerkt zo
snel mogelijk in veiligheid te
brengen. Maar voor oud-bewa
kers, chauffeurs en koks blijft
het voorlopig gissen of zij ook in
aanmerking voor asiel komen.
Laurens kok
Den Haag
VVD-Kamer-
lid Jeroen van
Wijngaarden.
LEEUWARDEN Een auto
mobilist die was bekeurd
voor het vasthouden van
een mobiele telefoon tij
dens het rijden, hoeft de
boete van 240 euro niet te
betalen. De automobilist
heeft in hoger beroep be
toogd dat de telefoon tij
dens een rit door Drachten
op schoot lag. Het ge
rechtshof in Leeuwarden
oordeelt dat de automobi
list de boete niet hoeft te
betalen. De kantonrechter
oordeelde in november nog
dat het op schoot hebben
van een mobieltje geldt als
'vasthouden'.
ADDIS ABEBA De Ethiopi
sche leider Abiy Ahmed
heeft alle capabele meer
derjarige Ethiopiërs opge
roepen de wapens op te
nemen om de rebellen in
de regio Tigray te helpen
bestrijden. „Jullie moeten
nu je vaderlandsliefde
tonen en je aansluiten bij
de strijdkrachten en mili
ties", aldus premier Ahmed.
De oorlog heeft zich uitge
breid naar de deelstaten
Afar en naar Amhara, het
historische hart van Ethio
pië. Veel burgers zijn het
slachtoffer en volgens de
VN dreigt er voor honderd
duizenden de hongerdood.
HONGKONG De grootste
vakbond van Hongkong, de
Bond van Beroepsleraren
(PTU) heft zich op als ge
volg van 'de enorme druk'
van de regering in de Chi
nese regio. Voorzitter Fung
Wai-wah zei dat het be
stuur heeft besloten dat
het werk onmogelijk is ge
worden en de bond ermee
ophoudt. De in 1973 opge
richte vakvereniging heeft
een gematigde, maar pro
minente rol gespeeld bij de
protesten twee jaar gele
den in Hongkong tegen de
steeds meer autoritaire
greep van de Volksrepu
bliek op Hongkong. Sinds
die protesten wordt de op
positie in de voormalige
Britse kroonkolonie mond
dood gemaakt.
