Essen
taksterfte
Boom dreigt door essentaksterfte uit het landschap te verdwijnen
SCHIMMELZIEKTE
Veerse Bos. Vorig jaar moesten in
Zierikzee essen tussen het zorgcen
trum Borrendamme en het par
keerterrein aan de Scheldestraat
worden opgeruimd. Ook in
Zeeuws-Vlaanderen zijn al ver
schillende essen noodgedwongen
gekapt, zegt Leeftink. In het kustge
bied tussen Vlissingen en Zoute-
lande zijn twee jaar terug eveneens
honderden zieke essen weggehaald.
Waterschap Scheldestromen moest
in 2017, verspreid over heel Zeeland,
ook al de bijl in driehonderd essen
zetten.
De essentaksterfte grijpt om zich
heen in Nederland. Lange tijd bleef
Zeeland een gunstige uitzondering,
maar volgens boswachter Karel
Leeftink van Staatsbosbeheer
houdt de schimmelziekte sinds een
paar jaar ook huis in de Zeeuwse
bosgebieden. De boom dreigt daar
door langzaam maar zeker uit het
landschap te verdwijnen.
Leeftink: ,,We hebben al onze
terreinen geïnspecteerd en helaas is
het overgrote deel van de essenbo-
men aangetast. In Rammekenshoek
moeten daarom honderden essen
worden gekapt. Waarschijnlijk be
gint dat werk eind augustus. Het
gaat daarbij om bomen langs wegen
en paden en aan grenzen van perce
len, die nu of op korte termijn ge
vaar opleveren. Daarnaast moeten
we ook abelen uit de bosrand aan
de zeedijk verwijderen. Ze zijn ver
zwakt. Regelmatig vallen takken op
de dijk. Tijdens het karwei zullen
bepaalde delen van het bos afgeslo
ten worden voor publiek. De aan
nemer zal dat met borden aange
ven."
Zeeuwse klei
Zeeland telt bijna 4700 hectare bos,
waarvan 184 hectare aan essen.
Staatsbosbeheer ontfermt zich in
totaal over 2200 hectare Zeeuws
bos. Gemiddeld zijn de essen 20 tot
30 jaar oud. Ze zijn indertijd mas
saal aangeplant om gekapte zieke
iepen en kastanjes te vervangen,
want de es is een inheemse boom
die goed gedijt op de Zeeuwse klei.
Hij kan ook redelijk wat zilt grond
water verdragen.
De essentaksterfte slaat hier en
daar gaten in de bossen, want vier op
de vijfbomen is ziek en overleeft het
vermoedelijk niet. Leeftink: ,,Die ga
ten vallen op plekken waar veel es
sen bij elkaar staan, zoals in Ramme
kenshoek. Uiteraard zullen we her
planten. We hebben nog geen keuze
gemaakt, maar het worden zeker
loofbomen. Denk aan esdoorns, ei
ken, kastanjes en misschien ook po
pulieren. Tegelijkertijd zullen op die
open plekken andere planten op
bloeien omdat ze meer licht krijgen.
Maar het zal 10 tot 15 jaar duren voor
dat je op kapplaatsen weer een rede
lijk bos terug hebt."
Staatsbosbeheer spaart bij voor
keur essenbomen die dieper in het
bos staan. Essen zijn belangrijk
voor het planten- en dierenleven.
Zo'n honderd soorten planten,
mossen en insecten zijn specifiek
afhankelijk van de es. Roofvogels
bouwen er hun nest in. Ook spech
ten verblijven vaak in essenbomen.
Veerse Bos
Rammekenshoek is niet de enige
plek waar Staatsbosbeheer de zaag
in essen moet zetten. Eerder wer
den zieke essen gekapt in het
It
woensdag 11 augustus 2021 pzc.nl e-mail: walcheren@pzc.nl
Essentaksterfte is een
agressieve schimmelziekte.
De schimmel, het zogeheten
vals essenvlieskelkje, komt
oorspronkelijk uit Oost-Eu
ropa en verspreidt zijn spo
ren makkelijk door de lucht.
Via het blad dringt de schim
mel de takken en van daaruit
de rest van de boom binnen.
Jonge takken worden het
eerst aangetast. Vlekjes op
de bladeren zijn een eerste
signaal dat een boom is be
smet.
Een dunner wordende kroon
is een tweede aanwijzing. De
schimmel verzwakt de boom
en biedt zo andere organis
men zoals de honingzwam de
kans de boom met hun schim
meldraden binnen te dringen.
Zo wordt de es ook vanonder
'aangevallen'. Vaak legt de es
het loodje, waardoor hij een
gevaar vormt voor passanten.
De boom kan plotseling om
vallen. Er is nog geen remedie
tegen de essentaksterfte ge
vonden.
Essenhout is sterk en veer
krachtig en daardoor ideaal
hout voor de meubelindustrie.
Het bruikbare essenhout dat
bij de kap vrijkomt, geeft
Staatsbosbeheer het liefst
een hoogwaardig tweede
leven. Zo kunnen van gekapt
essenhout tafelbladen wor
den gemaakt. Is dat niet mo
gelijk dan wordt het hout ge
bruikt in de vezelplaatindu
strie en als biogrondstof.
Excursie
Wie de essenbomen in het
bos van Rammekenshoek wil
bekijken, kan mee op excur
sie. Staatsbosbeheer houdt
vandaag een informatieve
wandeling. Deelnemers moe
ten zich om 19.00 uur verza
melen op het parkeerterrein
bij Rammekenshoek, net bui
ten Ritthem. Staatsbosheer
vraagt wandelaars zich vooraf
aan te melden via:
k.leeftink@staatsbosbeheer.nl
Deze es in het bos van Rammekenshoek is aangetast en moet worden gekapt. fotos dirkjan gjeltema
Weer moet de bijl
honderden essen
Staatsbosbeheer moet in Zee
land honderden zieke en dode
essen kappen. Bijna vier op de
vijf essenbomen kampt met es
sentaksterfte. Het bos van Ram-
mekenshoek ontkomt binnen
kort niet aan een kaalslag.
,,Zieke en dode bomen kunnen
omvallen en op wandelaars be
landen. Ze laten staan is onvei
lig."
Frank Balkenende
Ritthem
Boswachter
Hans van der
Weele van
Staatsbosbe
heer toont een
zieke es in het
bos van Ram-
mekenshoek
bij Ritthem.
Zieke bomen
zijn gemar
keerd met
oranje verf.
