MEDIA CULTUUR 25
5-daagse
woensdag 11 augustus 2021
Chantal Huf trouwde én
scheidde in Married at First Sight.
erge is: mijn haren zijn donkerder,
mijn wenkbrauwen zijn lichter. Ik
heb mezelf laten 'vervagen' omdat
mensen er een mening over hadden
en ik me dat aantrok. Terwijl ik dat
witblonde haar en die zwarte wenk
brauwen mooi vond.''
Machtsverhouding
Het is schier onmogelijk om van rea
lity-tv echt iets ethisch te maken,
meent mediawetenschapper Linda
Duits van de Universiteit Utrecht.
,,Ook al zetten ze psychologen in om
mensen te begeleiden. Je zit gewoon
met een ongelijke machtsverhouding
en een ongelijk doel. Zelfs in een
goedbedoelde show als Heel Holland
Bakt worden mensen door montage
op een bepaalde manier neergezet",
zegt Duits. ,,Als deelnemer kun je vol
overtuiging meedoen, maar je hebt
weinig controle over het eindresul
taat. De makers hebben verschillende
manieren om de deelnemers als een
personage neer te zetten, het sulletje
of de bitch.''
Zo vond Maroeska Metz, oud-deel
nemer van Heel Holland Bakt, dat de
makers haar bewust betweterig en
onsympathiek in beeld hadden
gebracht. Omroep Max ontkende dat.
Maar ook wie 'gewoon' op live tv is,
kan te maken krijgen met online
haat. Ex-baanwielrenner Elis Ligtlee,
in Rio de Janeiro in 2016 olympisch
kampioene, kreeg negatieve reacties
op haar uiterlijk toen ze afgelopen
week het olympisch baantoernooi
analyseerde voor de NOS. ,,Je hebt
blijkbaar genoeg mensen die denken
dat ze van alles kunnen zeggen, veilig
vanachter hun schermpje'', ver
zuchtte Ligtlee in deze krant.
Ervaringsdeskundige Huf noemt
het genre waarin zij te zien was
'smikkel-tv'. ,,Ze knippen het zo dat
het spannend is." Binnenkort is ze te
zien in de nieuwe Discovery +-show
Eating with my ex: going Dutch, waar
komen namelijk niet van men
sen die een eerlijk, open gesprek
willen aangaan. Hun mening is
de waarheid.''
Op internet vallen sneller de
fatsoensnormen weg. De criti
caster is vaak anoniem en ziet
niet hoe een slachtoffer wordt
geraakt door zijn opmerkin
gen. Tegelijkertijd is er nie
mand die hem terugfluit. ,,Met
kandidaten die onder vuur
liggen, gaan we meestal terug
naar de basisvraag: waarom
deed je mee met dit pro
gramma? En: wat raakt jou nu
precies zo diep? Bij de één zal
dat een opmerking zijn over
zijn uiterlijk, bij de ander over
zijn roots. Het liefst spreken we
kandidaten al voor de opnames
over hun verwachtingen en hoe
zij omgaan met eventuele
tegenslagen'', zegt Reichart-
Schouten van der Velden. Ook
een sterk sociaal netwerk is vol
gens haar belangrijk. ,,Je hebt
mensen om je heen nodig die
de positieve punten blijven
benadrukken. Lig je 's nachts
wakker, schrijf het van je af. Er
is helaas niet één oplossing
om de grip weer terug te krij
gen."
Wildvreemden
Mare Dik, producent van onder
andere De slimste mens, Over
mijn lijk en Het Familiediner,
heeft de begeleiding van deel
nemers geïntensiveerd. Juist
vanwege die drek op internet.
Afgelopen week nog vertelde
cabaretier Lisa Loeb bij De
slimste mens hoe wildvreemden
haar niet al te subtiel een beugel
aanbevelen. Dik: ,,Laten we niet
wennen aan dit soort reacties.
Het is echt niet normaal dat
iedereen die met zijn hoofd op
televisie verschijnt vogelvrij
is.'' Dik broedt op een educa
tief kinderprogramma over
online pestgedrag. „We moe
ten kinderen laten zien dat
volwassenen het slechte voorbeeld
geven.''
Socioloog Duits gooit het over een
andere boeg. ,,Het moet makkelijker
zijn om pesten te vervolgen. Van
smaad en bedreiging is het vaak las
tig om aangifte te doen, waardoor
mensen blijven denken dat je online
ongestraft je gang mag gaan. Dddr
moet een maatschappelijk debat over
op gang komen.''
Maroeska
Metz in Heel Hol
land Bakt, De Verra
ders, wielercom-
mentator Ellis
Ligtlee, De slimste
mens en B&B vol
liefde.
Slachtoffer
Eigenlijk, zegt socioloog
Duits, is het niet zo gek dat
mensen over andere mensen
praten. „Vroeger zaten jij en
ik op de bank tv te kijken en
zei je tegen elkaar: 'Wat een trut'
Nu slinger je die mening
Twitter op. Uit rechtszaken
tegen onder andere haters
van politica Sylvana Simons
blijkt dat die mensen er niet
bij stilstonden dat ook het
slachtoffer mee las.''
Het probleem is ook niet
direct één reactie, het is vaak
de massaliteit waarmee het
gebeurt. ,,Er valt van tevoren
geen inschatting van de
impact te maken voor deze
deelnemers." Sociale media
afschermen of heel veel men
sen blokkeren, heeft overi
gens weinig zin, denkt Duits.
,,Dan nog hou je goedbedoe
lende vrienden die je ergens
in taggen en zeggen: 'Goh,
gaat het? Wat krijg jij een
hoop over je heen.'''
Bovendien is het psy
chisch bijna onmogelijk om
je telefoon te negeren, zegt
ook Joanna Reichart-Schou-
ten van der Velden. ,,Want bij
elk bericht dat over jou gaat -
ook negatief- maak je dopa
mine aan, waardoor je tóch
weer even kijkt.'' Ze is psycho
loog en directeur bij Mind
Work Broadcasting, een bedrijf
dat afgelopen jaren talloze kandida
ten begeleidde van zo'n tweehon
derd tv-programma's als Expeditie
Robinson, The Voice, De Verraders en
Wie is de Mol?. ,,Vaak hebben deelne
mers de neiging om zichzelf te verde
digen. 'Mijn bed and breakfast is wél
schoon' of 'Zo onaardig ben ik hele
maal niet', maar je kunt zo'n twitter-
discussie nooit winnen. De berichten
ze met haar ex-man Henk gaat
dineren. Ze heeft afgespro
ken dat ze de aflevering
waarin ze zit van tevoren
mag zien om voorbereid te
zijn op wat er komen gaat.
Dan nog: nadat deze week het
promofilmpje naar buiten
kwam, bleef haar telefoon
maar piepen van de reacties op
sociale media. ,,Eén losgeknipt
fragmentje en mensen gddn
weer los. Soms wil ik dan on
derduiken, maar ik zorg ervoor
dat het me niet meer raakt."
VANAF
Het voordeel
Luxe Cruise IJsselmeer
De voormalige Zuiderzee laat zich tijdens deze ontspannen cruise van
haar mooiste kant zien. De sfeer in de haventjes en de gezelligheid in
Amsterdam, Hoorn, Kampen, Harlingen en Enkhuizen worden afgewisseld
met varen over het IJsselmeer en met een uitstapje naar de Waddenzee.
Vertrekdata: 17 en 30 aug en 3,11,15 en 19 sep.
Inbegrepen o.a.:
4 overnachtingen MS Royal S havengelden en vaarkosten
Emerald o.b.v. voLpension S live muziek aan boord
5-gangen Captain's Dinner S reisbegeleiding
dageLijks koffie en thee
^nwb
Boek nu op pzc.nl/ijsselmeercruise
of kijk op anwb.nl/ijsselmeer
PC
FOTO RTL
FOTO'S OMROEP MAX, KEVIN
HAGENS, ANP, RTL4
Vanaf prijzen zijn p.p. en o.b.v. beschikbaarheid van een 2-pers. standaardhut (Jewel dek). Inclusief C02-compensatie.
Exclusief: fooien (naar eigen inzicht), SGR-bijdrage 5,- p.p. en reserveringskosten 25,- per boeking.
