Saskia Noort
Ik ben bang dat mijn
mening me de kop kost
Dierenmens
De 'oude witte man' is ziek
Ü3E
'Ze vallen
bijna weg
tegen de kleur
van de rotsen
10
Saskia Noort schrijft op deze plek
wekelijks over nieuws dat haar raakt.
Vroeger had je een mening. Die was soms anders dan de mening
van je vrienden of je ouders, maar dat gaf niet. Je had een discus
sie, of een ruzie, die je moeder dan vergoelijkend een 'menings
verschil' noemde, maar zodra een discussie klaar was, ging de
vriendschap gewoon weer op de oude voet verder.
Er waren linkse mensen met rechtse meningen en andersom, en het
leukste was om in een zeer links gezelschap ineens een rechts kluifje in de
groep te gooien en te kijken hoe het viel. Discussiëren als hobby, als spel, ik
was er dol op. Zo dol, dat vrienden destijds weleens zeiden: heb je haar
weer met d'r eeuwige gediscussieer.
Liefst discussieerde ik met mijn vader, die destijds op de VVD stemde,
met als favoriete onderwerpen woningnood, kraken, het milieu, het rode
gevaar. Dat was toen iedereen nog bang was voor de Russen en hun com
munistische zendingsdrang. Er ging heus weleens een vuist op tafel, er
werd ook gedemonstreerd dat het een lieve lust was en er was zelfs het ex
treemrechtse geluid van Janmaat, maar daar luisterde nauwelijks iemand
naar.
Dat was allemaal in het tijdperk dat we topless op het strand lagen, in
minirok naar school gingen, bloot douchten na de gym en je nog op je 14de
mocht drinken. Was het toen allemaal beter dan nu? Nee, natuurlijk niet.
Maar een mening hebben was wel een stuk relaxter. Je werd bijvoorbeeld
niet bedreigd nadat je een prik tegen een potentieel dodelijke ziekte had
gekregen, je waterpokken werden niet ontkend, je
mocht dansen op alle muziek en alle boeken lezen
behalve Mein Kampf. Ik kan me een geval van can-
celen herinneren, dat ging om ouders van een
vriendinnetje die Zuid-Afrikaanse wijn dronken.
Waren we ons dan toen niet bewust van sek
sisme, racisme en alle andere -ismes? Jawel, al
moet ik eerlijk bekennen dat Turks Fruit toen een
van mijn lievelingsboeken was, en ik er bij de
tweede keer lezen van schrok. Wat we toen zagen
als superromantische, intens gepassioneerde
liefde, zou nu een toxische relatie met een narcis
tische gaslighter genoemd worden.
Tegenwoordig is de vraag 'waar je staat' zo ongeveer alles. Kunnen we nog
vrienden zijn met personen die op een andere politieke partij stemmen
dan wij? Kunnen we blijven op een feestje waar Michael Jackson wordt ge
draaid? Gaan we als vaxxers naar de verjaardag van een antivaxxer of an
dersom? Negeren we de vriend die het opnam voor Lil' Kleine? Halen we
nooit meer koffie bij de tent waarover het 'racisten'-gerucht gaat? Dumpen
we geliefden die JK Rowling op Twitter volgen?
Vooral mensen die zogenaamd vechten tegen 'labels' en 'hokjes', lijken
anderen zonder pardon te labelen. Iemand zei van de week op Twitter dat
alle columnisten die schrijven over de keerzijdes van de woke cancelculture
dat doen omdat ze er bang voor zijn. En dat klopt. Ik ben bang dat mijn me
ning, als die eens niet goed in het straatje van mijn eigen bubbel valt, me de
kop zal kosten. Ik zal nooit zwichten voor die angst, want vrijheid van me
ningsuiting, zelfs als die mening abject is, is voor mij het hoogste goed. En
nog even voor alle twitterende rechtswappies die nu gaan juichen: hiermee
bedoel ik niet jullie haatzaaierij, gedreig, gescheld en geïntimideer.
Meestal gaat de krant over mensen. Annemarie Haverkamp schrijft over
dieren met een verhaal.
f
Het zijn mysterieuze we
zens. Twee jaar geleden
reisde ik door het uiterste
westen van Mongolië. De
gids wees naar een bergke
ten. ,,Daar leven ze'', zei ze.
Om er direct aan toe te
voegen dat sneeuwluipaar
den zelden worden gezien.
Die onzichtbaarheid geeft
ze een bijna mythische sta
tus. Vol ontzag bleef ik uit
ons busje naar buiten tu
ren. Natuurlijk zag ik niks.
De Nederlandse wild
life-expert Femke Hilde-
rink behoort tot de geluk
kigen die wél een sneeuw
luipaard zagen. Ze spotte er
zelfs vier tegelijk. ,,Vier
jongen'', vertelt ze dolblij.
Ook zij was - namens het
Wereld Natuur Fonds
(WWF) - in het Mon
goolse Altai-gebergte voor
overleg met lokale collega's
over het beschermen van
de zeldzame soort. ,,Op een
gegeven moment belde
een van onze vrijwilli
gers'', zegt Hilderink. ,,We
moesten nü komen, hij had
sneeuwluipaarden voor de
lens van zijn telescoop."
In Mongolië zijn plaatse
lijke herders betrokken bij
de bescherming. Zij zijn de
hele dag met hun vee bui
ten, zij zien alles wat leeft.
De afgelopen jaren telde
het WWF hun aantal in
Mongolië. Herders, weten
schappers en natuurbe
schermers plaatsten came-
ravallen en noteerden waar
ze ze tegenkwamen. Rond
de duizend zijn er geturfd.
Wereldwijd zijn er nog
maar tussen de 4000 en
8000 exemplaren.
Een probleem is dat
wilde dieren steeds vaker
in conflict komen met
mensen - het WWF publi
ceerde er deze zomer een
RAMIL
verontrustend rapport
over. Waar de bergen in
West-Mongolië vroeger
vooral waren voorbehou
den aan wilde dieren, ne
men herders hun vee
steeds vaker mee naar die
regio's. Nomaden hebben
hun kuddes uitgebreid, en
het gras op de steppes is
niet meer voldoende om
de monden van alle scha
pen en geiten te voeden.
Die concurreren nu met
wilde grazers als steenbok-
ken. Gevolg: de steenbok
ken, het favoriete hapje van
de sneeuwluipaarden, ver
dwijnen. Dan is het niet
verwonderlijk dat een
hongerige sneeuwluipaard
zijn tanden zet in een
tamme geit en zich daar
mee de woede van de
Mongool op de hals haalt.
Toch is het niet zo dat de
grote katten massaal wor
den afgeschoten. Het ge
beurt een enkele keer, ter
bescherming van de
kudde. Maar waar in an
dere regio's in Centraal-
Azië nog weleens wordt
gejaagd op sneeuwluipaar
den vanwege hun schitte
rende pels of om hun bot
ten te verwerken in medi
cijnen, hebben de noma
den respect voor de dieren.
Ze geloven dat het ongeluk
brengt als je een sneeuw
luipaard doodt. Nomaden
gebruiken nooit de naam
van de schuchtere roofdie
ren, maar spreken van 'de
geest van de bergen' of 'de
oude witte man'.
Wat vaker voorkomt, is
dat sneeuwluipaarden in
een val stappen die be
doeld is om marmotten -
een lokale delicatesse - te
vangen. Hilderink: ,,We
hebben beelden van
sneeuwluipaarden die
rondlopen met zo'n klem
om hun poot. Die redden
het vaak niet."
WWF lanceerde een
campagne om leerlingen
bewust te maken van de
sneeuwluipaard als onge
wenste 'bijvangst'; de kin
deren bewogen vervolgens
hun ouders ertoe om de
gevaarlijke klemmen niet
meer te gebruiken. ,,Hon-
derden vallen zijn ingele
verd", vertelt Hilderink.
,,Nomadenfamilies kregen
er keukengerei voor terug.''
Het probleem van de
overbegrazing is ingewik
kelder, maar ook daar
werkt het WWF aan. Zo
kijken natuurbeschermers
en herders naar manieren
om met minder vee meer
inkomsten te genereren,
bijvoorbeeld door hoog
waardiger vlees (of wol) te
leveren.
Voor Femke Hilderink
was de ontmoeting met
vier bloedmooie welpjes
de ervaring van haar leven.
,,Het duurde even voor ik
ze zag, ze vallen bijna weg
tegen de kleur van de rot
sen. De herder bleef maar
wijzen. En toen... ja! Ze la
gen zich loom te koesteren
in de zon.'' Ze was daarna
nog vastberadener om zich
in te zetten voor deze mys
terieuze dieren.
Dat gevoel hebben ook
de verzorgers in de San
Diego Zoo. Ramil zit in
quarantaine. Hij maakt het
goed, op een hoestje en
loopneus na.
ZATERDAG 7 AUGUSTUS 2021 GO
Sneeuwluipaard Ramil in
de San Diego Zoo heeft
corona. Zorgelijk nieuws,
want de wereld telt nog
maar weinig sneeuwlui
paarden. Dierentuinen zijn
uitermate zuinig op de
roofdieren met hun prach
tige witgevlekte vacht.
Soort:
sneeuwluipaard
Woonplaats:
San Diego en West-
Mongolië
Bijzonderheid:
kan tot 15 meter ver
springen
Heeft u een suggestie
voor een dier met een ver
haal? Mail annemarie.haver-
kamp@persgroep. ne t
