af van de typetjes. Hij vindt het geweldig om de Vieze Man
te spelen, maar voor een sketch van drie minuten zit hij
drie uur bij de schmink. In de zomer van 1985 bekent Kees
dat hij eigenlijk alleen nog maar boeken zou willen schrijven.
Over toekomstige tv-plannen zijn beiden ontwijkend.
Subtiele hints in de pers impliceren een naderend afscheid.
Geen deadlines, schmink, repetities en stress meer. Een
derde Nipkowschijf wordt prompt als carrière-afsluiting
en eresaluut toegekend. Voorbarig, zo blijkt: de jury weet
niet dat Kees en Wim negen dagen na de uitreiking al aan
een nieuw winterseizoen zullen beginnen.
Toch blijft Kees twijfelen over zijn tv-werk. In andere
tv-programma's vraagt hij zich hardop af wat satire voor
zin heeft. 'En voor wie? Men lacht even en gaat gewoon op
dezelfde voet verder. Satire verandert helemaal niets en
niemand.'
In 1988 wordt Van Kooten uitgeroepen tot best ver
kopende Nederlandse schrijver. Titels als Koot droomt
zich af, Koot graaft zich autobio, Veertig, Hedonia,
Modernismen en Meer modernismen vliegen over de
toonbank. Woordvondsten en creatief taalgebruik zitten
hem als voormalig reclamemaker in zijn dna. Hij verrijkt
de taal met begrippen als regelneef, winterklaar, dames-
wensen, oudere jongere, krasse knar en doemdenken.
Niet voor niets creëert hij zijn alter ego, de Neerlandicus
E.I. Kipping, de taalpurist die net als je leraar Nederlands
altijd wel een aanleiding vindt zijn rode potlood in je tekst
te zetten.
Na drie serieuze - en steeds minder bekeken - seizoenen
lijkt het voorbij met het tv-werk, totdat in 1988 Keek op de
week van start gaat en een onverwacht kijkcijfersucces
wordt. Vijf seizoenen lang is dit voor Kees van Kooten een
feestje: hij geniet zichtbaar en is ontspannen tijdens live
uitzendingen.
Maar hoe moet of kun je deze succesformule prolongeren?
Het is een krachttoer om samen met De Bie elk seizoen
weer met iets nieuws voor de dag te komen, maar het
werkt jarenlang. Het ene na het andere personage
bedenkt en speelt Kees door de jaren: de Vieze Man, Cor
van der Laak, Oost-Europadeskundige Clavan, de louche
Hagenees F. Jacobse, de mediageile wethouder Hekking,
Carla van Putten. De lijst is eindeloos.
Na Keek op de week volgen nog zes seizoenen, met Krasse
knarren, In bed met Van Kooten en De Bie en Deksel op de
desk. Programma's die aanhaken bij nieuwe ontwikkelingen
zoals internet, mobieltjes en interactieve tv. Wim toont
zich een enthousiast volger en gaat bloggen; voor Kees
hoeft dat allemaal niet. Later zegt Van Kooten dat ze na
Keek op de week (met wekelijks 2 miljoen kijkers) hadden
moeten stoppen. Hij zag twee verkrampte mannen die
hun trucje deden; de circusclown die niet wil en kan
stoppen omdat dit zijn leven is.
Een winterdip en een protesterend lichaam betekent in
1998 alsnog het definitieve einde van zijn tv-carrière. Na
een gesprek met zijn huisarts besluit Van Kooten er een
punt achter te zetten. De stress van televisie maken valt
weg; een jaar later verschijnt eindelijk het kinderboek dat
hij al in 1973 had willen schrijven, Het Schaampaard.
In de verhalenbundel Veertig kondigt Kees van Kooten
al aan dat hij bezig is met 'Mijn Laatste Boek'. 'Wat zal ik,
als ik geen volgend boek meer hoef te schrijven, gezellig
en vrolijk zijn, en minder prikkelbaar!'
Veertig jaar later denkt hij er nog ongeveer hetzelfde over.
In een recent interview zegt hij: 'Ik ga de rest van mijn
leven veel liever lezen dan schrijven.' Ter gelegenheid
van zijn 80ste verjaardag verschijnt volgende maand
wel de bloemlezing De tachtigjarige vrede, waarin Van
Kooten zichzelf portretteert aan de hand van eerder
verschenen verhalen. Een biografie is het zeker niet.
Want, vindt hij: 'Een biografie is niet meer nodig, ik
heb alles zelf verteld.'
De tachtigjarige vrede
- een zelfportret in twee keer
veertig verhalen verschijnt
op 16 september bij
De Bezige Bij 22,99).
34
