II
9
OPINIE DENIS STEIJAERT
Met de beelden van
Limburg nog vers in
het geheugen mag
er volgens
waarnemend
dijkgraaf Denis
Steijaert geen
twijfel meer
bestaan over nut en
noodzaakvan de
waterschappen.
I r wordt nogal eens ge
mopperd wanneer er
waterschapsbelasting
moet worden betaald.
I Waar gaat al dat geld
naartoe? Het antwoord op die
vraag werd duidelijk zichtbaar in
Limburg: Je ziet dat schade van
zulk groot natuurgeweld inge
damd kan worden door goed door
dacht waterbeheer. Waar een
overdaad aan hemelwater in om
ringende landen omvangrijke
schade en slachtoffers veroor
zaakte, kwam Nederland ervanaf
met 'slechts' materiële schade. Een
aantal gebieden werd zelfs ge
spaard doordat er uitvoering is ge
geven aan toekomstbestendig wa
terbeheer. Een direct positief re
sultaat van jarenlang investeren in
een robuust watersysteem, als je
het mij vraagt.
Oudste democratie
Waterschappen zijn de oudste de
mocratie in Nederland. In 1255
werd het eerste waterschap opge
richt met als doel het zeewater te
gen te houden. Boeren werkten sa
men om hun landerijen door geza
menlijke inspanningen droog te
houden. De focus lag destijds
vooral op het afvoeren van water,
tegenwoordig is juist in tijden van
droogte het bergen en vasthouden
van water van belang.
Nederland ligt voor twee derde
deel onder zeespiegel. Vanwege
het grote belang voor onze water
veiligheid zijn de waterschappen
als bestuurslaag verankerd in de
grondwet. Waterschappen kun
nen drie wettelijke taken uitvoe
ren: zorg voor veilige dijken en
duinen, zorg voor voldoende
schoon oppervlaktewater in wa
terlopen en het zuiveren van huis
houdelijk afvalwater. Ook de zorg
voor wegen in het buitengebied
kan een waterschapstaak zijn.
^ieuw
Nederland niet alleen te danken
aan grote waterkunstwerken als
de Deltawerken. Ook de verschil
len in het watersysteem binnen
een relatief klein gebied zijn uit
zonderlijk.
Werk op maat
Als je kijkt naar Limburg is het
watersysteem niet te vergelijken
met het Zeeuwse watersysteem.
Limburg heeft door hellend ge
bied veel oppervlakkige afvoer
met 'golven' tot gevolg. Golven
kennen we in Zeeland alleen als
het water dat tegen de buitenkant
van de badkuip klotst, terwijl er
binnen de polder alle moeite
wordt gedaan om de badkuip
droog te houden.
Schade door modderstromen zal
je hier dus niet gauw zien. Het op
pervlak waar de rivier zijn sporen
nalaat, loopt dwars door Limburg
en is vele malen groter dan het ge
bied waar in Zeeland een plaatse
lijke stortbui valt of het gebied dat
getroffen kan worden door een
eventuele dijkdoorbraak. Waar in
Zeeland overtollig water relatief
snel afgevoerd kan worden naar
het buitenwater, is dat in Limburg
geen optie. Daar wordt de rivier
letterlijk de ruimte gegeven, zodat
in geval van nood een natuurlijke
sluiproute ontstaat waarlangs het
water weg kan.
In gevallen van nood, zoals in
Limburg, is de onderlinge solidari
teit tussen waterschappen enorm.
Veiligheid is een collectief belang
voor heel Nederland. Niet alleen
onderling, maar ook vanuit het
Rijk is solidariteit noodzakelijk.
Zeker wanneer je bedenkt dat we
in Zeeland 15 procent van de pri
maire dijken hebben en slechts 2,3
procent van de Nederlandse be
volking om de veiligheid van die
dijken te bekostigen.
Het mag duidelijk zijn dat een
toekomstbestendig watersysteem
voor iedere regio om maatwerk
vraagt. Zoet, zout of brak water.
Droge of juist natte omstandighe
den. Zand- en veengronden of de
stugge Zeeuwse klei. Misschien
zijn waterschappen niet altijd
even opvallend, maar wel degelijk
essentieel. Zeker nu de gevolgen
van klimaatverandering eerder tot
uiting komen dan gedacht.
Dat betekent ook dat investeren
in waterbeheer niet eenmalig is. Er
moet continue aandacht zijn voor
waterveiligheid enerzijds en me
degebruik van het watersysteem
anderzijds. Want als inwoner, als
agrariër, als natuurliefhebber, als
recreant, wie dan ook: we gebrui
ken en profiteren van water. Het
zoeken naar een balans tussen te
veel en te weinig water blijft een
opgave die alleen in gezamenlijk
heid en met kennis en ervaring
van experts kan worden ingevuld.
Deze laatste taak wordt door
slechts vijf waterschappen, waar
onder Scheldestromen, in Neder
land uitgevoerd.
Drie miljard
Uit een onderzoek dat uitgevoerd
werd door de OESO (Organisatie
voor Economische Samenwerking
en Ontwikkeling) bleek dat het
Nederlandse model voor watervei
ligheid het beste ter wereld is. Een
van de redenen was het heffen van
waterschapsbelasting. In totaal
heffen de waterschappen circa drie
miljard euro aan belastingen. Dit
geld wordt enkel aan waterschaps-
taken besteed en hoeft niet te con
curreren met andere doelen, zo
als cultuur, openbare orde en
veiligheid of gezondheidszorg.
Waterschappen
zijn de oudste
democratie in
Dit maakt het systeem uniek in de
wereld. Op dit moment zijn er Ne
derland 21 waterschappen actief.
Waterschappen zijn dus een ty
pisch Nederlands verschijnsel.
Vanuit het buitenland is er grote
interesse voor de manier waarop
we in het laaggelegen Nederland
de strijd met water aangaan. Ne
derland wordt ge
roemd met de
beste waterin
frastructuur
ter wereld en
er wordt ge
sproken over
'Dutch les
sons'. En dat
heeft
Nederland. In
1255werd het
eerste
waterschap
opgericht
donderdag 5 augustus 2021
GO
De op deze pagina geplaatste opinie
stukken vindt u ook op onze website
onder het kopje Opinie
Continue aandacht voor
waterveiligheid is noodzakelijk
-.(tv Berqen
zien*
kviede/sehen
Brandweerlieden kijken naar het hoge water van de Maas op de toegangsweg naar het geïsoleerde Bergen, dat door het water van de
Maas omsloten is. foto anp
- Denis Steijaert,
waarnemend dijkgraaf
