GEZOND
'Heb vertrouwen in je lijf'
Reanimeren of niet, dat
is de vraag die je je bij
leven en welzijn al stelt
20
René Diekstra
Moedermelk is iets moois, maar kan ook een worsteling
zijn. Daarom in deze Internationale Borstvoedingsweek
tien dingen die je moet weten voor je eraan begint.
Perfect
afgestemd
Op de column van
vorige week
waarin ik de vraag
opwierp of leren
reanimeren een
burgerplicht is, kwamen veel
reacties, variërend van ontroe
rend via praktisch tot kritisch.
Ontroerend waren de e-mails
van lezers die beschreven hoe
ze het leven van hun partner
konden redden, door een hart
stilstand tijdig te ontdekken
en te doen wat ze bij een re-
animatiecursus hebben ge
leerd. Bijzonder als je hebt
kunnen voorkomen dat de
dood jullie scheidde.
Voor mij is een
hartstilstand
een mooie dood,
mailde een lezer
Diep geroerd was ik ook door
het verhaal van een lezer die
het overlijden van de partner
niet kon voorkomen, ondanks
geleerde vaardigheden. 'Maar
de constatering dat je alles
hebt gedaan wat je kon, heeft
me toch een zekere troost ge
boden.' Verder benadrukken
lezers dat herhalingscursussen
nodig zijn om reanimeervaar-
dig te blijven. En dat stuit op
obstakels. De kosten zijn circa
40 euro per cursus. En niet
iedereen kan zich dat permit
teren.
ringen een reanimatiecursus
volledig te vergoeden. Blijk
baar is het niet gelukt die in
de basisverzekering onder te
brengen. Mensen die het toch
al niet breed hebben, lopen zo
een hoger risico op overlijden
aan een hartstilstand, onder
meer omdat ze minder men
sen in hun omgeving hebben
die een reanimatiecursus heb
ben gevolgd.
zelf niet gereanimeerd willen
worden. Een van hen: 'Voor
mij is een hartstilstand een
mooie dood. Het risico dat
reanimatie onvoldoende lukt
en ik door blijvende hersen-
schade mogelijk als een kas
plant verder moet leven, is mij
veel te groot.' Zij heeft daarom
besloten een wilsverklaring
tot niet-reanimeren op te stel
len, anderen daarvan op de
hoogte te stellen en altijd een
niet-reanimerenpenning bij
zich te dragen. Medisch perso
neel móet die respecteren.
Onduidelijker is de situatie
voor de burgerhulpverlener of
reanimator. Moet die bij zo'n
verklaring (op papier, tatoeage
of penning) niet met reanime
ren beginnen, of stoppen zo
dra hij die ziet? Dat laatste kan
emotioneel uiterst lastig zijn,
zeker als medisch personeel
nog niet aanwezig is om het
over te nemen. De conclusie?
Maak bij leven en welzijn
'reanimeren of niet' tot een
cruciaal gespreksonderwerp
tussen jou en de mensen om
je heen. Want behalve een
vaardigheid om te (blijven)
leren, kan reanimeren je ook
voor de opgave stellen hoe ul
tieme wensen te respecteren.
1. De eerste dagen drinkt
een baby maar een paar
millimeter per keer
Veel kersverse ouders zijn bezorgd of
hun baby wel genoeg drinkt, maar
dat is meestal niet nodig, zegt Hilde
van der Lee, lactatiekundige van het
Diakonessenhuis in Utrecht. ,,Een
baby van één dag oud heeft een maag
ter grootte van een druif, waar niet
meer dan 5 tot 7 milliliter voeding in
past.''
Een gezonde zuigeling heeft bo
vendien de eerste 24 uur nog vol
doende reserves. ,,Van het eiwitrijke
colostrum, de melk van de eerste paar
dagen, zijn een paar druppels vaak al
genoeg. Als je als ouder weet dat je
kind de eerste paar dagen maar wei
nig nodig heeft, haalt dat veel span
ning weg.''
2. Een voedende moeder
moet extra eten
Een moeder die borstvoeding geeft
heeft per dag zo'n 500 kilocalorieën
extra nodig. Wat kun je het beste
eten? ,,Eet gewoon volgens de Schijf
van Vijf van het Voedingscentrum,
en neem van alles iets extra'', zegt
Van der Lee. ,,Wat extra noten,
groenten en fruit of vlees.'' Vol
doende drinken is ook belangrijk.
Drink een glas water elke keer dat je
je baby voedt.
Meer zuivel eten zorgt niet voor
meer moedermelk. ,,De productie
van moedermelk heeft niks met zui-
velinname te maken. Moedermelk
wordt in de melkklieren gemaakt. De
stofjes die hiervoor nodig zijn, zitten
in het bloed van de moeder.''
3. Je hoeft je baby niet bij
elke kik aan te leggen
In de eerste week na de geboorte
geldt: hoe vaker je je kind aanlegt,
hoe meer melk de moeder aanmaakt.
Als de baby zuigt, masseert hij met
zijn mond de zenuwuiteinden in de
huid van de tepelhof. Daardoor komt
het hormoon oxytocine vrij, dat zorgt
voor de toeschietreflex, waarbij de
melk uit de tepel stroomt. Ook het
hormoon prolactine wordt aange
maakt, dat ervoor zorgt dat nieuwe
melk wordt geproduceerd.
De voeding is na één tot twee we
ken meestal goed op gang. De maag
van de baby is dan ongeveer zo groot
als een kiwi, waardoor hij grotere
hoeveelheden kan drinken. Je hoeft
dan minder vaak te voeden. Na die
eerste week hoef je hem dus niet bij
elk huilt je aan de borst te leggen. Van
der Lee: ,,Een baby huilt niet alleen
voor een voeding, hij kan ook huilen
omdat hij huidcontact wil of omdat
hij krampjes heeft.''
4. De kleur of smaak van
de melk zegt niks over de
kwaliteit
Bij sommige vrouwen is de moeder
melk wit, bij andere bijna oranje en
het kan ook groenig of blauwig zijn.
Al deze kleurvariaties zeggen niks
over de samenstelling. Wel kunnen
de smaak en geur verschillen.
Van een moeder uit Azië bijvoor
beeld die veel gekruid voedsel eet,
zal de melk anders smaken dan een
Nederlandse vrouw die veel minder
gekruid eet. De kleur kan overigens
ook beïnvloed worden door wat je
eet. Zo kunnen bietjes de moeder
melk rozig kleuren.
5. Zuigen is iets anders
dan drinken
,,Ouders vertellen mij soms dat hun
baby anderhalf uur achter elkaar
heeft gedronken'', zegt lactatiekun-
dige Van der Lee. ,,Maar een baby kan
niet zo lang effectief drinken. Als de
baby geen mooie zuigbewegingen
meer maakt en niet slikt, is hij klaar
aan die borst.''
Leg je baby aan op het moment dat
hij een grote hapbeweging maakt,
geeft Van der Lee als tip. ,,Pas als je
een baby hoort slikken, weet je dat
hij effectief drinkt. Je helpt je baby
een grote hap te nemen door je bor
sten voor te masseren zodat er alvast
wat druppels melk uitkomen. Dan
ruikt hij de melk en zal hij zijn mond
ver openen.''
'Voor het goed op
gang komen van
de borstvoeding is
genoeg rust cruciaal'
Tot mijn verontwaardiging
blijken niet alle zorgverzeke-
DINSDAG 3 AUGUSTUS 2021 GO
René Diekstra pleitte vorige
week voor reanimeren als
burgerplicht, maar zo
eenvoudig is dat nog niet,
blijkt ook uit reacties van
lezers.
Daarnaast zijn er lezers die
Borstvoeding
geven? Bereid
je goed voor
CARIN RÖST
- KORNELIA MOES
Moedermelk is vol
ledig afgestemd op
de baby en groeit
met je kind mee.
De melk van een
premature baby heeft
een andere samen
stelling dan die van
een op tijd geboren
baby. En de melk die
een kind van drie
maanden drinkt, is
heel anders dan de
melk van een pasge
borene.
Moedermelk bevat
voedingsstoffen en
stoffen die de ge
zondheid van het kind
bevorderen. Die ver
kleinen de kans op
allerlei ziekten en
aandoeningen.
Borstvoeding ver
laagt de kans op on
der meer middenoor
ontsteking, obesitas,
suikerziekte, astma
en eczeem. Als de
moeder griep of
corona heeft gehad,
krijgt haar kind via de
borstvoeding anti
stoffen binnen.
De moeder heeft
minder last van
bloedverlies na de
bevalling omdat tij
dens het drinken de
baarmoeder samen
trekt. En ze is sneller
op gewicht. Ook
heeft ze minder kans
op borstkanker, eilei
derkanker en botont-
kalking.
Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
