'Joustra moet zich
terugtrekken uit
onderzoek Peter R.'
II
9
maandag 2 augustus 2021
Peter Schouten en Onno de Jong leggen op 7 juli bloemen op de
plek waar Peter R. de Vries is neergeschoten. foto robin utrecht
ning vooral als start voor een 'ste
vige juridische discussie' over wat
de jezidi's is aangedaan. ,,Het is de
crime der crimes, een ergere mis
daad bestaat niet. Dat de Tweede
Kamer de slachtoffers dat stukje
erkenning geeft, is erg belangrijk."
Maar, waarschuwt Minks de je
zidi's: verwacht er ook niet te veel
van. „Genocide-erkenning heeft
pas echt juridische waarde als de
Veiligheidsraad, het Internationaal
Strafhof of een internationaal tri
bunaal die erkennen. Bovendien is
de motie tot nu toe alleen aange
nomen door ons parlement. Als de
regering het overneemt, wordt
verwacht dat je als land meer actie
onderneemt.''
Tribunaal
Jezidi's wereldwijd hopen al jaren
op een internationaal tribunaal.
Tot nu toe liepen alle pogingen
daartoe spaak: het Internationaal
Strafhof in Den Haag grijpt alleen
in als landen zelf niet kunnen be
rechten en in de Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties ligt Rus
land (een bondgenoot van de Sy
rische president Assad) dwars.
Maar met het aantreden van de
nieuwe hoofdaanklager van het
Strafhof, Karim Khan, gloort ook
Tjibbe Joustra zou er goed aan
doen zichzelf terug te trekken
als voorzitter van de commissie
die de feiten en omstandighe
den rondom de moord op Peter
R. de Vries onderzoekt. Dat zegt
Peter Schouten, advocaat van
kroongetuige Nabil B..
Yelle Tieleman
die gekwalificeerd zijn om deze
baan te doen. Bovendien wordt
door Joustra's benoeming de moge
lijkheid geblokkeerd om hem als
getuige-deskundige te horen. Dat
kan zeer dienstig zijn omdat hij vol
gens de minister de expert is op het
gebied van veiligheid'', aldus De
Jong.
Naar aanleiding van de kritiek
van de twee advocaten schreef mi
nister Grapperhaus vrijdag een
brief aan de Tweede Kamer, waarin
hij meldde dat het ministerie met
de twee in gesprek wil. Dat gesprek
vindt deze week plaats.
Grapperhaus schreef de Kamer
dat hij de vraag om onafhankelijk
onderzoek begrijpt, en dat hij met
de aanstelling van Joustra die juist
heeft gewaarborgd. Joustra is na
melijk gevraagd vanwege zijn erva
ring met onafhankelijke onderzoe
ken, waaronder dat naar de toe
dracht van de ramp met vlucht
MH17. Ook was Joustra voorzitter
van de Onderzoeksraad voor
Veiligheid. Grapperhaus
ziet Joustra's kennis en
ervaring als zeer rele
vant.
Breder
Schouten en De Jong
zien dat anders, en
willen ook dat het on
derzoek wordt verbreed.
Het moet niet alleen gaan
over de moord op De Vries, maar
ook over de moorden op Nabils
broer Reduan en advocaat Derk
Wiersum.
Schouten: ,,Alle aspecten rondom
de bescherming van de kroonge
tuige en de betrokkenen bij kroon
getuigenprocessen moeten aan het
licht worden gebracht. Je moet zo
willen onderzoeken dat je ook kan
analyseren wat er nou allemaal ge
beurt als je als overheid een kroon
getuige verklaringen laat afleggen.
En welke maatregelen je dan moet
nemen. Is er nou bijvoorbeeld een
professioneel draaiboek waarin
scenario's staan beschreven van al
les wat er kan gebeuren? Ik vrees
van niet.''
Ook in de politiek klinkt de roep
om een andere voorzitter. De oppo
sitiepartijen SP, PVV, PvdA, Volt,
Partij voor de Dieren, JA21, Denk en
BBB maken zich daar hard voor.
Volgens Schouten is er geen andere
keus voor Grapperhaus. ,,Dit on
derzoek móét onafhankelijk zijn.
De onderste steen moet boven.''
Augustus 2014: jezidi's zoe
ken een veilig heenkomen bij
de berg Sinjar, op de vlucht
voor IS. FOTO REUTERS
Wat jezidi's hebben
meegemaakt, is
onmenselijk wreed.
Hun verhalen
moeten worden
doorgegeven
-Anne Kuik, CDA-Kamerlid
De volkerenmoord op de jezidi's
wordt vandaag en morgen onder
meer herdacht door een online
evenement van de Free Yezidi
Foundation op freeyezidi.org.
Amsterdam
Peter Schouten en zijn collega
Onno de J ong vormden samen met
De Vries het verdedigingsteam van
kroongetuige Nabil B., die in het li
quidatieproces Marengo belastende
verklaringen aflegt tegen de bende
van Ridouan Taghi. Na de moord
aanslag op De Vries kondigde mi
nister Ferd Grapperhaus een com
missie aan, die het beveiligings
vraagstuk dat bij De Vries speelde
moet onderzoeken. Tjibbe Joustra
(foto), voormalig Nationaal Coördi
nator Terrorismebestrijding (voor
loper van de huidige NCTV), is
aangesteld als voorzitter.
Volgens Schouten en De
Jong een onbegrijpe
lijke keuze.
Schouten stelt dat
Joustra door zijn ach
tergrond absoluut
niet onafhankelijk kan
zijn. „Dat Joustra zich
niet zelf terugtrekt, vind
ik echt onbegrijpelijk. Die
man had de eer aan zichzelf moeten
houden. Een dergelijk onderzoek
hoort los te staan van de staat, de fa
milie van De Vries of ons als advo
caten. Het moet volstrekt onafhan
kelijk zijn. Met ook het recht om ge
tuigen onder ede te horen.'' Schou
ten wijst daarbij op Europese regel
geving die bevestigt dat een derge
lijk onderzoek onafhankelijk moet
zijn van de overheid.
Partijdig
Ook advocaat De Jong snapt de keus
voor de voorzitter niet. ,,Hij heeft
ongetwijfeld kwaliteiten, maar hij
is wel betrokken geweest bij de op
richting van de NCTV, een organi
satie die zelf betrokken is bij dit
proces. Hij kan het niet goed doen.
Ook al schrijft hij nog zo'n mooi
rapport, er zullen altijd criticasters
zijn die wijzen naar de mogelijke
partijdigheid. Of mensen die zeg
gen dat hij juist extra kritisch is ge
weest om het tegendeel te bewij
zen. Dat moet je gewoon niet wil
len. Er zijn zoveel andere mensen
hoop, zegt Minks. ,,Als hoofd van
een speciaal VN-onderzoeksteam
naar de misdaden van IS sprak hij
eerder over een genocide. Met
hem als hoofdaanklager is het best
mogelijk dat er alsnog naar moge
lijkheden wordt gezocht om nader
onderzoek te doen.''
Maar ook al komt er een IS-tri-
bunaal: hoe kun je aan dit leed ooit
recht doen? vraagt Tweede Kamer
lid Anne Kuik (CDA) zich af. Zij
was het die de motie indiende
waarmee het parlement de geno
cide erkende. ,,Wat jezidi's hebben
meegemaakt, is onmenselijk
wreed'', zegt ze. ,,Bij de voorberei
ding van het debat over de terug
keer van een Nederlandse IS-
vrouw, merkte ik dat de aandacht
erg gericht was op de daders. Die
hebben advocaten om voor hen te
spreken, mensen die vermoord
zijn kunnen hun stem niet meer
laten horen en daar hebben wij als
volksvertegenwoordigers in mijn
ogen een plicht. Hun verhalen
moeten worden doorgegeven.''
GO
ooit beter?
