Bij de Koloniën van Weldadigheid
en de Nieuwe Hollandse Waterli
nie kan de vlag uit. De Unesco
heeft ze maandag toegevoegd aan
de Werelderfgoedlijst. Gisteren
kwam daar de Neder-Germaanse
Limes bij. Maar dus geen Staats-
Spaanse Linies, om maar een
Zeeuwse parel te noemen.
In totaal tien: Schokland in de
Noordoostpolder (sinds 1995), de
Stelling van Amsterdam (1996), de
molens van Kinderdijk (1997), de
historische binnenstad van Wil
lemstad op Curasao (1997), het ir.
D.F. Woudagemaal bij Lemmer
(1998), Droogmakerij De Beemster
in Noord-Holland (1999), het Riet
veld Schröderhuis in Utrecht
(2000), de Waddenzee (2009), de
Amsterdamse grachtengordel
(2010) en de Van Nellefabriek in
Rotterdam (2014). Wereldwijd
gaat het om ruim 1100 objecten en
gebieden.
Landen mogen kandidaten voor
dragen. In Nederland doet het ka-
binet dat, na advies van een com
missie. De kandidaten komen op
een voorlopige lijst. Vervolgens
moet hun nominatie worden on
derbouwd en volgt er inspectie
door diverse adviesorganen.
Daarna neemt het Werelderfgoed
comité van de Unesco een besluit.
De eisen zijn uiterst streng.
,,Om op de lijst te komen, mag het
echt nergens anders op de wereld
voorkomen", zegt Petra Gout van
Stichting Werelderfgoed Neder
land. ,,Het zijn ook heel lange pro
cedures." De huidige voorlopige
lijst dateert al van 2011. De Kolo
niën van Weldadigheid en de
Nieuwe Hollandse Waterlinie
hebben dus elf jaar gewacht. Het
Eise Eisinga Planetarium in Frane-
ker moet nog steeds geduld heb
ben.
,,De lijst is de Michelinster van het
erfgoed", zegt Gout. ,,De status be
nadrukt het bijzondere karakter: je
moet er zuinig op zijn, want als
het weg is, is het weg. Het draait
dus om bescherming en behoud.
En al levert het niet direct bakken
met geld op, het biedt vaak wel
meer mogelijkheden." Dat een
Werelderfgoed-vignet ook toeris
ten trekt - niet zelden in groten
getale - is een bijeffect. ,,Daar is
het niet in eerste instantie voor
bedoeld. Het is een balans die
soms lastig te vinden is."
Jawel. De gemeente Sluis heeft in
2010 zowel het Belfort in Sluis als
de Staats-Spaanse Linies (de res
tanten van 16de- en 17de-eeuwse
militaire verdedigingswerken in
het grensgebied) aangedragen
voor de voorlopige lijst. Die haal
den het beide niet, evenals bij
voorbeeld de Afsluitdijk, het Bin
nenhof, de Friese Elf Steden en de
Bloembollenstreek.
In 2015 stelde D66-Statenlid Ton
Veraart vergeefs voor te proberen
de kazematten en het bolwerk in
Cr
Vlissingen op de Werelderfgoed-
lijst te krijgen. Dat riep meteen de
vraag op waarom de Oosterschel-
dekering niet op de lijst staat.
Rijkswaterstaat voelde daar niets
voor, uit vrees dat de status allerlei
beperkingen voor het gebruik van
de kering met zich meebrengt.
Overigens staat Zeeland wel op
de Werelderfgoedlijst voor docu
menten. In 2011 werd het archief
van de Middelburgse Commercie
Compagnie, ondergebracht bij het
Zeeuws Archief, eraan toegevoegd.
Maar verder is Zeeland kans
loos?
Zeg nooit nooit, maar de kans is
klein. Een nieuwe voorlopige lijst
wordt pas over enkele jaren ver
wacht. Het wordt lastig om Zee
land daarop te krijgen. ,,We moe
ten realistisch zijn waar het gaat
om gebieden of objecten die in
aanmerking kunnen komen voor
zo'n status", zegt Wim Scholten,
scheidend directeur van Erfgoed
Zeeland. ,,De kwaliteitsnormen
zijn erg hoog: het moet bijzonder
zijn in internationaal perspectief.
Het is lastig om zo'n uniciteit in
Zeeland te vinden. De Staats-
Spaanse linies hebben bijvoor
beeld een prachtige structuur,
maar zijn toch niet speciaal ge
noeg om een gooi te doen naar no
minatie voor de Werelderfgoed-
lijst.
,,Het is wat het is", zegt Scholten.
,,Het is leuk om erover na te den
ken, maar je moet ook kijken wat
haalbaar is en waar je het meeste
aan hebt." Hij ziet daarom veel
meer in Geopark Schelde Delta.
Zeeland is samen met Noord-Bra
bant, Oost-Vlaanderen en Ant
werpen druk bezig om voor het
Vlaams-Nederlandse deltagebied
het Unesco-keurmerk Geopark
binnen te slepen. ,,Dat is de schaal
die heel goed bij Zeeland past",
zegt Scholten. ,,Dat kan toeris
tisch, maar ook economisch heel
interessant zijn." ZEELAND 2
pzc.nl e-mail: walcheren@pzc.nl
woensdag 28 juli 2021
De gemeente Sluis droeg in 2010 het Belfort in Sluis voor de Werelderfgoedlijst voor, maar zonder resultaat. foto anne hana
Zeeland niet bijzonder genoeg
voor de Werelderfgoedlijst
De Werelderfgoedlijst is weer
drie Nederlandse locaties rijker,
maar Zeeland schittert nog al
tijd door afwezigheid. En voorlo
pig komt daar ook geen veran
dering in. Hoe kan dat?
Rolf Bosboom
Middelburg
Welke Nederlandse erfgoederen
stonden al wel op de lijst?
Hoe kom je op de lijst?
Waarom al die moeite?
De Kruisdijk-
schans, een
tot landhuis
verbouwde re
doute uit de
tijd van de
Tachtigjarige
Oorlog, is on
derdeel van
de Staats-
Spaanse
Linies.
FOTO ANNE HANA
Heeft Zeeland nooit een poging
ondernomen?
"V;; -C*jTV iy
83
■A ."5.
*Zrl
jfe/jSe. 11
"«•«.w, ■--< -
v/efComming. ct*P
J^eeren JM.
tftc/cr&cfaf;
weza/ozv
Ua/f rX3- - fi
aan Sttrina-
'j rtrttia-
G///c/c, e Vf?i ee" boete
htyten s
Het archief
van de Middel
burgse Com
mercie Com
pagnie staat
sinds 2011 op
de Werelderf-
goedlijst voor
documenten.
FOTO DIRK-JAN
GJELTEMA
**ten van
Is dat erg?
