Pas op als deltavariant incheckt
5
heeft intern gezegd dat het theore
tisch mogelijk is om zelfs twaalf da
gen na de besmetting nog positief te
testen. Los van dat doemscenario is
het zo mogelijk nog erger om te wor
den bestempeld als 'close contact'.
Dan wachten - afhankelijk van de
besmettingsgraad van de besmette
persoon - tot veertien dagen quaran
taine. Pechvogels mogen dan pas te
rugvliegen als de Spelen allang afge
sloten zijn.
Charter
Of er echt fouten zijn gemaakt, moet
blijken. Je zou kunnen denken datje
atleten uit de diverse spor
ten geclusterd in een vlieg
tuig zou moeten plaatsen in
plaats van lukraak. KLM zegt
in een reactie dat er 'uitge
breid contact' was met
NOC*NSF met betrekking
tot vervoer van TeamNL. Een
woordvoerder: „De groep is
zoveel mogelijk bij elkaar ge
zet met de kennis dat de
TeamNL passagiers in drie
secties (Economy Class, Eco
nomy Comfort Class en Busi
ness Class) verspreid zaten.
Waar dat mogelijk was, zijn
ook de middenstoelen vrijge
laten."
Als de sportbond had willen
uitsluiten dat er ook niet-sporters
aan boord zaten, was een speciaal
chartervliegtuig misschien een beter
idee geweest. KLM voert nou een
maal lijnvluchten uit (volgens zijn
eigen richtlijnen), en daar mag ieder
een een kaartje voor kopen.
Ook zo'n charter biedt overigens
geen garanties. In Tsjechië loopt al
dagen een nationaal debat over een
speciaal geregeld toestel voor een
groot deel van hun olympische selec
tie. Een teamarts die waarschijnlijk
niet was gevaccineerd, maar ver
trouwde op mondwater als anticoro-
namiddel, heeft mogelijk diverse at
leten besmet, zo luidt daar al dagen
de coverstory. Of neem de Britten.
Van de 889 atleten in Tokio is er niet
één positief. Daar zijn ze best een
beetje trots op. Ze vlogen net als de
Nederlanders ook met 'gewone men
sen' naar Japan.
De beelden die doorsijpelen van de
coronahotels maken angstig. Als een
melaatse werd tennisser Rojer gister
ochtend afgevoerd van zijn apparte
ment naar het speciale coronahotel.
Alle tennissers zwaaiden hun ge
liefde vriend uit, niemand hield het
droog. Er wachten Rojer tien lange
dagen op een piepklein kamertje,
zonder enige luxe en bezoek. Het ver
driet verdrinken met een biertje zit
er zelfs niet in, voedselpakketten
worden eerst doorzocht. Uit de spea
kers in het plafond klinkt meerdere
keren per dag een stem die oproept
een gezondheidscheck te doen. Voor
Rojer, Candy Jacobs, Reshmie Oog-
ink, Finn Florijn, Josy Verdonkschot
en de anonieme begeleider uit de
roeiploeg heeft NOC*NSF een psy
choloog paraat.
Tijdens het schrijven van dit ver
haal druppelen negatieve testuitsla
gen van de verslaggevers binnen. Een
gelijktijdige zucht van opluchting,
weer een paar dagen geen stress.
Al zegt dat ook niet alles. Candy Ja
cobs, de positief geteste skateboard
ster, zat tussen Keet Oldenbeuving
en Roos Zwetsloot. Met z'n drieën op
een rijtje. Die twee bleven negatief,
net als coach Sjoerd Vlemings en de
teammanager, die beiden weer één
rij voor de uiteindelijk positief ge
teste taekwondoka Oogink zaten.
Wat de skatecoach zich afvraagt:
werkt de mondkap nou echt zo goed?
Of is wel of geen besmetting ook ge
woon een soort Russisch roulette?
Navraag bij KLM leert dat het per
soneel aan boord van te voren niet is
getest. Dat hoeft niet volgens de
richtlijnen van zowel de Nederlandse
als de Japanse overheid, stelt een
woordvoerder. Een temperatuur-
check is voor de Japanse overheid
voldoende, mits de KLM-crew in het
Aziatische land in het hotel blijft en
binnen 72 uur weer naar Nederland
vertrekt.
Bij de sporters leeft de vrees dat het
juist een van de stewardessen is ge
weest die het virus bij zich droeg.
Vlak voor de landing deelt het cabi
nepersoneel nog handgeschreven an
sichtkaarten uit aan alle atleten. Er
zijn Japanse gelukskittens opgeplakt.
Wie weet wat ze nog meer overbren
gen? Of verspreiden virusdeeltjes
zich toch via de klink van het toilet?
NOC*NSF heeft de vlucht al dagen
'onder de loep', maar wil er voorlopig
niets over zeggen. Een paar dagen ge
leden meldde de sportkoepel dat het
aantal besmettingen een week na de
vlucht zou afnemen. Dat bleek helaas
veel te voorbarig.
De angst zit er ruim een week na
de landing nog altijd goed in bij de
Nederlandse equipe, die voor '99 pro
cent is gevaccineerd'. In plaats van de
medaillespiegel voeren 'we' het coro
naklassement aan. Iemand uit de
ploeg spreekt van een verschrikke
lijke nachtmerrie. Een ander zegt
met de bibbers naar elk nieuw test
resultaat toe te leven. Een teamarts
AAN BOORD
»De luchtvaart
stelt dat het risico
op besmetting
laag is
dinsdag 27 juli 2021
GO
M Hockeyers Jip Janssen,
Jonas de Geus en Joep de Mol
aan boord van vlucht KL681.
Onder: de tennisploeg, met
Jean-Julien Rojer. fotos instagram
JIP JANSSEN, INSTAGRAM JULIEN ROJER
Vliegen wordt gezien als re
latief 'coronaveilig', maar
de deltavariant zorgt ook in
de lucht voor grotere ri
sico's. Met superspreaders
aan boord verveelvoudigt
de kans op besmetting.
Sander van Mersbergen
Schiphol
Weten we zeker dat de be
smettingen die nu aange
toond zijn te herleiden zijn
tot de coronavlucht?
De eerste positieve test van
tennisser Jean-Julien Rojer
werd zondag afgenomen. Dat
was acht dagen na de inmid
dels beruchte vlucht en kan
daar een direct gevolg van
zijn. Gemiddeld houden we
tenschappers een periode
van vijf tot zeven dagen na
besmetting aan waarin de
test het vaakst positief uit
slaat, maar langer kan ook.
Uit een recente Chinese stu
die blijkt overigens dat men
sen die besmet zijn met de
deltavariant gemiddeld al 3,7
dagen na besmetting voor het
eerst positief testen. De be
smetting van Rojer zou van na
de landing kunnen dateren.
Hoe veilig is vliegen, coro-
natechnisch?
De luchtvaart stelt dat het ri
sico op besmetting laag is.
Door de luchtcirculatie in
vliegtuigen wordt de lucht af
gezogen en met speciale fil
ters van zoveel mogelijk virus-
deeltjes ontdaan. Veel weten
schappers gaan ervan uit dat
als er besmettingen aan
boord zijn, dat dat vooral via
grote druppels en direct con
tact is, en niet zozeer door vi
rusverspreiding via de lucht
('aerosolenoverdracht').
In een recent onderzoek trok
ken het RIVM en het Neder
lands Lucht- en Ruimtevaart
centrum (NLR) de conclusie
dat als iemand met corona
aan boord gaat, mensen op
de zeven rijen rond deze per
soon een 'laag risico' lopen op
infectie via de lucht.
Blijft dit overeind met de
deltavariant?
De deltavariant lijkt ook de
kans op besmettingen aan
boord van vliegtuigen te ver
hogen. ,,Mensen met deze
mutant lijken veel meer virus
deeltjes bij zich te dragen'',
zegt RIVM-onderzoeker Erwin
Duizer. ,,In ons onderzoek zie
je dat het risico op besmet
ting sterk toeneemt als er een
superspreader aan boord zit.''
Recent Chinees onderzoek
suggereert dat mensen met
de deltavariant duizend keer
zoveel virusdeeltjes bij zich
dragen. In de RIVM-simulaties
is een superspreader iemand
die driehonderd keer zoveel
virusdeeltjes uitscheidt. De
kans op een besmetting werd
in het onderzoek vijf tot acht
keer zo groot met een super-
spreader aan boord, stelt Dui-
zer. Ook verhoogt een lange
vlucht (Amsterdam-Tokio
duurt 11 uur) de kans op ver
spreiding via aerosolen.
Duizer merkt wel op dat de
kans op besmetting via aero-
solen, zelfs met supersprea-
ders aan boord, nog steeds
relatief laag is.
Met zijn allen naar het vlieg
tuigtoilet: speelt dat nog
een rol?
Volgens de officiële richtlijnen
is de kans klein dat het coro
navirus zich verspreidt via op
pervlakten. OMT-lid Jan
Kluytmans houdt een slag om
de arm. ,,Als een besmettelijk
persoon in een vliegtuig naar
de wc gaat, de deurknop aan
raakt en jij gaat meteen
daarna en zit aan je gezicht,
durf ik niet uit te sluiten dat je
besmet raakt.''
Uitzoomend naar het totaal
plaatje - een mega-evene-
ment in coronatijd - is het vol
gens Kluytmans onvermijdelijk
dat je positieve gevallen krijgt.
,,Je zit met een pandemie die
wereldwijd niet onder con
trole is, en met mensen die
besmettelijk kunnen zijn zon
der dat ze ziekteverschijnse
len hebben. Het is haast on
doenlijk om dat waterdicht te
houden."
