NIEUWS 13
DONATIE CORONAPRIKKEN
Landen in de
EU doneren
vooralsnog weinig
vaccins aan armere
landen. Tot nu toe
nog geen 3 procent
van het beloofde
aantal. Ondertussen
is duidelijk dat in ons
land tienduizenden
'overtollige' vaccins
worden vernietigd.
De Europese Unie heeft
zichzelf verplicht om
kwetsbare mensen over
de wereld te helpen
vaccineren. Maar tot
dusver zijn er vooral vaccins aange
schaft om de eigen bevolking te hel
pen. In totaal hebben de landen bin
nen de Unie nu zo'n 500 miljoen do
ses ontvangen van de verschillende
farmaceuten. Daarvan zijn er 4 mil
joen weggegeven aan armere lan
den; minder dan 3 procent van de
160 miljoen vaccins die door Europa
zouden worden gedoneerd om de
pandemie ook in de rest van de we
reld te remmen, bleek donderdag uit
stukken van de EU.
De vaccins die tot nu toe wel hun
weg naar armere landen hebben ge
vonden, zijn voornamelijk gegaan
naar oud-kolonies. Nederland heeft
bijvoorbeeld zo'n 250.000 Astra
Zeneca-vaccins naar Suriname ge
stuurd. Ook Indonesië en Kaapverdië
krijgen overtollige Nederlandse vac
cins. 745.000 doses AstraZeneca die
nog op voorraad liggen in het cen
trale distributiecentrum in Oss, gaan
naar 'landen in nood die een beroep
hebben gedaan op de Nederlandse
regering', zo maakte het ministerie
van Volksgezondheid afgelopen
maandag bekend.
Transporteren
Ondertussen blijkt dat ook bij Neder
landse huisartsen nog tienduizenden
AstraZeneca-vaccins in koelkasten
liggen. De opkomst voor dat vaccin
viel tegen, nadat bekend werd dat de
prik een zeer kleine kans geeft op een
ernstige bijwerking. Mensen die een
eerste dosis AstraZeneca hebben ge
had, kunnen sinds kort als tweede
dosis Pfizer/BioNTech krijgen.
De vaccins die bij huisartsen lig
gen, moeten volgens het ministerie
van Volksgezondheid worden vernie
tigd. ,,De voorraad is niet inzetbaar
voor donatie, omdat het transporte
ren van medicijnen aan strenge voor-
waarden moet voldoen, zoals conti
nue stabiele koeling. Dit is nodig om
de werkzaamheid van medicijnen te
bewaken'', stelt het ministerie.
,,Mensen in landen waaraan we do
neren mogen niet het risico lopen
onnodig ziek te worden van vaccins
of onterecht denken dat ze be
schermd zijn tegen Covid-19.''
Voor huisartsen is dat moeilijk te
verteren. De Rotterdamse huisarts
Shakib Sana heeft bijvoorbeeld nog
bijna 250 doses AstraZeneca over.
„Volgende week is onze laatste prik-
ronde. Daar verwacht ik hoogstens 25
patiënten. Het zou ook kunnen dat zij
niet komen, omdat ze inmiddels Pfi-
zer/BioNTech hebben gehaald. Onze
praktijk moet dus meer dan 200 vac
cins in de prullenbak gooien. Dat is
ontzettend zuur, na alles wat we af
gelopen maanden hebben gedaan om
zoveel mogelijk mensen tegen Co-
vid-19 te beschermen en zo zuinig
Nu ontnemen
we mensen
elders in
wereld de
kans op een
effectief
vaccin
mogelijk met vaccins om te gaan.''
Ook de Landelijke Huisartsen Ver
eniging baalt. ,,We hadden gehoopt
dat er een goede bestemming voor
zou worden gevonden en dat we an
dere landen die ze broodnodig heb
ben, konden helpen. Maar de over
heid stelt dat dit niet kan'', zei een
woordvoerder.
Wrang
Vooral de veronderstelling van de
overheid dat vaccins die bij huisart
sen in de koelkast liggen niet meer
veilig zijn, noemt Sana 'pijnlijk en
wrang'. ,,Dat suggereert dat onze pa
tiënten ook niet verzekerd zijn van
een veilig vaccin. Wij hebben een
goedgekeurde medische koelkast met
temperatuursensor en alarmering.
Nederland is logistiek wereldkampi
oen. Waarom zouden we deze vac
cins niet gekoeld kunnen vervoeren?
Nu ontnemen we tienduizenden
mensen elders in wereld de kans op
een effectief vaccin. Op bescher
ming.''
Voor Sana is dat extra pijnlijk om
dat hij zich al maanden inzet om de
vaccinatiekloof in de Nederlandse
samenleving te dichten. Zo nam hij
samen met enkele andere artsen het
initiatief om mensen in Rotterdamse
achterstandswijken op de markt te
benaderen voor een vaccinatie. In
middels zijn in het hele land soortge
lijke prikacties opgezet. ,,Wereldwijd
is de vaccinatiekloof nog veel groter.
Dat maakt het weggooien van vaccins
nog ongemakkelijker'', verzucht
Sana.
De Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) heeft westerse landen opge-
roepen hun vaccins met armere lan
den te delen via het internationale
Covax-programma. Maar ondanks
aandringen van de Europese Com
missie om haast te maken met de do
naties, zit daar bij Europese landen
dus nog niet veel schot in.
De donaties van de Europese Unie
steken schril af bij die van de Ver
enigde Staten. Die stuurden de afge
lopen maand meer dan 15 miljoen
vaccins naar landen in Afrika, Azië
en Latijns-Amerika. De VS hebben
beloofd in totaal 80 miljoen vaccins
te zullen weggeven, grotendeels via
Covax.
In de EU zijn genoeg vaccins om
70 procent van alle volwassenen vol
ledig te kunnen vaccineren. Buiten
de EU ligt dat percentage veel lager.
Ter vergelijking: Zuid-Afrika heeft
tot nu toe vaccins om 7 procent van
de bevolking één keer te kunnen vac
cineren en Nigeria voor 1 procent.
De Europese Commissie wijst erop
dat de EU werk maakt van het opzet
ten van vaccinfabrieken in de armere
landen zelf. In eigen productie in
Afrika steken de EU-instellingen sa
men 1 miljard euro. Brussel heeft eer
der gezegd dat tegen het einde van dit
jaar zeker 100 miljoen vaccins moe
ten zijn gedoneerd, maar beloofde
gisteren een verdubbeling. De EU-in-
stellingen en -lidstaten samen 'zijn
op weg om dat aanvankelijke doel te
overschrijden, met een voorziene
200 miljoen doses', zei voorzitter Ur
sula von der Leyen van de Europese
Commissie. Ze verzekerde dat de toe
gezegde vaccins 'voor het eind van
het jaar hun landen van bestemming
zullen bereiken'.
zaterdag 24 juli 2021
Overtollige vaccins vernietigd,
terwijl armere landen wachten
Annemieke van Dongen
Rotterdam/Brussel
Vaccinatie in Thai
land. Het land hoopt
ook vaccins uit de rest
van de wereld te krij
gen. foto getty images
-Shakib Sana,
huisarts
Huisarts Shakib Sana moet waarschijnlijk zeker
200 AstraZeneca-vaccins weggooien. foto marco de swart
COViD-19 vaccine AstraZ-
