a
Eindhovenaar verdacht van hulp
bij zelfdoding meerdere mensen
€MéM
9
De Noren
(24 juli). FOTO'S EPA, REUTERS, AFP, AP
werden gedragen. Ook zij waar
schuwden voor de 'gevaren van
moslim-immigratie', maar keur
den dergelijke aanslagen af. Geen
van hen zei het zo, maar het werd
wel zo opgevat: waarom zoveel
Noorse jongeren vermoorden als
je tegen moslims bent?
De 77 doden van Oslo en Ut0ya
sloegen de Noren lam. Niet alleen
vanwege de omvang van het
drama, maar vooral door de ver
bijstering: hoe kon dit in hemels
naam juist in het welvarende en
tolerante Noorwegen gebeuren?
Tijdens het proces kwamen al
snel pijnlijke zaken aan het licht,
met name over het optreden van
de politie. Als die de eerste mel
dingen serieus had genomen, als
onmiddellijk actie was onderno
men toen Breivik tot twee keer toe
belde om zich over te geven, als
alle informatie op een goede ma
nier gedeeld en verspreid was, als
de reddingsboten niet bijna waren
gezonken door al die zwaarbewa
pende agenten, alsDan zouden
er waarschijnlijk veel minder
slachtoffers zijn gevallen. Ook de
politie had, net als iedereen, geen
idee dat Noorwegen ooit het decor
zou kunnen zijn van een derge
lijke massamoord.
Nog steeds wordt de herinne
ring aan '22/7' verdrongen, consta
teert de journalist Asne Seierstad,
die een boek schreef over de aan
slagen. ,,Sommige mensen noe
men zelfs zijn naam niet eens", zei
ze in een interview. ,,Die zeggen
alleen maar 'de terrorist'." Het is
voor veel Noren nog steeds moei
lijk te accepteren dat een van hen,
en dan met name een van hen
die gewoon Anders heet en geen
Ahmed, hiertoe in staat was.
Hoewel de Arbeiderspartij nog
steeds de grootste is, wordt Noor
wegen al acht jaar geregeerd door
een conservatieve minderheidsre
gering. Daarin zit behalve H0yre
(Rechts) ook de conservatief-libe-
rale Fremskrittspartiet (FrP, Voor
uitgangspartij). Breivik was ooit
lid van de laatste. Voormalig par
tijleider Siv Jensen heeft altijd met
nadruk afstand genomen van de
extremist en diens daden, maar
sprak al in 2009 over een 'slui
pende islamisering' van Noor
wegen. Het anti-islam- en anti-
vluchtelingenbeleid van de FrP
bleef ook na het drama in Oslo en
op Ut0ya een grote stemmentrek-
ker.
En dan is er ook nog de contro
verse rond een monument in een
haven aan de overkant van Ut0ya.
Er is wel een herdenkingsplek op
het eiland zelf, maar dat is daar
neergezet door de Arbeiderspartij,
die ook eigenaar is van Ut0ya. De
bouw van het permanente, natio
nale monument in H0nefoss
wordt tegengehouden door een
deel van de lokale bevolking. Zij
zijn bang dat zoiets alleen maar
ramptoeristen trekt en dat de be
woners steeds weer met de massa
moord worden geconfronteerd.
Anniken Huitfeldt, de minister die
destijds zo jaloers was op de jon
geren en hun zomerkamp, snapt
hier niets van. ,,Het is onbegrijpe
lijk dat er nu, tien jaar later, nog
steeds geen monument is'', zegt
ze. ,,Echt onbegrijpelijk.''
Elke vakantie was het raak: Mees
(nu 7) en Jip (5) hadden de tijd
van hun leven aan de waterkant
bij hun vaste kampeeradres in
Reeuwijk, terwijl vader Van der
Spek bij elke stap of kreet zijn
hart vasthield. ,,Ik raakte daar
enorm gestrest van. We komen
om plezier te maken, maar het
kan zomaar je grootste nachtmer
rie worden."
De stress begon vanaf het mo
ment dat Mees kon lopen, terwijl
hij pas - net als veel andere Ne
derlandse kinderen - op zijn 5de
op zwemles ging. ,,Op deze we
reldbol met heel veel blauw wil je
je kinderen eerder leren hoe ze
zichzelf kunnen redden als ze in
het water vallen. En ook hoe ze
weer op de kant kunnen krui
pen."
De Rotterdammer kwam op
het idee van zwemhulp Fibby,
die in niets lijkt op de bekende
zwembandjes: een blauw hesje
van waterafstotend materiaal, dat
wordt vastgeklikt op de borst van
peuters en kleuters tussen 2 en
6 jaar oud. Een vriendelijk ogend
oranje waterbeest zit vast aan het
hesje, op de rug van het kind.
Fibby blijft niet alleen drijven,
maar is dusdanig geplaatst dat
kinderen rechtop blijven in het
water én intuïtief gaan water
trappelen. Dat hebben honder
den tests uitgewezen, stelt Van
der Spek. Op het speciale kantel-
mechanisme is daarom inmiddels
een patent aangevraagd.
De zwemhulp werkt een stuk
beter dan zwembandjes én is vei
liger, volgens de Rotterdammer.
Bandjes kunnen losschieten of
lek gaan. ,,En kinderen vinden ze
vaak helemaal niet lekker zitten,
Ik denk dat deze
methode goed
aansluit op de
zwemdiploma's
ze belemmeren hun bewegings
vrijheid.'' Hij benadrukt dat ou
ders met Fibby nog steeds goed
moeten blijven opletten.
Om in het water te overleven,
moeten kinderen vervolgens le
ren hoe ze hun armen moeten ge
bruiken. Daar komen de ouders
om de hoek kijken. Van der Spek
ontwikkelde met stichting Dutch
Don't Drown Foundation een app
die kinderen spelenderwijs leert
om veilig aan land te raken. Eerst
met de zwemhulp op de rug,
daarna zonder. „Kinderen leren
met Fibby niet zwemmen. Maar
ik denk dat deze methode goed
aansluit op de zwemdiploma's."
Het aantal verdrinkingen in
Nederland nam lange tijd af,
maar de laatste jaren is die daling
gestagneerd. ,,Dat baart zorgen",
zegt Jan Rijpstra, voorzitter van
de Nationale Raad Zwemveilig-
heid. In Nederland overlijden per
jaar acht kinderen aan de gevol
gen van ernstig zuurstoftekort
onder water. En ongeveer tachtig
belanden na een bijna-verdrin-
king in het ziekenhuis. Mondiaal
komen per dag 385 kinderen om
het leven door verdrinking.
Rijpstra is ervan overtuigd dat
de zwemhulp gaat helpen om dat
aantal terug te dringen. ,,Zowel
hier in Nederland als wereld
wijd.''
Karin Luiken
Eindhoven
Het poeder, waarvan twee varian
ten zijn, zou zijn verkocht samen
met een medicijn dat braakneigin
gen vermindert. Een van de bij
werkingen van het poeder zou
namelijk overgeven zijn. Het ver
kopen van medicijnen is echter
voorbehouden aan artsen of apo-
thekers, de verdachte is geen van
beide.
Het is niet duidelijk aan hoeveel
mensen de man het spul heeft ver
kocht, welke kanalen hij daarvoor
gebruikte en hoeveel mensen
eraan zijn overleden. De zaak
kwam aan het rollen nadat bij
meerdere zelfdodingen was geble
ken dat het poeder door de ver
dachte was geleverd. Hulp bij zelf
doding is in Nederland strafbaar,
net als het verschaffen van midde
len daarvoor. De Eindhovenaar
wordt verder verdacht van wit
wassen.
Drie jaar geleden ontstond er
veel commotie rond het zelf
moordpoeder nadat een 19-jarige
vrouw uit Uden het middel op in
ternet had besteld en had gebruikt
om uit het leven te stappen. Mid
del X wordt het poeder ook wel ge
noemd. Het is geïntroduceerd
door de Coöperatie Laatste Wil
(CLW), een belangenorganisatie
die strij dt voor het recht op zelfdo
ding. Mensen zouden daarmee op
humane manier hun leven kun
nen beëindigen.
Daarop nam de overheid maat
regelen tegen bedrijven die het
poeder onder de chemische naam
als reinigings- of bestrijdingsmid
del verkochten aan particulieren.
Dat is niet langer toegestaan. Maar
uit onderzoek van Omroep Bra
bant bleek destijds dat Middel X
gewoon via Marktplaats te koop
was.
donderdag 22 juli 2021
GO
Links: het zomerkamp op Ut0ya op 21 juli 2011, de
dag voor de aanslag. Van boven naar beneden: lucht
beeld van het eiland, zwaarbewapende agenten
komen aan land (22 juli) en steunbetuigingen in Oslo
TOB
Met zwemhulp Fibby
op de rug kan peuter
zorgeloos het water in
Echt ontspannen was er voor
vader Hugo van der Spek (34)
op vakantie niet bij, met twee
jonge kinderen zonder zwem
diploma. De Rotterdammer be
dacht daarom Fibby, een hulp
middel waardoor de peuter in
stinctief gaat watertrappelen.
Nikki Cattlender
Rotterdam
-
Hugo van der Spek met zijn zoontje Jip, die het blauw-oranje
zwemhulpmiddel draagt. foto jan de groen
- Hugo van der Spek,
bedenker van Fibby
Een 28-jarige man uit Eindho
ven is aangehouden op verden
king van hulp bij zelfdoding. Hij
zou zelfmoordpoeder hebben
verkocht aan verschillende
mensen die daarmee uit het
leven zijn gestapt, vermoedt
het Openbaar Ministerie.
