'Ik hoop dat ik verschil kan maken'
II
Varend festivalhart voor Nazomerfestival
4
Sven en Jolanda waren ooit psychiatrisch patiënt en helpen nu anderen
Cornelleke Blok
Goes
Twee weken gaf Jolanda Bolding
(52) uit Hansweert zichzelf om het
verlies van haar dochtertje te ver
werken. ,,Ik kon er helemaal niet
mee dealen, moest alleen maar hui
len. Maar ik vond dat ik verder
moest, voor haar oudere broer. Ik
stopte mijn gevoelens weg. Maar het
bijt j e vroeg of laat weer in j e staart."
Toen Jolanda negen maanden la
ter weer zwanger bleek, werd ze
heel angstig. ,,Ik had PTSS ontwik-
Ik had PTSS
ontwikkeld, omdat de
bevalling van mijn
dochtertje heel
traumatisch was
keld, omdat de bevalling van mijn
dochtertje heel traumatisch was.
Echt een verschrikking. Elke con
trole tijdens die zwangerschap was
ik ontzettend bang dat het weer mis
zou gaan. Maar ik hield nog steeds
alle emoties voor mezelf."
Paniekaanvallen
Het verdriet moest er uiteindelijk
toch uit, vertelt Jolanda. Ze kreeg
paniekaanvallen. ,,Ik wist toen niet
hoe dat kwam. Maar tijdens zo'n
aanval denk je echt dat je doodgaat.
Dat komt omdat je zo lang gevoe
lens hebt onderdrukt. Ik dacht dat ik
gek werd." Ze raakte bovendien de
pressief, omdat ze ook een schei
ding te verwerken kreeg, en deels
verlamd raakte na een hernia.
Met psychiatrische behandelin
gen bij Emergis kroop Jolanda lang
zaam uit het dal. Tijdens een cursus
mindfulness, die ze later volgde,
vroeg een docente of ze de groep
over haar ervaring wilde vertellen.
,,Dat was het moment dat ik voor
het eerst weer het gevoel had dat ik
ertoe deed. Het gaf me hoop dat ik
iets kon betekenen." Jolanda werd
later ervaringswerker bij Emergis,
en volgde de afgelopen drie jaar een
nieuwe mbo-opleiding bij Scalda.
Ze mag zich sinds gisteren gediplo
meerd ervaringsdeskundige noe
men.
De weg kwijt
Sven van Santen (47) uit Middel
burg mocht ook zijn diploma in
ontvangst nemen. Zijn tweeling
broer Niels was erbij. Een zwaar on
geluk van Niels was 28 jaar geleden
de aanleiding voor een moeilijke
periode in het leven van Sven. ,,Mijn
broer belandde met een hoge
dwarslaesie in een elektrische rol
stoel. Ik volgde toen een hbo-oplei-
ding, maar kon het na die gebeurte
nis niet meer bolwerken. Ik vluchtte
naar Amsterdam, de housescene in.
Ik blowde veel, om maar niet te hoe
ven voelen. Ik raakte helemaal de
weg kwijt: ik kreeg psychoses en
werd depressief. Ik had nog nooit
van de psychiatrie gehoord, maar
het enige dat mij op dat moment
kon helpen was een opname."
Met zijn eigen ervaringen en het
diploma op zak, kan Sven nu andere
patiënten van Emergis helpen. ,,Ik
zeg ze: 'het is moeilijk, ik weet waar
je zit. Maar het leven houdt niet op'.
Daardoor weten ze dat ze niet alleen
staan. En dat is heel belangrijk, want
je voelt je op zo'n moment zó alleen,
en zó onbegrepen. Ik hoop dat ik net
dat kleine beetje verschil kan ma
ken."
Wensen
Jolanda beaamt dat. ,,Als je in zo'n
diep dal zit, denk je dat het nooit
meer goedkomt. Ik gebruik stukjes
van mijn eigen ervaringen om men
sen te helpen bij het herstel. Ik pro
beer met ze te zoeken naar hun dro
men, doelen en wensen die ze altijd
hadden. Ze denken dat ze dat nooit
gaan bereiken, maar dan vertel ik ze
dat ik tien jaar geleden ook niet had
gedacht dat ik nu deze baan en een
diploma zou hebben. Dat geeft ze
hoop."
Dat het Abdijplein in Middelburg
dit jaar niet het festivalhart kan zijn,
was al bekend. In plaats daarvan
gaat de tjalk Vrijbuiter elke dag in
een Zeeuwse haven aanleggen, met
een programmering die is bedacht
door Bl0f-bassist Peter Slager en
singer-songwriter broeder Diele-
man. Aanvankelijk was de bedoe-
ling dat het schip een podium zou
zijn voor het publiek op de kade,
maar daar is vanaf gezien. Twee
keer per dag worden nu twintig
mensen aan boord genomen voor
een muzikale vaartocht.
Ode aan Zeeland
Spoken-wordartiest M. en muzi
kant Winterdagen zijn elke keer
van de partij. Zij werken aan een
ode aan Zeeland. Andere namen
worden later vrijgegeven, omdat
Slager en Dieleman nog volop sleu
telen aan het programma. Vandaar
dat het varende festivalhart nog
even is uitgezonderd van de kaart
verkoop. Morgen begint die voor
alle andere voorstellingen.
Een van de opvallendste voorstel
lingen is Spuug van God van Willem
de Bruin, bekend van de rapgroep
The Opposites. De voor Oerol ge
maakte voorstelling wordt in de
polder bij Kats voor het eerst voor
publiek gespeeld. Vroeg in de och
tend (rond 6.00 uur) en wat later in
de avond (na 8.00 uur), zodat de
zonsopgang en -ondergang het de
cor goud kleuren. Spuug van God is
autobiografisch en gaat over iden
titeit, familie en anders zijn in een
oer-Hollands dorp.
Clowns
Een zoektocht naar de eigen af
komst is het thema van Reaspora,
muziektheater van zangeres Anne-
Fay en haar broer, videomaker Felix
Kops, in De Spot in Middelburg en
't Beest in Goes. In muziek en beeld
doen ze daarvan verslag. De Mythe
in Goes is het toneel van de pre
mière The Clowns Convention,
waarin acteurs van theatercollectief
Wunderbaum kijken of clowns de
mensheid kunnen redden.
Er gaat ook een taxibus door Zee
land rijden waarin een klein pu
bliek de muzikale trip Dashboard
van theatergroep DIEHELEDING
kan meebeleven. In het Waters
noodmuseum geeft Sien Vanmaele
We moesten voor
sommige dingen
terug naar de
tekentafel
de eerste kookworkshop van wat de
komende jaren een reeks moet
worden, over voedsel en klimaat.
Dees gaat een langdurige samen
werking aan met een aantal podia
en organisaties in Zeeland, waaron
der het Watersnoodmuseum.
Het Zeeuwse landschap kan wor
den ervaren met de podcast Walk of
things, die zich afspeelt bij Westka-
pelle maar ook op andere dijken
kan worden beleefd. Eerder werd al
gemeld dat in Sluis de première
plaatsvindt van Grenspaal 369 en bij
de Schelphoek op Schouwen
van Valavond, voorstellingen die
vorig jaar niet door konden gaan.
Het ZNF duurt van 24 augustus
tot 4 september. De kaartverkoop
begint morgen om 10 uur
via www.theaterzeelandia.nl.
woensdag 21 juli 2021
Jaren geleden was het donker in
de levens van Sven en Jolanda.
Ze waren allebei getraumati
seerd en depressief. Jolanda
verloor haar dochtertje tijdens
de bevalling. Sven verloor zich
zelf na een ernstig ongeluk van
zijn tweelingbroer. Maar ze kwa
men er bovenop. En nu helpen
ze zélf psychiatrische patiënten.
,,Ik wil andere mensen hoop
geven", zegt Jolanda.
-Jolanda Bolding
Sven van Santen en Jolanda Bolding zijn sinds gisteren gediplomeerd ervaringsdeskundige. Ze volgden een nieuwe opleiding bij Scalda,
en zetten hun kennis in om psychiatrische patiënten te helpen bij Emergis. foto cynthia cats
Omdat de coronamaatregelen
toch weer zijn aangescherpt,
moest het Zeeland Nazomerfes
tival op het laatste moment weer
aan het programma schaven.
,,We moesten voor sommige din
gen terug naar de tekentafel",
zegt directeur Silvie Dees.
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
-Silvie Dees, directeur ZNF
