mm-yr-u
L J& J
^mÊ^StS
- - -**-
Wanneer is een pad geschikt?
'De paden
zijn te smal
of er is een
opstap'
WANDELEN 13
gebonden aan haar rolstoel. Ze heeft
de progressieve spierziekte MDC1A,
die zo zeldzaam is dat in Nederland
maar een handvol mensen eraan lijdt.
MDC1A is zo ernstig dat lang aan
haar levensverwachting werd getwij
feld: toen ze 30 werd in 2019 schreef
de lokale krant blij dat dat 'heel bij
zonder' was.
Haar spierkracht is de afgelopen ja
ren inderdaad achteruit gegaan, zegt
ze. ,,Ik ben meer afhankelijk van mijn
rolstoel. Dat ging niet van de ene op
de andere dag hoor, het gebeurde
geleidelijk aan. Ik sta er niet al te vaak
bij stil, het is zoals het is. Ik leef van
dag tot dag. Dat moet ook wel: de ene
dag gaat het heel goed met me, maar
de volgende kan ik heel moe zijn.
Dan kan ik gewoon iets minder. Ik
hoop dat er snel een medische
behandeling komt, waardoor het
allemaal een beetje stabiel wordt,
maar dat is voorlopig afwachten.''
International
Leer Ilse van Kemenade kennen. Ze
heeft 'vechtersmentaliteit', prees de
lokale krant, en zal zich nooit zomaar
neerleggen bij haar lot. Op school
ontdekte ze het rolstoelhockey:
tegenwoordig is ze international in
het Nederlands team. Het is geen
olympische sport - ze is niet op weg
naar Tokio - maar volgend jaar is het
WK in Zwitserland. ,,Ik hoop daar te
kunnen spelen'', zegt ze.
Van Kemenade rijdt tegenwoordig
in een aangepaste auto. Voorheen
moest ze nog haken aan haar rolstoel
vastbinden om in de auto te kunnen
komen, nu heeft ze een liftje dat haar
met rolstoel en al de auto in trekt.
Daarin kan ze, samen met Twiggel,
op goede dagen naar een bos in de
buurt rijden. Zalig, zegt ze.
Fietsers komen op deze zonnige
dag massaal voorbij. Sommigen rij
den elektrisch en doen dat in volle
vaart - het lijken wel wervelwinden
die passeren. ,,Op het fietspad moet
ik alert zijn'', zegt Van Kemenade. ,,Ik
heb de hond graag los, dat is voor
hem ook fijn, maar op een fietspad is
dat lastig. Twiggel luistert goed, maar
ik moet zo opletten dat er geen fiet
sers aankomen. Dat is wel jammer.
Soms vind ik het moeilijk. Mijn broer
en zus gaan weleens met de hond
wandelen in de bossen vlakbij. Dan
sturen ze me foto's en denk ik: zo, dat
is echt mooi daar! Daar wil ik dan ook
wel eens naartoe met onze hond. Dat
app ik dan ook terug. 'Waar was dat?
Daar wil ik heen!' Maar dan is het
antwoord al snel: 'Nee, daar kun je
echt niet naartoe. Die paden zijn te
smal, er is een opstap, een heel krap
poortje.' Leg ik me daarbij neer? Ja,
dat wel. Ik kan er zo weinig aan doen.
Het is niet anders.''
Zelfstandig
In het dorp waar ze opgroeide trok
ken kinderen er al jong op uit: er zijn
meer boomhutten en minder beeld
schermpjes dan elders in het land.
,,Mijn broer en zus zijn gezond en
ook al kon ik als kind niet alles, ik ben
wel zo normaal mogelijk opgevoed.
Ik moest ook gewoon meehelpen in
huis, op mijn manier. En als ik
brutaal was, kreeg ik ook gewoon
straf. Moest ik naar mijn kamer.''
Grappend: „Makkelijk voor mijn
ouders, want ik zat in een rolstoel:
ze konden me er zo heen rijden. Door
die opvoeding ben ik zelfstandig
geworden. Daar ben ik wel heel blij
mee. Ik probeer ook alles uit het
leven te halen.''
Kinderkoppen
Ilse van Kemenade is blij dat er ook
voor mensen met een beperking
steeds meer mogelijkheden zijn
om zich in de natuur te begeven.
HandicapNL en Natuurmonumen-
ten zetten in 2019 het project Natuur
voor iedereen op. ,,Ik kijk er nuchter
naar hoor'', zegt Van Kemenade.
,,Hier in het dorp liggen bijvoorbeeld
kinderkoppen op de markt. Ver
schrikkelijk voor iemand in een rol
stoel. Dat hobbelt heel erg. Maar het
is tegelijkertijd authentiek en mooi.
Ik zou daarom niet willen dat dat
verandert.'' Ze past zich liever zelf
aan. ,,Dan gaan we toch lekker dingen
doen die wel kunnen?''
GO ZATERDAG 17 JULI 2021
Ilse van Kemenade
met Twiggel: ,,Als je
een hond hebt, móet
je wel naar buiten. En
dat is geen straf.''
W" m
-
- - i
Een pad voor mensen met
een fysieke beperking moet
aan meerdere eisen vol
doen. Zo'n pad kan bijvoor
beeld geen wildroosters
hebben, onverwachte
klaphekjes of een zachte
ondergrond.
ISUg&Ojf
Alleen op die manier kunnen
wandelaars met hulpmiddelen
als rollators, rolstoelen en
handbikes er op een goede
manier gebruik van maken. De
laatste jaren zijn er gelukkig
steeds meer mogelijkheden.
Wie geschikte wandelpaden
voor rolstoelers zoekt, kan
terecht op rolstoel.nl en
handicap.nl. Ook voor mensen
met een visuele beperking
zijn er geschikte paden. Zo is
een park in Zwolle speciaal
toegankelijk gemaakt voor
blinden.
Kaapse Bos, Doorn
Het Nationaal Park Utrechtse
Heuvelrug is een natuurgebied
met een rijke geschiedenis.
Hier loopt een route van bijna
2 kilometer lang. Deze voert
over brede lanen en verharde
paden. Parkeren kan bij Chalet
Helenaheuvel, bordjes met het
rolstoelsymbool wijzen de weg.
Nationaal Park Drents-Friese
Wold, Diever
Eén van de grootste natuur
gebieden in het land. Hier
loopt het familiepad
2 kilometer lang door bos, over
heide en langs beekdalgras-
landen. De natuur zien is al
iets, maar die ook voelen is
voor bezoekers met een
beperking vaak een uitdaging.
Daarom is hier een drijfsteiger
aangebracht. 'Met een beetje
geluk krijgt u natte voeten of
wielen', laat de organisatie
weten.
Bergherbos bij Beek
Dit bos in Gelderland is heuvel
achtig en grenst aan akkers
met graan, korenbloemen en
klaprozen. De wandeling volgt
een half verhard pad dat vol
gens de makers geschikt is
voor buggy's en rolstoelen. In
restaurant 't Peeske kun je
bijkomen: in een speciaal
speelbos kunnen kinderen
met én zonder beperking
elkaar flink afmatten.
