kans groter dat de nieuwe centrales er komen
OTmnnrni
13
'We produceren
nu 8 procent van
onze behoefte
aan energie
met wind en zon'
verstandig is. Wolters kijkt er niet
van op. Hij wacht geduldig op
groen licht.
Er is al wel draagvlak in Zee
land, bij de gemeente, de provin
cie en het bedrijfsleven voor meer
kerncentrales. Het hoogradioac-
tief afval wordt opgeslagen bij de
Covra, een gespecialiseerd bedrijf
in Vlissingen-Oost op nog geen
kilometer van de kerncentrale.
Eerst anderhalve eeuw in de vloer
van het gebouw en daarna ver
dwijnen de vaatjes met radioac
tief afval voor tienduizenden ja
ren diep onder de grond.
Hoe dat precies moet, is nog on
bekend, dat is ook de voornaamste
kritiek van tegenstanders. Hoe
lossen we het afvalprobleem op?
Zit het over duizenden jaren nog
steeds veilig in de roestvrijstalen
vaten diep in de bodem? Ook dat
probleem zette Lubach in per
spectief: het afval van kernenergie
kün je tenminste opslaan, het af
val van kolen- en gascentrales
vliegt de lucht in en warmt zo de
aarde op en vervuilt de lucht.
Buiten malen de windmolens én
schijnt de zon; een prima groene-
stroomdag. Wolters: „Nederland
produceert nu 8 procent van onze
energiebehoefte met wind en zon.
Dat is heel erg weinig. Mensen
hebben thuis groene stroom en
denken: We zijn er wel ongeveer,
maar de stap naar 100 procent is
enorm. De kerncentrale levert on
geveer 3 procent. Dat kan 20 pro
cent worden als we twee nieuwe
1500 megawatt centrales bouwen.
Onze kerncentrales kunnen dan
de buffer zijn voor de grijze dagen
zonder zon en zonder wind.'' Ook
op prijs zegt Borssele te kunnen
concurreren. „Wij produceren nu
een kilowattuur elektriciteit voor
4,5 cent en de marktprijs is van
daag 8 cent, dan kun je met gemak
een kerncentrale exploiteren. De
financieringslasten van deze cen
trale zijn natuurlijk laag - hij is
ooit gebouwd voor 250 miljoen
gülden. Met de nieuwe centrales
kunnen we voor 5 tot 7,5 cent pro
duceren, afhankelijk van de rente
waarvoor we moeten lenen.''
Wolters: ,,Waardoor de discussie
kantelde? Arjen Lubach. Door één
uitzending van Zondag met Lu
bach over kernenergie uit 2018 is
er enorm veel veranderd. Hij heeft
voor ons ontzettend veel goeds
gedaan.''
Lubach schetste bij de VPRO
aan de hand van cijfers hoe ge
vaarlijk kernenergie feitelijk is.
'De kernramp bij Fukushima
telde één dode, de man die de
straling ging meten.' Door de tsu
nami zelf verloren meer dan
18.000 mensen het leven. En het
aantal doden door ongelukken en
luchtvervuiling door kolencen
trales is per terrawattuur opge
wekte elektriciteit 350 keer hoger
dan door kernenergie. De ramp
zalige gevolgen van de opwar
ming van de aarde door CO2 -uit
stoot komen daar nog bij. Lubachs
uitzending over kernenergie is al
leen al op YouTube inmiddels 2,3
miljoen keer bekeken.
Wolters: ,,Sinds een jaar of twee
kun je het op een feestje weer
over kernenergie hebben. Vroeger
vertelden onze mensen echt niet
zomaar dat ze op de kerncentrale
werkten. Je kreeg altijd vragen en
discussie. Er was zo veel weer
stand. Collega's die hier al heel
lang rondlopen, zeiden vroeger
zelfs tegen hun kinderen: vertel
het maar aan niemand. Dat is nu
veranderd, nu willen mensen er
juist alles over weten.'' De trots is
terug in Borssele. Ze zijn grootle
veranciers van groene stroom.
Dat beseffen VVD-leider Rutte
en D66-leider Kaag ook. Kern
energie is een van de punten waar
zij deze zomer het hoofd over bre
ken. Wolters: ,,Twee nieuwe cen
trales kosten 20 miljard euro. Dat
willen we natuurlijk wel terug
verdienen. Dat kan niet als er tij
dens de bouw of na oplevering
steeds nieuwe eisen van de over
heid komen. We gaan niets
nieuws ontwikkelen maar willen
een EPR, een European Pressuri
sed water Reactor, bouwen. Die
staan al in China en zijn in Frank
rijk, Engeland en Finland in aan
bouw. Een beproefd nucleair con
cept, zo uit het schap.'' Wolters
hoopt dat zijn wensen hoog op
het lijstje staan van Rutte en
Kaag.
Adviesbureau KPMG stelde vorige
week in een onderzoek in op
dracht van de Tweede Kamer dat
marktpartijen wel degelijk bereid
zijn om te investeren in nieuwe
kerncentrales en dat langer open
houden van de huidige centrale
GO ZATERDAG 17 JULI 2021
wasmand om in de wasserij van
de centrale gereinigd te worden.
De officieuze lezing is dat in '74,
het jaar dat Nederland het WK
voetbal verloor van Duitsland, er
nog veel Duits personeel van
bouwer Siemens rondliep. De
overdaad aan oranje was een
pesterijtje. 'We verloren de finale
maar wonnen een kerncentrale.'
1979: Demonstratie tegen
de kerncentrale in Borssele.
FOTO NATIONAAL ARCHIEF
Ti
'Attentie, attentie, Romeo Lima
Delta wordt ingestart', klinkt
door de intercom door heel het
gebouw. Een pomp die nog bui
ten gebruik was als gevolg van
de splijtstofwissel wordt gestart.
,,Het Nato-alfabet wordt ge
bruikt om ieder misverstand
voor te zijn. Dus niet de RLD,
want stel dat je een onduidelijke
spreker hebt. We willen geen ri
sico lopen. Risico is kans x ge
volg. En de gevolgen kunnen
groot zijn. En er is altijd een vei
ligheidsrisico. Dat is niet nul,
daar moet je eerlijk over zijn.''
Schoonmaker Ekrem en zijn col
lega dragen groene overalls. Zij
maken de vloer, leuningen,
knoppen, relingen, werkelijk
alles in de reactorkoepel schoon
met speciale alcohol. Vorige
week was het deksel van het re
actorvat eraf en je weet maar
nooit. ,,Hier mag je lopen, binnen
de lijnen blijven, dat is schoon.''
In een andere ruimte in de eigen
wasserij wordt alles wat binnen
is geweest weer gewassen.
Het personeel draagt oranje kle
dij. Zelfs de sokken en het on
dergoed zijn oranje. Dat is ge
daan om duidelijk onderscheid
te maken welke kleding in de
centrale moet blijven. Wie uit-
klokt, kleedt zich volledig om,
alles wat oranje is gaat in de
,,Je slof aan de binnenkant vast
pakken en uitdoen, de vloer niet
meer aanraken en dan met dat
been over de reling in de andere
ruimte stappen. Die slof in die
wasmand en dan je andere slof.
Niet de buitenkant aanraken.''
Het vergt wat balanceeracroba-
tiek om de opdracht uit te voe
ren. De controlekamer waar dag
en nacht de kernreacties wor
den gecontroleerd, is verboden
terrein. Onverwacht bezoek zou
de concentratie kunnen versto
ren, en fouten maken in een
kernreactor wil je niet. Een paar
keer per jaar gaan de operators
naar een simulator in Duitsland
waar de controlekamer tot op
de millimeter is nagebouwd om
te oefenen op storingen en
rampspoed.
