'Ik strooide
met chemicaliën
en dacht: dit
wil ik niet'
DE MEESTE BOEREN willen best natuurvriendelijker
werken maar zitten vast aan hoge leningen en supermarkten
die eisen dat ze tegen bodemprijzen leveren. Deze boeren
pakken het anders aan: duurzaam en milieuvriendelijk.
'En we willen er natuurlijk ook aan verdienen.'
Het vee dat graast op de weiden van Winny en
Arjen van Buuren is van oud-Hollandse rassen.
Ze doen denken aan de dieren op 17de-eeuwse
schilderijen, maar de Van Buurens hebben ze
vooral omdat ze weinig ziek zijn, praktisch
geen medicatie behoeven en vrijwel het hele
jaar buiten kunnen staan.
Arjen: 'Mijn opa was boer en zat vol verhalen
over het omgaan met dieren en het verbouwen
van groenten. Hij liet me inzien hoe mooi de
natuur is. Toen ik stage liep op de landbouw
school en chemische onkruidbestrijders over
de gewassen moest spuiten, dacht ik: dit is
niet het plaatje wat mijn opa me voorhield.'
Dus specialiseerde Arjen zich in biologisch
boeren, eerst in Ierland en sinds 2012 in
Nederland. Drie jaar geleden zocht Natuur
monumenten boeren die op Landgoed Velhorst
in Lochem een koppeling konden maken tussen
natuur en landbouw. 'Ons bedrijfsplan sprak
ze het meest aan. Sindsdien pachten wij 85
hectare van hen.'
Dit was het punt waarop ook Winny het boeren
bestaan omarmde. 'Ik was dertig jaar consultant-
coach bij KPN. Arjen was docent op de hogere
landbouwschool. Hij kent het vak, voor mij
was het echt een omslag. Ik leer nog elke dag
bij.' Arjen en Winny willen aantonen dat ze
kunnen boeren op een manier waarop er
zowel boven als onder de grond meer leven
is. Zo plaatsen ze langs de akkers stroken
met kruiden en bloemen om insecten aan
te trekken. 'We telen verschillende gewassen
in smalle stroken naast elkaar. Ook dat trekt
verschillende insecten aan. In plaats van gif
heb je dan een natuurlijke bestrijding tegen
luis en ander ongedierte, want die worden
door de insecten opgegeten.'
Als hun methoden zoveel beter zijn, waarom
doen dan niet alle boeren het? Arjen: 'Ik ken
zat boeren die dolgraag natuurvriendelijker
willen werken, maar de meesten zitten vast in
een systeem. Ze hebben hoge leningen bij de
bank en zijn afeankelijk van grote afnemers,
die verwachten dat boeren tegen bodem
prijzen leveren. Dus alles moet goedkoop en
snel. Wij willen laten zien dat je de natuur
door boeren kunt verbeteren én er ook nog
aan kunt verdienen.'
Dat doen ze onder andere door samen te
werken met de universiteit in Wageningen
en innovatieve bedrijven. Zo maken ze sinds
kort gebruik van robots, die op zonne-energie
werken en razendsnel kunnen planten en
zaaien.
Natuurlijk zijn er ook momenten waarop
Arjen zich afvraagt waar hij aan begonnen
is. 'Veel mensen hebben hun mond vol van
groen, duurzaam en natuur. En dan zie je ze
op zaterdag in de supermarkt een winkelkar
volgooien en niet de moeite nemen om bij
mij te kopen, of bij een andere boer met streek
gebonden producten.'
Toch is het vooral dankbaar werk. Winny: 'De
maandagochtenden vond ik altijd afgrijselijk.
Dan moest ik voor KPN weer in de auto naar
Den Haag of Rotterdam. Afgelopen maandag
ochtend vroeg, het was een beetje mistig, liep
ik mijn voordeur uit, het land op, om in mijn
eentje aardbeien te plukken. Boven de akker
randen zag ik vlinders, ik hoorde de vogels
boven me. En ik dacht: dit is het.'
MEZZA 21
Op het gemengd bedrijf van WINNY (56)
en ARJEN (53) in de Achterhoek lopen
Brandrode runderen en Bonte Bentheimer-
varkens, maar er is ook aandacht voor het leven
onder de grond en voor insecten. Arjen: 'Mensen
hebben hun mond vol van duurzaam, maar hun
boodschappen doen ze toch in de supermarkt.'
