En hup, dat
mondkapje
weer op
7
CORONA VERSOEPELINGEN
Waar het Verenigd Koninkrijk 'moet leren leven met het
virus', worden in Nederland de regels weer strenger. In de
discussie komt steeds de term 'verantwoord risico' terug, maar
wie bepaalt dat? ,,Het is goed dat ethici meepraten in het OMT.''
f e moeten
m ml ons helaas
■■■V verzoenen
H hV met meer
^m coronado-
den'', zei de Britse premier Boris
Johnson een week geleden. Dat
was op de dag dat hij aankondigde
dat op 19 juli alle beperkingen ver
vallen. Geen mondkapjes meer,
pubs en restaurants open, alles
wordt weer min of meer normaal.
De bedoeling is, zo benadrukte hij,
dat vanaf die maandag iedereen
zijn eigen verantwoordelijkheid
neemt. 19 juli is inmiddels gebom
bardeerd tot 'Freedom Day', Vrij
heidsdag.
Johnson zei er meteen bij dat
het een 'nauwkeurige en even
wichtige' beslissing is. Hij moest
wel, want volgens de prognoses
zitten de Britten op 19 juli op
het niveau van 50.000 nieuwe
besmettingen per dag. Zijn minis
ter van Gezondheid Sajid Savid zei
een dag later dat er deze zomer
zelfs een moment kan komen
dat er elke dag 100.000 nieuwe
besmettingen zijn.
Een van de vele vragen die je
kunt stellen, is wat het betekent
als de premier zegt dat een land
zich moet verzoenen met meer
coronadoden. Hoeveel doden zijn
aanvaardbaar? Duizend? Meer?
Minder? Ook in ons land woedt
deze discussie. Niet direct over
het aantal doden dat we moeten
accepteren, maar wel over het
omgaan met risico's. Of, zoals de
missionair premier Mark Rutte
het in april zei: het kabinet neemt
'een risico' door coronamaatrege
len te versoepelen, maar 'zonder
risico's gaat het niet'. ,,De risico's
moeten verantwoord zijn, en wij
denken dat dit zo is'', aldus Rutte.
Inmiddels zijn de regels dus weer
strenger.
Het afwegen van de risico's gaat
niet met de natte vinger, al zijn
er in Groot-Brittannië genoeg
deskundigen die Boris Johnson
daar wel degelijk van verdenken.
In Nederland wordt er over onder
meer risico's en onzekerheden
van maatregelen uitgebreid en
voortdurend gesproken in het
Outbreak Management Team
(OMT). Daarin zitten 'specialisten
en experts met verschillende
achtergronden en kennis', zoals
microbiologen, virologen en infec-
tiologen. Op basis van 'actuele
informatie, vakkennis en beschik
bare wetenschappelijke literatuur'
bespreken zij hoe de pandemie
bestreden kan worden.
Aanvaardbaar
Sommige vragen hebben een
ander soort antwoord nodig.
,,Wat een aanvaardbaar risico is,
is deels een ethische keus'', zegt
medisch ethicus Mariëtte van
den Hoven, werkzaam bij het
Universitair Medisch Centrum
in Amsterdam. „Hoeveel levens
mag het kosten om er een aantal te
sparen? Ook bij vaccins speelt die
discussie. Een heel klein risico op
een heel ernstige bijwerking kan
opwegen tegen de gezondheids
winst die je kunt boeken.''
Het interessante is volgens Van
den Hoven dat een 'individueel
perspectief' (ieder mens telt en is
van waarde) soms lijkt te botsen
Elk land
maakt
andere
keuzes
met een 'collectief perspectief'
(het indammen van de pandemie).
,,Ook vragen we ons nu voort
durend af hoe je schade aan de
economie of voor individuele
ondernemers kunt afzetten tegen
de ziektegevallen en doden als ge
volg van corona. Het is belangrijk
dat er verschillende gezichtspun
ten zijn. Je moet voortdurend de
spanning zoeken.''
Dat is natuurlijk erg ingewik
keld, zegt Van den Hoven. ,,Nul
risico is heel lastig.'' De praktijk is
volgens haar dat politici en be
leidsmakers er vaak een beetje
tussenin balanceren: niemand wil
zeggen dat individuele mensen er
niet toe doen, maar tegelijkertijd
moeten zij beslissen op een schaal
die groter is dan het individu.
De vragen die we ons moeten
stellen zijn eigenlijk te groot, vindt
Van den Hoven. ,,Maar toch stellen
we ze elke dag. Hoe vroeg ga je
kinderen vaccineren, bijvoor
beeld? Of hoe bepaal je wat een
behandeling mag kosten ten op
zichte van de kwaliteit van leven?
In Nederland ligt de bovengrens
bijvoorbeeld rond 80.000 euro:
als je een jaar extra kunt leven in
goede gezondheid, dan is dat zo'n
dure behandeling waard. En elk
land maakt daarin andere keuzes.
Waarom laten de Fransen zich niet
graag vaccineren? Waarom zijn de
Duitsers zo gehoorzaam? Waarom
was er in Nederland zo'n gedoe
over de avondklok? Het is moeilijk
je te spiegelen aan anderen: je
moet bij jezelf te rade gaan.
,,Het is daarom goed dat ook
ethici meepraten in het OMT.
Ethiek kan helpen bij het maken
van een afweging. En bij het be
schermen van de kwetsbaren. Je
hoort nu soms in de discussie dat
het goed is dat al het dode hout uit
de bomen waait. Dat het erbij
hoort als de zwakkeren het niet
redden. Degenen die dat zeggen
hebben misschien wel een punt,
maar het is niet erg mensgericht.''
IN QUARANTAINE
DAG 485
Ik was voor de vierde keer dit jaar in de
supermarkt. Dat ik het kan tellen zegt
al genoeg. Een jaar lang hebben we
alle boodschappen laten komen, maar
sinds enige tijd ga ik weer af en toe wat
bijkopen. Soms gaat de appelstroop nu
eenmaal onverwacht vroeg op of is er
urgente behoefte aan ijsjes. Enfin, ik weet
nog de eerste keer dat ik na de lockdown
terugkeerde. Een beetje angstig was ik.
Bij de winkel zelf waren ze dat ook nog.
Je mocht je karretje nog afspuiten met
desinfectant, nadrogen met papier.
De tweede keer ging het al normaler.
Halverwege, bij het broodbeleg, deed ik
mijn mondkapje af, want ik was bijna de
enige in de winkel die 'm nog droeg. De
desinfectant en het papier bij de ingang
waren overigens ook al verdwenen. In
deel drie van deze supermarktsaga begon
ik me relaxed te voelen. Hè, het werd weer
ouderwets. Back to normal. Maar gisteren
dus, verdikke, gistermorgen deed ik als
vanzelf het mondkapje weer op. Delta
variant, deltavariant, dreunde het zachtjes
Het zal toch niet gebeuren
dat de vierde golf al vóór
de vakantie toeslaat?
door mijn hoofd. Die elastiekjes weer
achter m'n oren, de lap voor mijn mond,
het voelde als een nederlaag, en dat was
het natuurlijk ook.
Het zal ons toch niet gebeuren dat de
vierde golf al vóór de vakantie toeslaat?
Binnensmonds, binnensmonds hoor, ben
ik nu even hard aan het vloeken. Mijn grote
zoon, twee weken geleden geprikt met
het Janssen-vaccin, meldde vorige week al
in onze familie-app dat er op zijn studen
tenflat corona was geconstateerd. Direct
in quarantaine (echt, er zijn heel veel
consciëntieuze jongeren in dit land), test
gedaan. Uitslag was gelukkig goed, maar
we weten inmiddels dat zijn flat geen
uitzondering is. Overal in het land duikt
de deltavariant op. En daarmee komt het
gevoel van onveiligheid weer terug.
Het heeft weinig zin om schuldigen te
gaan zoeken. Daarvoor is de situatie te
complex. Die jongeren gingen weer fees
ten toen De Jonge had gezegd dat het
mocht. De meesten van hen hebben zich
aan alle voorwaarden gehouden. Moeten
zij boeten voor de paar onverlaten die
QR-codes vervalsten? Ik vind het sneu
voor ons allemaal en heb medelijden met
al die jongeren, die weer even mochten
ruiken aan de vrijheid: Mallorca, Grieken
land, een strandje in Italië. Met een beetje
pech wordt het toch weer het plaatselijke
buitenzwembad.
maandag 12 juli 2021
GO
Ethiek in het OMT: de prijs
van het verantwoord risico
Mark van Assen
Amsterdam
In Londen
nemen Engelse
voetbalfans een
voorschot op
'Freedom Day'.
FOTO AFP
- Mariëtte van
den Hoven,
medisch
ethicus
Frank
Poorthuis
Frank Poorthuis schrijft dagelijks over
het gezinsleven tijdens corona.
Reageren: frankpoorthuis@dpgmedia.nl
