Lale Gül
Fascinatie voor
terminale ziektes
Dierenmens
Ontsnappingskunstenaar
Een klein
overhellend
takje en ze zijn
vertrokken
10
Welk ander
volk scheldt
er ook met
ziektes?
G
vertelde mij
geen enkel
et was voor mij de zoveelste week met een inbox vol
ziekte-, dood- en overige verwensingen naar mijn hoofd,
vanwege mijn religiekritische debuutroman Ik ga leven.
En dat zette me aan het denken: welk ander volk scheldt
ook met ziektes? Google vertelde mij: geen enkel. Dit is
kennelijk een stukje Nederlandse identiteit die me is ontgaan. Ik
zou zeggen, voeg het toe aan ons Unesco werelderfgoed en gebruik
het als weerwoord tegen mensen die zeggen dat dé Nederlandse
identiteit niet bestaat, bijvoorbeeld de koningin, ware het niet dat
het niet per se iets is om trots op te zijn.
Toen ik me over dit vraagstuk boog, ben ik tot de conclusie geko
men dat het moet komen omdat er in Nederland relatief weinig
taboes meer zijn. En schelden moet pijn doen, dus iemand een
hoerenjong noemen, waarvoor je in veel landen met elkaar op de
vuist gaat, doet in Nederland niemand meer pijn. Kortom, ziekte
verwensingen is het enige waarmee je iemand nog kunt raken in
ons land. Eigenlijk is dat dus een teken van emancipatie; het doet
ons niet zo veel dat vrouwelijke familieleden voor snol worden uit
gemaakt.
Pandakenner Janno Weer
man is niet verrast door de
stunt van Jang net over de
Duitse grens. ,,Rode
panda's staan bekend als de
beste uitbrekers van de
dierentuin", zegt hij. ,,Er
hoeft maar een klein takje
over te hellen, en ze zijn
vertrokken.''
Weerman werkt met de
dieren in Diergaarde Blij-
dorp. Een van 'zijn' Rotter
damse rode panda's werd
eens teruggevonden in een
boom bij het Centraal Sta
tion. Wel handig voor de
verzorgers: rode panda's
(ook wel kleine panda's ge
noemd) gaan nooit ver
weg. Ze zijn gehecht aan
hun voedsel.
Hoe vang je een rode
panda? Met een soort vis
net. De laatste keer ging
Weerman samen met de
brandweer in een hoog
werker richting boomtak.
Met dier en al zoefde het
bakje weer naar beneden.
Twee jaar geleden reisde
Weerman naar Nepal om
daar rode panda's te van
gen in het wild. Dat gaat
anders: onderaan de boom
waarin het beestje zich
bevindt, wordt een kraal
(omheining) gebouwd. Er
zit maar één opening in, en
die komt uit in een vang-
kooi. Je wacht net zo lang
tot hij naar beneden klau
tert - dat kan meer dan een
dag duren. Dan heb je dus
een panda in een kooi.
Janno Weerman is een
bekende naam in panda-
land. Hij beheert het stam
boek van alle rode panda's
in dierentuinen wereld
wijd. In die hoedanigheid
doet hij ook onderzoek
naar de soort. De panda's
die hij in Nepal uit de
boom haalde, voorzag hij
van een gps-halsband. ,,We
weten heel weinig van de
JANG
dieren. Door ze een zender
te geven, kunnen we ze
precies volgen. Dat helpt
bij het bedenken van ma
nieren om de soort te be
schermen.'' Rode panda's
komen alleen voor in de
Himalaya. Met name door
houtkap is daar in rap
tempo een groot deel van
hun leefgebied verdwenen.
De gps-halsband werd
ontwikkeld in Rotterdam.
Twee Blijdorp-panda's
fungeerden als proefko
nijn. Weerman kon dage
lijks kijken hoe zij reageer-
den op het riempje om hun
nek (ze vonden het best).
Het lokken van de eigen
rode panda's was een mak
kie vergeleken bij de wilde
exemplaren aan de andere
kant van de wereld. De
beestjes zijn getraind om
zich te melden als er fruit
in het verblijf wordt gezet.
,,Dat krijgen ze bijna nooit
omdat zoet slecht is voor
hun tanden. We gebruiken
alleen een druif of stukje
appel om ze te belonen.''
Vrouwtjes vallen voor
fruit, weten we al sinds de
Bijbel. Die in Rotterdam
gaan meteen netjes op een
speciaal krukje zitten zo
dra de appel in beeld komt.
,,Op die manier kunnen we
onderzoeken of ze drachtig
zijn. Ze zijn gewend aan
het echo-apparaat waar
mee we over hun buikje
strijken.'' Zo kun je de
dames dus ook een hals
band omdoen.
In Nepal hadden de on
derzoekers meer geduld
nodig. Maar het lukte, en
met de laptop op schoot
kon team-Weerman ver
volgens alle bewegingen
van de wilde rode panda's
in de Himalaya volgen. De
halsbandjes waren zo ont
wikkeld dat ze na een jaar
vanzelf afvielen. ,,Momen-
teel analyseren we de data.
We wisten al dat rode pan
da's heel solistisch leven,
maar nu hebben we gezien
dat ze altijd op 120 meter
afstand van elkaar blijven
en ze nooit in elkaars zone
komen. Behalve in de paar
tijd, dan bezoeken de man
netjes de vrouwtjes.''
De bedoeling is nu sa
men met lokale onderzoe
kers, boswachters en bur
gers een beter pandabeleid
te maken. Zo wordt er
grond aangekocht om
berghellingen opnieuw te
beplanten. De rode panda
is het beschermen waard,
omdat hij de enige in zijn
soort is. Er leven geen an
ders panda's op de wereld.
Mensen die denken dat
de reuzenpanda ook een
panda is, hebben het fout.
De Chinese naamgenoot is
eigenlijk maar een ordi
naire beer, al kauwt hij ook
graag op bamboe, heeft hij
soortgelijke grijpduimen
aan zijn poot en kan hij net
zo schattig kijken.
In Duisburg kunnen ze
intussen opgelucht adem
halen. Vrijdag werd Jang
gespot in een boom aan de
andere kant van de dieren
tuin. Ook hier rukte de
brandweer uit om de ont
snappingskunstenaar weer
met vier poten op de grond
te krijgen. Mannen van de
groendienst gingen aan de
slag om de takken in het
pandaverblijf en de bomen
eromheen deugdelijk te
snoeien.
Ik vraag me ook af of we de enige
zijn die de goden verzoeken onszelf
te verdoemen, in plaats van andere
mensen of dingen, zoals in 'godver
domme' te lezen valt. Volgens Neerlan
dicus Marc van Oostendorp staan
Nederlanders al sinds de 17de eeuw
wereldwijd bekend om hun grofheid;
we werden botmuilen genoemd. Bot-
sociale media in 2021 is zo te zien een do-
Nederlands gebruik te zijn om je boos
heid met nare verwensingen over an
dermans gezondheid uit te spreken.
Kennelijk integreert men alleen op fa
cetten waar het ze uitkomt.
teringslet, tyfusmens, schurklijer, pleu-
riskop, kolerelijer (van cholera), darm-
wandabces, pokkewijf, rechtopstaand
kots, wandelende braakemmer, dat wijf
geeft me echt ebola, ik krijg echt een
tumor van jou en natuurlijk de onmis
bare kanker. Kanker zus en kanker zo,
het kan niet op met onze kanker, het
meestgebruikte scheldwoord van alle
maal. We kennen het, we horen het, en
u gebruikt het wellicht af en toe zelf. En
dat terwijl Nederlanders veel meer te
maken krijgen met kanker, meer dan in
andere EU-landen. Misschien omdat
we het elkaar om de haverklap toewen
sen? Wie weet.
muilen in combinatie met
delijk combinatie.
Lale Gül vervangt tijdelijk Saskia Noort.
Ze schrijft over nieuws dat haar raakt.
Lale Gül (23) is auteur van de bestsellerroman Ik ga leven
en studeert af op Multatuli aan de VU.
ZATERDAG 10 JULI 2021 GO
Meestal gaat de krant over mensen. Annemarie Haverkamp schrijft over
dieren met een verhaal.
FOTO BLIJDORP
Paniek in de zoo van Duis
burg: Jang is ontsnapt.
Met verrekijkers en warm
tecamera's speuren de
verzorgers in de omgeving
naar de rode panda ter
grootte van een kat.
Soort:
rode (of kleine) panda
Woonplaats:
Duisburg
Bijzonderheid:
komt in het wild alleen
voor in de Himalaya
Heeft u een suggestie
voor een dier met een ver
haal? Mail annemarie.haver-
kamp@persgroep. ne t
Voor de duidelijkheid: natuurlijk word ik niet door witte Neder
landers uitgescholden of voor van alles uitgemaakt, het zijn uit
sluitend allochtone islamitische Nederlanders die op de pik getrapt
zijn, jong en oud, maar voor het overgrote deel jongeren, wat eigen
lijk nog meer zorgen baart. Desalniettemin schijnt het een uniek
Krijg toch de vinkentering, krijg de
pestpleuris en de grafkanker tegelijk,
