EUWS 11
Het rapport van
de commissie
Spies moet
vandaag het begin
markeren van de
wederopstanding
van het CDA. Maar
of dat zonder
kleerscheuren voor
de partijtop lukt, is
de vraag. ,,We
moeten schoon
schip maken.''
CDA VERDEELDHEID
it jaar zal de boeken
ingaan als een an
nus horribilis voor
het CDA. En ze zijn
1 wel wat gewend bij
de christendemo
craten. Een felle
richtingenstrijd, de splijtende ge-
doogconstructie met de PVV, ruige
leiderswissels, dissidenten, verplet
terende nederlagen: de CDA-ge-
schiedenisboeken staan vol trauma's.
Het seizoen '20/21 past probleem
loos in het rijtje rampjaren, met fors
zetelverlies en zelfs een mogelijke
partijscheuring na het vertrek van
Pieter Omtzigt.
Vandaag moet er een begin ge
maakt worden met verzoening en re
novatie binnen het CDA (nu gepeild
tussen de zeven en dertien zetels). De
evaluatiecommissie onder leiding
van oud-minister Liesbeth Spies
komt vanmiddag met haar rapport
over de verkiezingen. Het zijn vaak
obligate nota's die grotendeels onge
lezen in bureaulades op het Binnen
hof verdwijnen, maar deze niet.
Bij elkaar
Alle CDA-afdelingen lezen mee,
leden en kiezers willen weten of
Spies werkelijk Omtzigts granaten
uit de weg ruimt.
Al lopen de belangen en wensen
zwaar uiteen. Rond de partijtop lijkt
het devies 'de boel bij elkaar houden',
terwijl in het land te horen is dat het
CDA op weg naar de gemeenteraads
verkiezingen 'schoon schip' moet
maken, zoals Peter Heijkoop, de net
aangetreden voorzitter van het CDA
in Zuid-Holland, bepleit: ,,Het is
goed dat de voormalig voorzitter
Ploum zijn conclusies trok, maar dat
is niet genoeg. Er zitten meer mensen
met de vinger tussen de deur in het
dagelijks bestuur", zegt Heijkoop,
wethouder in Dordrecht. In zijn eer
ste toespraak voor de provinciale
afdeling sprak Heijkoop vorige week
ook over 'nieuwe mensen' die orde
op zaken moeten stellen, met 'nieuw
elan'.
CDA-lid Maarten Neuteboom, een
van de vijfhonderd ondertekenaars
van de petitie die om een verant
woordingscongres vroeg, verwacht
eveneens een 'stevig rapport': ,,Het
CDA zegt een volkspartij te zijn,
daarin moeten mensen als Pieter
Omtzigt hun werk kunnen doen. Ik
hoop dat er duidelijkheid komt
waarom hij is tegengewerkt."
Het collectief aftreden van het da
gelijks bestuur vandaag is 'goed mo
gelijk' zegt een CDA-ingewijde, Heij
koop noemt het 'zeker een van de
mogelijke uitkomsten': ,,Landelijk
heeft het CDA zich van een lelijke
kant laten zien. Hoe er met Pieter is
omgegaan, de donaties, de samen
stelling van het campagneteam, dat
was allemaal niet goed. Het CDA is
van de samenleving, de vereniging,
de kerk en vrijwilligers. Nu was de
uitstraling wel heel erg McKinsey en
Minerva."
Het bestuur is daarvoor verant
woordelijk, redeneert Heijkoop, par
tijleider Wopke Hoekstra valt dat
niet aan te rekenen. Dat de CDA-
campagne Hoekstra neerzette als een
verbeterde versie van Rutte - met
een VVD-erige slogan als 'nu door
pakken' - werkte niet, concluderen
diverse CDA'ers. ,,Als mensen een
type-Rutte willen, kiezen ze wel het
origineel", zegt Heijkoop. ,,We heb
ben een beter verhaal, ga daar ge
woon van uit."
Desastreus
Ook Léon Frissen, voorzitter van een
vorige evaluatiecommissie (2010), is
kritisch: ,,Mensen voelen dat, als je
light-VVD wil proberen te zijn. Een
politieke beweging is geen product
dat je verkoopt. Als je met de nieuwe
Ik heb te
vaak
gelezen dat
het CDA op
sterven na
dood is.
CDA is van
de kerk, de
vereniging.
Nu was de
uitstraling
wel heel erg
McKinsey
Maak die
tocht door
de woestijn,
ga op zoek
naar je
roots
lijsttrekker je programmatitel wisselt
van 'zorgen voor elkaar' naar 'nu
doorpakken', snapt niemand dat. Het
was desastreus, dodelijk."
Frissen signaleert behalve een dra
matische campagne en de gebrekkige
leiderswissel dat het CDA 'ver
vreemdt' van de regio, van vaste kie
zersdoelgroepen en de eigen uit
gangspunten. ,,Dit is niet zomaar
over, veel hangt af van de nieuwe
voorzitter na interimmer Van Rij. En
dan zou - zoals wij in 2010 adviseer
den - Hoekstra politiek leiderschap
over het CDA moeten nemen vanuit
de fractie. De oppositie in dus. Maak
die tocht door de woestijn, ga op zoek
naar de smetteloze bron, je roots. Het
kan lang duren. Maar Rutte deed het
zo, Kok deed het ooit zo. Ik ben ervan
overtuigd dat dat werkt."
CDA'ers van Limburg tot het noor
den benadrukken daarbij: Omtzigt
'blijft van ons'. De parlementariër
mag dan zijn lidmaatschap opgezegd
hebben, de partij moet zijn erfenis
koesteren, zijn plannen omarmen en
uiteindelijk proberen om het over
spannen Kamerlid weer bij de club te
krijgen. ,,Wat hij bedacht, is 'hardcore
CDA", zegt voorzitter Harold Schroe-
der van het CDA Limburg. ,,Ik hoop
dat het vertrouwen alsnog herstelt."
Heijkoop zegt: ,,Pieter hoort bij het
CDA."
Onrustig
In het hele land zijn er afdelingen
die worstelen met de landelijke par
tijperikelen en neigen naar een exit.
De afdeling Deurne meldde eerder al
dat het CDA-jasje voorlopig even in
de kast blijft hangen, Schroeder weet
ook dat het 'onrustig' is in enkele af
delingen in Limburg. ,,Die melden
mij: eerst moet het maar eens beter
gaan met de partij, dan blijven we. En
ik geef ze gelijk. Maar ik ben niet zo
van bijltjesdag. De donkere schaduw
van verdeeldheid moet weg, de ge
meenteraadsverkiezingen komen
eraan."
Het wordt een hobbelige weg voor
het CDA richting die lokale verkie
zingen. De keiharde noten die Omt-
zigt kraakt zullen niet allemaal één
voor één gedetailleerd behandeld
worden door Spies, is de verwach
ting. Daarna kan er dus een naar
luchtje rond die thema's blijven han
gen.
Zo kon supersponsor Van der
Wind (hij doneerde 1,2 miljoen euro)
tegelijkertijd hoofd fondsenwerving
zijn én lid van het campagneteam
van Hoekstra. Frissen noemt het 'on
verstandig' dat de partijdonateur drie
petten tegelijkertijd op had. ,,Wie zit
er dan aan het stuur? Daar moet Spies
wel over oordelen."
Oudgediende Hans Hillen denkt
echter dat de rust snel terugkeert. ,,Er
is geen echte richtingenstrijd. Er is
een beetje jeuk over 2010, en ik proef
ongemak over de zaak rond Omtzigt.
Maar over deelname aan een coalitie
zie ik geen meningsverschil. Ik heb te
vaak gelezen dat het CDA op sterven
na dood is.''
zaterdag 10 juli 2021
GO
'Partijtop heeft zich van
lelijke kant laten zien'
Jan Hoedeman
Niels Klaassen
Den Haag
Het is geen goed CDA-jaar: geliefd Kamerlid Pieter Omtzigt stapte
op en in de campagne liet de partij steken vallen, zo ging Wopke Hoek
stra schaatsen terwijl dat in coronatijd niet mocht. fotos leonard walpot, anp
j/Jij u
- Hans Hillen,
CDA-coryfee
- Peter Heijkoop,
CDA Zuid-Holland
Léon Frissen,
voorzitter vorige
evaluatiecommis
sie
