II
NIEUWS 15
zaterdag 3 juli 2021
Kinderen en twee paters op St. Michael's Indian Residential School in Duck Lake, in Saskatchewan. foto epa
A Boven: Een meisjesklas, onder foto's uit het begin van de 20ste eeuw toen de 'culturele genocide' in volle gang was. foto Vancouver archives en epa
eigen kerkhof voor de leerlingen.
Het gebeurde ook dat schoolhoof
den kinderen die ziek waren op de
trein naar huis zetten zodat hun
naam niet verbonden was aan de
sterfgevallen."
Meerdere generaties Canadese
inheemsen worstelen nog altijd
met hun ervaringen, zei Cadmus
Delorme: ,,Maar we vragen geen
Het onderliggende
idee was de kinderen
uit hun gemeenschap
te halen
-Vincent Veerbeek, amerikanist
en historicus
medelijden, we vragen begrip. We
hebben tijd nodig te helen en het
land moet daarbij naast ons staan.
Onwetendheid en onopzettelijk
racisme mogen niet in weg staan
hoe hier is omgegaan met in
heemse volken.''
Katholieke kerk zwijgt
Vooral de opstelling van de katho
lieke kerk doet pijn. Vanuit het
Vaticaan zijn er nog geen geen ex
cuses gekomen en ook het open
stellen van archieven is problema
tisch. Deze week werd bekend dat
paus Franciscus dit jaar alsnog een
inheemse delegatie zal ontvangen.
Kerkhistoricus Peter Nissen ver
wacht dan een gebaar van Rome.
„Tenminste het uitspreken van
spijt dat de katholieke kerk heeft
meegewerkt aan het beroven van
mensen van hun oorspronkelijke
culturele tradities. Dat is niet
nieuw, dat is in het jaar 2000 al ge
daan door paus Johannes Paulus II.
Tijdens een dienst in Rome is door
hem spijt uitgesproken over een
aantal verkeerde dingen die in de
loop van de geschiedenis in naam
van de kerk zijn gedaan. Een daar
van was het gebrek aan respect
voor inheemse culturen in de tijd
van de missie.''
Ingewikkelder is dat niemand
kan zeggen waardoor de inheemse
kinderen in Canada om het leven
zijn gekomen. Nissen: ,,Het is heel
belangrijk dat precies wordt uitge
zocht waar het mis is gegaan. Of er
sprake was van ondervoeding of
slechte hygiënische omstandighe
den die tot zieken hebben kunnen
lijden en noem maar op. Als con
gregaties daarvoor verantwoorde
lijk zijn moet dat gezegd worden.
Probleem is dat het om verschil
lende instituties binnen de katho
lieke kerk gaat, die allemaal ook
een zekere autonomie hebben.
Daarbij zijn er ook kloosterordes
verdwenen. Dat bemoeilijkt het
uitzoeken van de verantwoorde
lijkheden.''
Nissen wil dat de paus de con
gregaties vraagt mee te werken
aan het lopende onderzoek. ,,Het
eerste gebaar is alle archieven
openstellen voor onderzoek en
niet krampachtig daarmee om
gaan. Het eerste wat moet gebeu
ren is waarheidsvinding. Ik ben
blij om te horen dat de paters van
de eerste school, de Oblaten van
Maria, hebben besloten mee te
werken. De Canadese overheid
heeft al excuses aangeboden. De
assimilatie was overheidsbeleid
maar de katholieke scholen heb
ben er wel aan meegewerkt en dat
geeft dan ook een morele verant
woordelijkheid.''
Boven en onder: mensen komen bijeen naast de vroegere Mari-
val Indian Residential School in Saskatchewan, waar meer dan
750 anonieme graven zijn aangetroffen. fotos afp
den stelde dat er sprake was ge
weest van 'culturele genocide'.
Goede scholen waren er ook, maar
een uitzondering, aldus de Cana
dese onderzoekscommissie.
Amerikanist en historicus Vin
cent Veerbeek specialiseerde zich
in inheemse gemeenschappen in
de Verenigde Staten. De nieuw
bakken docent aan de universiteit
van Helsinki bestudeerde de cul
tuur van de Cherokee in de Ver
enigde Staten. Parallellen met de
Canadese situatie zijn er zeker,
zegt hij. ,,Dit speelt vanaf het
einde van de 19de eeuw. Het on
derliggende idee was de kinderen
uit hun eigen gemeenschap te ha
len. In plaats van dat ze les kregen
van hun familie en leerden over
hun eigen cultuur gingen ze vanaf
jonge leeftijd naar scholen waar ze
Engels leerden en de standaard
vakken kregen.''
In de praktijk kende Canada een
wreed systeem waarbij kinderen
van 3 jaar al van huis werden ge
haald en gedwongen op internaten
moesten verblijven. Contact met
de ouders werd vrijwel verbroken.
Als kinderen overleden wisten de
ouders dat vaak niet.
Zowel in de Verenigde Staten als
in Canada daagde in de vorige
eeuw het besef dat volledige assi
milatie via kostscholen niet moge
lijk was. Veerbeek: ,,De scholen
kregen minder geld maar bleven
wel functioneren. De omstandig
heden werden slechter. Er was
minder eten, kinderen werden be
vattelijker voor ziektes en geweld
was aanwezig. Er waren ook scho
len waar kinderen gedwongen
buiten sliepen terwijl het klimaat
daar helemaal niet geschikt voor
was. Veel scholen hadden een
GO
van Canada nu zichtbaar
