ZEELAND 3
Laag versus hoog, zoet versus zout
VERSCHILLEN
Enorme kuip
De berm aan de binnenkant van de
dijk is onderverdeeld in twaalf
compartimenten van ongeveer 20
bij 180 meter. Om beurten worden
die afgegraven. Eerst worden dam-
wanden geslagen zodat een enorme
kuip ontstaat. Dan gaat de kleilaag
eraf. Vervolgens wordt het compar
timent drooggepompt. Via twee
zuiveringsstations op de dijk wordt
het schoongemaakte water geloosd
op het Eemmeer. Dan wordt de
droge TGG ontgraven en afgevoerd.
Dat gebeurt niet over de Westdijk,
want daarvoor zijn de vrachtwa
gens te zwaar. Met stalen platen is
een weg aangelegd over de berm
die aan het einde van de dijk nog
een kilometer door landbouwge
bied loopt naar het riviertje de Eem.
Daar is een laad- en losplaats ge
maakt. Vrachtwagens rijden ach
teruit een speciaal gebouwde stei
ger op, zodat ze hun zwarte goedje
in een keer in een vrachtschip kun
nen storten.
Op 31 december moet alle TGG
weg zijn. De mega-operatie, die 34
miljoen euro kost, heeft een flinke
impact op de omgeving, ook al
zorgt de tijdelijk aangelegde weg
dat de vrachtwagens niet door
Bunschoten hoeven. Klerkx wijst
naar het dorp. ,,Er liggen daar twee
bungalowparken, een jachthaven
en een zandstrandje. We proberen
dat deel voor de zomer af te hebben.
De Westdijk is een fietsroute. Die is
nu afgesloten. Dit werk kun je niet
geruisloos doen. Het slaan van de
damwanden geeft trilling en ge
luid. Ook zonder dat de vrachtwa
gens erover rijden, komen er scheu
ren in de weg. Er is een telefoon-
Echt ongelofelijk. Er
gebeurt hier niets
meer ongemerkt
nummer dat bewoners dag en
nacht kunnen bellen. In december
hebben we ze getrakteerd op kerst
broden. Via advertenties houden
we ze op de hoogte. We kunnen
niet anders dan overlast veroorza
ken, maar het scheelt als de mensen
weten waar ze aan toe zijn."
Koeien op stal
Ook de boeren aan de Westdijk
kunnen gerust zijn. Het bewater-
ingssysteem in de polder is tijdelijk
omgekeerd, zodat water naar het
Eemmeer wordt geduwd en niet
naar hun weilanden. Hun sloten
worden nog uitgebaggerd en de
randen geschoond. De ene boer
houdt zijn koeien voor de zeker
heid op stal, de ander heeft de
slootkant afgezet en brengt ze apart
water. Geregeld meet het water-
schap de kwaliteit van het slootwa
ter. ,,De omgeving staat hier vol
met meetapparatuur", zegt Klerkx.
,,Echt ongelofelijk. We zitten er bo
venop. Er gebeurt hier niets meer
ongemerkt."
Scenario's
Royal Haskoning onderzoekt sce
nario's voor Perkpolder. In hun rap
port, dat na de zomer wordt ver
wacht, is alle TGG afgraven de verst
strekkende mogelijkheid. In dat ge-
val moet je ongeveer het omge
keerde doen als bij de aanleg, zegt
Eric Mostert van Rijkswaterstaat.
Over een lengte van 400 meter
moet waarschijnlijk eerst de oor
spronkelijke zeedijk worden terug
gelegd. De nieuw aangelegde bui
tendijkse natuur krijgt dan een
'flinke opdoffer'.
vrijdag 2 juli 2021
Uit de nieuwe zeedijk bij Perkpolder lekken schadelijke
stoffen. Die zijn afkomstig uit de thermisch door ver
hitting) gereinigde grond (TGG) die in 2015 is gebruikt
om de dijk aan te leggen. Volgens experts zijn er geen ri
sico's voor de volksgezondheid, maar omwonenden zijn
ongerust. In Bunschoten wordt de steunberm van een
dijk waarvoor vijf jaar geleden ook TGG is gebruikt over
een lengte van 2,1 kilometer afgegraven om de vervuilde
grond weer af te voeren. In een serie verhalen besteden
we deze week aandacht aan TGG. Vandaag deel 5:
in Bunschoten worden meer dan vierduizend vrachtwa
genladingen met TGG weer uit de dijk gehaald.
geen enkel risico meer'
Verwijdering van zwaar vervuilde thermisch gereinigde grond (TGG) bij Westdijk in Bunschoten. fotos caspar huurdeman/waterschap vallei en veluwe
nog voor het de dijk in gaat. We ne
men geen enkel risico meer."
- Erwin Klerkx, projectleider
Behalve veel overeenkomsten
zijn er ook verschillen tussen
de situatie in Bunschoten en
Perkpolder.
In Bunschoten ligt de TGG in
een steunberm aan de binnen
kant van de dijk, permanent in
contact met het grondwater. In
Perkpolder zit het in de nieuwe
zeedijk, tussen 1 en 8 meter
boven NAP. Twee keer per dag,
als het vloed is, spoelt er water
in de dijk, maar tot een hoogte
van maximaal 2,5 meter. Anders
dan in Bunschoten blijft het
grootste gedeelte van de TGG
droog en spoelen er dus minder
schadelijke stoffen uit. Verder is
het Eemmeer zoet en wordt een
gedeelte naast de Westdijk zelfs
gebruikt voor drinkwaterwinning,
terwijl de Westerschelde zout is.
Uit de TGG lekken zouten. Die
worden beter opgenomen door
zoet water dan door zout water,
dus er blijft in Perkpolder meer
in de dijk zitten. Achter de dijk
ligt een kwelsloot, bedoeld om
zout water op te vangen. Daaruit
drinken geen koeien.
Morgen in de zesde en laatste af
levering: Hoe nu verder in Perk
polder?
De vervuilde thermisch gereinigde grond uit de Westdijk in Bun
schoten wordt met vrachtschepen via de Eem afgevoerd.
