'preciezen' Rutte, De Jonge, Grapperhaus en Van Ark
m, mh
If
13
Avondklok
Koehandel
Scholen open
'Ik begrijp dat
mensen dit als
koehandel zien,
maar het is de
politieke realiteit'
Versoepelingen
Voorzichtig
van het slot
Voet verder
van de rem
Wel wordt hij voortdurend aan
gevallen in de Tweede Kamer,
vanuit de PVV ('gooi het land
open') tot de PvdA ('we moeten
het virus indammen').
Maar de strategie van contain
ment (streven naar nul coronage-
vallen) wordt door de beslissers
niet als serieuze optie gezien. Eén
minister noemt het onzin, een
andere bron zegt dat het voor
Nederland geen optie is: ,,Een
land op slot gooien helpt abso
luut, maar op enig moment moet
je weer afschalen. We zijn geen
eiland, dan komen er weer varian
ten en dan ga je weer.''
JANUARI 2021
Als D66-lijsttrekker Sigrid Kaag
zich steeds duidelijker hoorbaar
opstelt in de ministerraad, nodigt
Rutte haar vanaf februari uit voor
de Catshuisoverleggen, hoewel ze
daar als minister van Buiten
landse Handel strikt genomen
misschien weinig te zoeken heeft.
,,Zo gaf hij haar eigenaarschap,
zo kon de eenheid bewaard wor
den'', recenseert een aanwezige.
De D66-politica wordt op die ma
nier bij het beleid betrokken, en
Kaags komst geeft een nieuwe dy
namiek. ,,Dan zei ze 'door mijn er
varing bij de VN weet ik hoe
mensen op onzekerheid reageren
in een crisis'.'' Dat het kabinet
later expliciet communiceert dat
ze weloverwogen een risico
neemt met een versoepeling - te
gen advies van het OMT - zou
daarvan mede het gevolg zijn.
'Better safe than sorry' wordt een
beetje 'better sorry than safe'.
Anderen zien vooral dat D66 aan
het 'tegenhangen' is: de contro
versiële avondklok gaat onder
meer onder druk van de democra
ten een half uur later van start. En
eind maart wordt het straatver
bod nog een keer een uur later:
vanaf 22.00 uur: ,,Niet zo'n sterk
nummer'', zegt een minister.
,,Maar dat was nodig om D66 aan
boord te houden. Het is natuurlijk
gek dat je zegt: een avondklok is
een effectief middel om contacten
te verbreken, en daarom laten we
hem op het moment ingaan dat
het niet meer zoveel uithaalt.''
Februari
Een andere bron zegt: ,,Ik begrijp
dat mensen dit als koehandel
zien, maar het is ook de politieke
realiteit. Je moet wel tot resultaat
komen. Draagvlak is nodig.'' In
het najaar ligt de avondklok ook al
op tafel, maar dan zijn er nog legio
alternatieven die 'minder pijn'
doen, zegt een ingewijde.
Zo poldert het kabinet zich de
eerste volledige coronawinter
door, met een steeds terugke
rende paradox: hoe heftiger het
virus toeslaat, hoe eenvoudiger
het besluitvormingsproces is. De
harde lockdown in december,
zelfs de zo gehate avondklok (vol
gens de premier 'een rotding'): op
die sleutelmomenten staan de
neuzen vaak dezelfde kant op,
vanwege een dreigend code zwart
op de ic's en de onheilspellende
'lijn' van Van Dissel. ,,Begint het
nu weer opnieuw'', verzucht de
RIVM-directeur in december zelf
ook. ,,Maar je hebt geen keus. Er
zit niks anders op, je kunt het
virus niet zijn gang laten gaan'',
aldus de voorzitter van het OMT
tegen deze krant.
Twijfel en vrees zijn er die de
cemberdagen ook onder bewinds
personen, weet een ander: ,,Fuck,
wat gaat dit betekenen? Weer
een beroep moeten doen op de
samenleving, terwijl mensen
het gevoel hadden dat het leven
net weer wat aangenamer zou
worden.''
Daaromheen is er interne strijd.
Bij het ministerie van Economi
sche Zaken circuleren modellen
die moeten aantonen dat terras
sen heropenen juist besmettingen
scheelt De concurrentie om
'wie eerst mag' bij versoepelingen
verhardt: cultuur, onderwijs, ho
reca - elke bewindspersoon die
een deelbelang vertegenwoordigt,
maakt zich daar sterk voor.
Dat er uiteindelijk eind april
iets eerder versoepeld wordt dan
het OMT verstandig acht, is om 'te
zorgen dat het touwtje niet
breekt' in de samenleving, weet
een bron: ,,Het leverde wel weer
discussie op tussen de hardliners
en de rekkelijken.''
Nu het openingsplan versneld
kan ingaan en corona flink op zijn
retour is, komen de gemoederen
op het Binnenhof tot bedaren. Be
windspersonen en bronnen uit
beide kampen zeggen dat de dis
cussies vooral vruchtbaar waren.
Voor 'de goede zaak' debatteerden
ze op het scherp van de snede,
'nogal wiedes' als het over zulke
ingrijpende besluiten gaat.
Maar frustratie blijft er evenwel.
Diverse kabinetsleden blijven
hun gelijk halen. Een minister zei
dit voorjaar nog dat de terrassen
echt niet dicht hadden gehoeven:
,,Onzin.'' Een ander bewindsper
soon zegt nu: ,,Ik zeg je één ding:
bij al die maatregelen hadden we
geen idéé wat de precieze effecten
waren.''
De restricties gaan er vandaag
grotendeels van af, al waarschu
wen experts voor al te losse regels,
met de komst van de deltavariant
die extra besmettelijk is. ,,Dit is
niet voorbij'', waarschuwt OMT-
lid Marion Koopmans. ,,Je ziet in
Nederland snel dat het sentiment
kantelt: 'het probleem is over',
concluderen we dan. Zo ging het
vorig jaar ook.''
Bewindspersonen staan in
standje waakzaam, benadrukken
ze, maar tellen ondertussen hun
zegeningen. ,,Het was misschien
lelijk hier en daar'', zegt een mi
nister. ,,En toch is het coalitiepoli
tiek in de beste Hollandse traditie.
Je bent elkaars grote concurrent in
verkiezingstijd, zit met enorm
veel deelbelangen. En het lukt
wonderwel alsnog om de dingen
te doen die nodig zijn. Het is nooit
een onwerkbare situatie gewor
den. Al is het soms wel een rafelig
compromis.''
Juni
GO ZATERDAG 26 JUNI 2021
Gemiddeld vijfduizend
infecties per dag.
Avondklok en bezoek-
restricties (Een per
soon per dag op vi
site) om Britse mutant
eronder te krijgen.
Start vaccinaties.
FEBRUARI
Gemiddeld minder dan
vierduizend infecties per dag.
Basisscholen en kinderop
vang weer open. Vanaf
1 maart kunnen middelbare
scholieren en mbo'ers deels
weer fysiek les krijgen. Ook
de meeste contactberoepen
kunnen weer aan de slag.
APRIL
Ruim zevenduizend besmet
tingen per dag gemiddeld. Het
aantal vaccinaties stijgt. Begin
april wordt de avondklok ver
zet naar een uurtje later, eind
april mag buitenhoreca voor
zichtig open en kunnen win
kels en weekmarkten weer
draaien.
MEI JUNI
Het aantal dagelijkse
besmettingen zakt van
achtduizend naar
achthonderd, het kabi
net versoepelt in etap
pes, volgens plan en
sneller. Onder voor
waarden (toegangs
test, mondkapje, vac
cinatiebewijs en/of
1,5 meter afstand) kan
vanaf vandaag bijna
alles weer.
