Armoede in kerkelijk Terneuzen?
De Bewaerschole 'Kom, ik til je'
10
Nanda Runge is de
laatste exposant in
de tentoonstellings
reeks 'Op Drift' waarin
de Bewaerschole
kunstenaars vraagt
te reageren op de
wereld.
Runge (Naarden, 1970)
is vooral bekend van
haar tekeningen en
schilderijen met archi
tectuur als onderwerp.
In de Bewaerschole toont ze iets
heel anders. Via de informatie
ruimte stap je de volledig verduis
terde expositiezaal binnen. Ik zie
alleen drie hangende sculpturen.
Ze bestaan uit een aantal koffers
uit de jaren 60: de onderste groot,
de bovenste klein. Ze hangen aan
draagbanden aan het plafond. Be
halve koffers zijn er nog andere
objecten: zoals een camera en een
flitser en ook een gebonden leren
boekje als een reisbijbel.
Tarkovsky
'Kom, ik til je' is de titel van de in
stallatie, geïnspireerd door een
scène uit de film Ivans childhood
van Tarkovsky waarin iemand
over een afgrond wordt getild. De
titel veronderstelt dat iemand
jouw behoefte aan hulp ziet en ac
tie onderneemt. Mooi in literaire
zin is dat de koffers getild worden
door de banden. Net als in haar
werk op het platte vlak compo
neert Runge met licht en donker.
Zo maakte zij de reisbijbel en het
fototoestel gedeeltelijk wit. Kof
fers verwijzen naar reizen. Hun
ingetogen kleur verbindt ze niet
zozeer met op vakantie gaan, maar
meer met de levensreis die we al
lemaal maken. Reizen kan ook
verwijzen naar het verlangen er-
gens anders te zijn, een plek te
vinden waar je thuis bent, zoals je
in je leven ook het gevoel wilt heb
ben dat je op je plaats bent, dat wie
je bent en wat je doet met elkaar in
balans zijn.
In elke koffer zitten foto's van
voorwerpen in de zon, als een
hoopgevend en troostrijk beeld.
Zoals ook de Bijbelverhalen hoop
en troost kunnen bieden. Het is
donker in de koffers, maar in dat
duister zit toch het licht besloten.
Ook de fotografische attributen
dragen bij aan de betekenis. Je
kunt er het licht mee vangen en zo
beelden vastleggen die voor jou
van waarde zijn. Ik verbind dat
idee met de foto's in de koffers. Je
gaat op reis met de beelden die je
je hebt gevormd of je ze nu hebt
gezien, gemaakt of gedroomd.
Runge legde één foto zichtbaar
neer op een van de koffers. Op de
voorgrond zie ik rotsen, waarop
golven uiteenspatten. Daarachter
de zee, zowel verbinding met an
dere plekken als barrière om ze te
bereiken. Op twee van de drie
hangende assemblages staat een
vogelkooitje, waarin je een inter
pretatie van haar schilderijen ziet.
In 'Kom, ik til je' versterken
vorm, inhoud en betekenis elkaar.
Runge bracht ze samen tot een ge
laagde installatie. Die kunnen be
trekking hebben op het verlangen
om gezien en erkend te worden,
om van iemand een uitgestoken
hand te zien als we dat op onze le
vensreis nodig hebben. Ze refere
ren aan de dromen en de verlan
gens die we hebben. Maar slaan in
bredere context ook op de migra
tiestromen in een wereld die voor
miljoenen mensen geen veilige
plek biedt en die gevangen wor
den gehouden zonder perspectief.
Als vogels in een kooi.
Eén op de vijf mensen krijgt
vroeg of laat met financiële
problemen te maken", stelt
Alex Eggermont van Schuldhulp
maatje in Oost-Zeeuws-Vlaande-
ren. ,,Nu is het nog niet voluit
zichtbaar, maar naar verwachting
zal dit aantal oplopen tot twee op
de vijf. Door de coronacrisis is het
water ondernemers tot aan de lip
pen gestegen en wanneer zij sala
rissen niet kunnen uitbetalen
In een stad als Hulst wonen 28
000 mensen en als ik even reken
zou het nu al kunnen gaan om
5600 mensen en op termijn over
het dubbele. Die getallen vind ik
schokkend. ,,Maak je geen illusies,
als je kijkt op de kaartjes van het
CBS komt Zeeuws-Vlaanderen er
qua armoedecijfers niet beter uit
MONNIKENWERK
dan de rest van het land. Toen we
in Hulst met Schuldhulpmaatje
begonnen, sloten we het eerste
jaar al vijftig hulpverleningscon
tracten."
Neutraal
Schuldhulpmaatje is een vrijwilli
gersorganisatie met een effectieve
aanpak voor begeleiding van men
sen met financiële problemen.
Schulden hebben is een last waar
mensen niet makkelijk over pra
ten, maar schulden verdwijnen
niet als je erover zwijgt en groeien
als je er niks aan doet. Schuldhulp
maatje geeft geen geld, maar bege
leidt bij het oplossen van de pro
blemen. Het gaat om een duur
zaam effect. ,,Iedereen die hulp
nodig heeft kan bij ons terecht.
Schuldhulpmaatje komt voort
vanuit kerken. Maar hier in
Zeeuws-Vlaanderen dragen we
dat bepaald niet uit, we staan er
neutraal in. Bij de vrijwilligers
noch de mensen die hulp vragen is
het van belang dat ze de een of an
dere levensovertuiging hebben.
De maatjes zijn vooral deskundig,
ze krijgen een opleiding en hou
den hun kennis up to date."
In Zeeuws-Vlaanderen draait
Schuldhulpmaatje sinds twee jaar
in Hulst. In de gemeente Sluis
komt het van de grond en in Ter-
neuzen? Voor het starten van
Schuldhulpmaatje zijn er voor
waarden. Bijvoorbeeld dat er af
spraken worden gemaakt tussen
de burgerlijke gemeente en een sa
menwerkingsverband van drie
kerken. „Gemeenten hebben vanaf
begin dit jaar te maken gekregen
met de wet vroegsignalering.
Wanneer iemand een betalings
achterstand heeft voor huur, gas-
water-licht of een zorgverzeke
ring, móet de gemeente actie on
dernemen. Schuldhulpmaatjes
kunnen daarbij een rol spelen."
Maar waarom moeten er drie
kerken meedoen? Het idee is dat er
dan voldoende draagvlak is om het
initiatief van de grond te krijgen.
,,Terneuzen is achttien kerkelijke
organisaties rijk, dus dat lijkt geen
probleem. Twee protestantse ker
ken uit Hoek en Axel willen mee
doen, maar die derde kerk laat op
zich wachten." Criticasters vragen
zich af wat er zo moeilijk kan zijn
om samen te werken. ,,Ach, dat
moet je niet te somber zien, wij
willen vanuit de caritas zeker iets
doen", meent pastor Niek van Wa
terschoot van de Elisabethparo-
chie. ,,Dinsdag is er om 20.00 uur
een informatiebijeenkomst over
Schuldhulpmaatje in de PKN-kerk
van Hoek. Die derde kerk komt er
echt." Ik hoop het maar, want de
noodzaak vraagt om daden.
ZATERDAG 26 JUNI 2021 GO
Gelaagde installatie Runge
Nico Out
Recensie
G Detail van
het werk van
Nanda Runge.
FOTO NICO OUT
T/m 11/7. Bewaerschole, West
straat 18, Burgh-Haamstede. Vr.,
za. en zo. 14.00 - 17.00 uur.
José Baars schrijft wekelijks
over religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
- José Baars
Een van de hangende sculpturen van Nanda Runge. foto nico out
