WERK
Mentale problemen zijn op het werk nog
Wie meebeweegt met
de stroom, is het snelst
Studiecoach
Q
WE WETEN NIKS VAN OPSTELLI
MAAR WEL ALLES VAN INSTEL1
18
Je brein op het werk
Heb je psychische klachten, dan wil dat niet zeggen dat je
niet kunt werken. Toch vinden werkgevers het vaak een
moeilijke situatie. Hoogleraar Evelien Brouwers pleit voor
acceptatie van deze groep werkenden én werkzoekenden.
Mentale
klachten:
pak ze aan
Wat doet een
tweakers
CHECKTWEAKERS.NET/SPORTZOMER VOOR EEN ONAFHANKELIJK OVE
aatst ging ik sinds tij
den weer met de trein
en dat was een vera
deming. Iedereen
houdt wat afstand.
Heel anders dan mijn treinrei
zen pre-corona. Elke ochtend
werd ik met duizenden ande
ren op het perron van Amster
dam CS geduwd, als opge
droogde stopverf uit een tube.
Bij de roltrappen werd je
opzijgeduwd door voordrin-
gers. Het duurde een eeuwig
heid voor je buiten stond.
We deden het ook helemaal
verkeerd, zo blijkt uit compu
termodellen van de Duitse
wiskundige en socioloog Dirk
Helbing die mensenmassa's
nabootsen. Wanneer je elkaar
geen ruimte geeft bij smalle
doorgangen zoals treindeuren
en roltrappen, is er totaal geen
doorstroom meer. Zoals vlok
ken die voor het boterhamvor-
mige gat gepropt zitten als je
het pak ondersteboven houdt.
Schud je even, dan krijgen de
vlokken weer ruimte en kun
nen ze vlot de verpakking uit.
Voorkom dit sneller-is-lang-
zamereffect en houd afstand,
is Helbings boodschap dan
ook. Ook in het verkeer. Bum-
perkleven brengt je niet snel
ler thuis, juist niet. En van rij
strook wisselen? Nee helaas, al
dat in- en uitvoegen levert
niks op, behalve nog meer ver
traging, blijkt uit onderzoek.
Als iedereen probeert twee
keer zo snel vooruit te komen,
gaan we met z'n allen twee
keer zo langzaam. Houd je aan
het tempo van de groep, in
plaats van die stroom te ver
storen. Samen ga je het snelst.
Terwijl ik met mijn medepas
sagiers vlotjes het station ver
laat, vraag ik me af of carrière
maken niet hetzelfde werkt.
Als starter probeerde ik harder
te rennen dan de rest. Ik wist
waar ik naartoe wilde en pro
beerde daar zo snel mogelijk
naartoe te gaan, tegen alle
stromingen in. Ik kwam voor
uit, maar werd ook erg moe en
mensen werden geïrriteerd
van mijn geduw en getrek.
Tegenwoordig maak ik meer
gebruik van de kracht van de
massa. Ik heb wel enigszins
een idee waar ik heen wil en
als ik zie dat mensen toevallig
die kant op gaan, kijk ik of ik
met ze mee kan lopen. Een
beetje als toen ik nog in een
oud dieseltje reed en geduldig
rechts bleef plakken in de file.
Uiteindelijk was ik net zo snel
bij mijn afrit als de chauffeurs
die slim dachten te zijn.
,,Studenten moeten uitzoeken wat ze willen in
het leven. Dat is mooi om mee te maken.''
oogleraar Evelien Brouwers
van Tilburg University be
studeert met haar collega's
het verband tussen psychi
sche gezondheid en werk.
Onlangs onderzocht zij de bespreek
baarheid van psychische klachten op
het werk.
Brouwers: ,,Ten eerste zien we een
grote bereidwilligheid om open te
zijn over psychische gezondheids
klachten. Van de mensen die klach
ten hebben of hebben gehad, zegt
73 procent dat ze anderen erover
hebben verteld. Van de ondervraag
den in het onderzoek die geen erva
ring hadden met mentale klachten,
zei 74 procent dat ze het zouden ver
tellen als ze ergens last van kregen.''
,,Er blijkt een groot spanningsveld te
bestaan tussen hoe werkgevers en
managers de mentale gezondheid
enerzijds beschouwen vanuit per
soonlijk perspectief, en anderzijds
hoe ze ernaar kijken met de pet van
de leidinggevende op.
Op persoonlijk vlak zijn ze positief
en zeggen ze: 'Ik zou het graag weten
als een werknemer last heeft van
mentale klachten'. Aan de andere
kant geven ze aan dat ze een kandi-
Brouwers: „Stap niet
zomaar op je leidingge
vende af, maar maak
een plan. Bedenk wat je
gaat vertellen, wat niet
en hoe. Bedenk ook wie
je vertrouwt en wie je
kan helpen zaken te
regelen die belangrijk
voor je zijn.''
,,Zet op een rijtje wat je
nodig hebt van je lei
dinggevende: minder of
andere taken, een aan
passing in de werkuren
of iets anders? Commu
niceer respectvol en
toon begrip voor zijn of
haar standpunt.''
daat met mentale klachten minder
snel zouden aannemen.''
,,Het is voor een deel verlegenheid
om te handelen. In ons onderzoek
zegt bijna 40 procent van de leiding
gevenden niet te weten hoe ze een
werknemer met mentale klachten
moeten helpen. Een vijfde zegt daar
naast niet te weten hoe ze met ie
mand met psychische gezondheids
klachten moeten omgaan. Dat bevor
dert het gebruik om in het selectie
proces een voorkeur te hebben voor
iemand die 'niets heeft'. Maar kandi
daten bij voorbaat afwijzen op basis
van vooroordelen is discriminatie en
bovendien niet realistisch.''
,,Van alle Nederlanders krijgt 43 pro
cent in de loop van zijn of haar leven
weleens psychische gezondheids
klachten: een depressie, een burn
out, een angststoornis. Dan heb je
ook nog moeilijke persoonlijke
omstandigheden die het werk kun
nen belemmeren, een scheiding
bijvoorbeeld. Buiten het psychische
aspect krijgt ook een deel van de
werkende bevolking op termijn last
van een lichamelijke ziekte of beper
kingen.''
Lijkt dit je wat?
Kijk voor vaca
tures op de
site van deze
krant bij /werkt
DONDERDAG 17 JUNI 2021 GO
Neuropsycholoog Chantal van
der Leest bekijkt onze gedra
gingen op de werkvloer: wie of
wat bepaalt onze dagelijkse
beslissingen?
NIELS BERTSCHAT (38) is studiecoach bij
hogeschool Tio in Amsterdam.
Wat doe je precies?
,,Ik ben een soort vliegende keep. Zo bereid ik
studenten voor op hun stage en praat ik met
ze om het beste bij ze naar boven te halen.''
Wat vind je het leukste aan je baan?
In samenwerking met Nationale Vacaturebank
Burn-out? Dat
vindt een baas
vaak lastig
PRISCILLA VAN AGTEREN
Wat ontdekte u?
En toch zijn mentale problemen
nog een taboe op de meeste
werkplekken. Hoe kan dat?
1. Maak een plan.
2. Wat heb je nodig?
3. Focus op de toe
komst.
,,Wees terughoudend
met het delen van medi
sche informatie en met
wat in het verleden ligt.
Focus liever op de toe
komst.''
Waar zijn ze bang voor?
Waarom niet?
Dus er is eigenlijk niemand die
nooit wat heeft?
