Angst voor import
Delta-variant na
examenfeestjes
Verdediaen
bakertiUy
Tot en met eind
februari is de
gerestaureerde
Gouden Koets,
mét slavernij-
paneel, een
museumstuk in
Amsterdam.
Maar wat dan?
Historici buitelen
over elkaar heen.
Hoe gaan we om
met een rijtuig zo
vol verleden?
4
GOUDEN KOETS TOEKOMST
,,Het grote risico is dat deze van
examenfeestjes teruggekeerde jon
geren de Delta-variant verder gaan
verspreiden in Nederland'', aldus
het Rijksinstituut voor Volksge
zondheid en Milieu (RIVM). Het
roept alle jongeren die terugkeren
uit Portugal en Spanje op een pcr-
test te laten doen. Arts infectieziek-
tebestrijding Rosa Joosten doet via
Instagram een oproep: 'Ik snap dat
je wilt feesten, maar houd je dan
ook echt aan de maatregelen en laat
je testen.'
Uit nieuwe cijfers blijkt dat in één
week tijd 205 jongeren tussen de 15
en 19 jaar positief getest zijn op het
coronavirus na een bezoek aan
Spanje of Portugal. In de weken er
voor ging het om twee, drie en zes
gevallen. RIVM-zegsman Coen Be
rends: „Gezien de periode en de
leeftijd gaan wij ervan uit dat dit
jongeren zijn die na het examen
feestjes zijn gaan vieren in Portugal
en Spanje, en net teruggekomen
zijn.'' Volgens het RIVM is er 'een
redelijke kans' dat die jongeren be
smet zijn met de Delta-variant,
'omdat in die gebieden ook veel va
kantievierende Britse jongeren
zijn'.
Naast verschillende grotere clus
ters zijn er ook losse besmettingen
in Nederland gesignaleerd, waarbij
géén link met het buitenland is, be
vestigen bronnen tegenover deze
krant. ,,Je ziet clusters met de In
diase variant in Nederland'', zegt
viroloog Marion Koopmans, die
verbonden is aan het Erasmus MC
in Rotterdam. ,,Maar ook in Neder
land zelf komt verspreiding van
deze virusvariant voor.''
Meerdere GGD'en, zoals in de regio
Rotterdam en rond Nijmegen, heb
ben clusters van de Delta-variant
aangetroffen. ,,Zij komen zeker niet
altijd bij reizigers uit'', weet Koop
mans, die een belangrijke rol speelt
bij het onderzoek naar de herkomst
van virussen. ,,Laten we ook de
hand in eigen boezem steken.''
De GGD Rotterdam bevestigt dat
de Indiase variant opkomt. ,,Tot nu
toe is er geen sterke link met het
buitenland'', zegt woordvoerder
Mariëlle Cock. ,,Het zijn ook men
sen die het virus thuis of op het
werk opliepen. Dit is een signaal dat
die variant zich ook in Nederland
verspreidt." De GGD benadrukt dat
het van belang is dat zoveel moge
lijk mensen hun tweede prik halen,
omdat dan de bescherming beter is.
Snel
Bert Mulder, arts-microbioloog van
het Nijmeegse CWZ, vreest dat
het RIVM geen goed beeld heeft
van hoe snel de Delta-variant in
Nederland oprukt. Hij vond dat nu
al 9 procent van de door hem in
Gelderland onderzochte corona
monsters sterk verdacht was voor
deze variant. ,,Dat was vorige week
5 procent. Ik vermoed dat over vijf
weken de meerderheid Delta-vari
ant zal zijn. En dat het daarna snel
boven de 90 procent zal uitkomen,
net als in Engeland nu.''
Groot-Brittannië heeft geplande
versoepelingen van coronamaatre
gelen vier weken uitgesteld van
wege de Delta-variant. Volgens
Koopmans moet Nederland goed
opletten. ,,Wat daar gebeurt, willen
wij niet.''
Wij helpen ondernemend Nederland
nu de keuzes te maken voor morgen.
Kijk op bakertilly.nl
Kunstenaar Ruben La Cruz - die
al in 1990 als eerste protesteerde -
weet het antwoord: ,,Laat de
schoolkinderen lessen over sla
vernij leren die hun ouders niet
kregen.''
Hij studeerde aan de Vrije Aca
demie in Den Haag, Ruben La
Cruz, afkomstig van Curasao. Hij
had zo veel gehoord over Prins
jesdag in zijn nieuwe woonplaats
- of zoals hij zelf noemt: Koffer
tjesdag. Op dinsdag 15 september
1987 stond hij langs de dranghek
ken in het centrum van de Hof
stad, om de rijtoer van toenmalig
koningin Beatrix en prins Claus
in de Gouden Koets met eigen
ogen te kunnen aanschouwen.
Bijna 34 jaar later zegt La Cruz:
,,Ik kwam om de koningin te zien,
maar ik zag alleen dat slavenpa-
neel op de koets. Het raakte me zo
hard, zoals mijn volk werd weg
gezet als tweederangsmensen.''
La Cruz doelt op verreweg het
meest besproken onderdeel van
de net gerestaureerde Gouden
Koets, die de komende maanden
een museumstuk wordt. Koning
Willem-Alexander opent morgen
een expositie rond de Gouden
Koets in het Amsterdam
Museum, waar het rijtuig nu in
een glazen kast op de binnen
plaats staat. Eén van de doelen
van het museum is om een plaats
te geven aan de maatschappelijke
discussie over de toekomst van de
koets, die dus vooral omstreden is
vanwege het zogeheten slavenpa-
neel. Kunstschilder Nicolaas van
der Waay, die eind 19de eeuw vier
panelen van de koets beschilder
de, liet aan de linkerkant van het
rijtuig 'de Hollandsche maagd' op
een troon geschenken van knie
lende bewoners van de toenma
lige Nederlandse koloniën in ont
vangst nemen.
La Cruz, al decennialang beel-
dend kunstenaar: ,,Ik wilde pro
testeren tegen die koets, maar ik
wist dat de aanvraag van een ver
gunning lastig zou worden. Daar
om besloot ik op het Zomercarna
val van 1990 in Rotterdam over te
gaan tot een ludieke actie, door de
Gouden Koets na te bouwen in
karton.'' Daarop schreef La Cruz
onder meer: Gouden Eeuw Negers
Eeuw en Geef ons ons goud terug.
Symbool
Protesten tegen de Gouden Koets
als symbool van de monarchie
zijn er al sinds de bouw aan het
einde van de 19de eeuw, maar de
actie van La Cruz was als eerste
gericht tegen het paneel 'Hulde
der Koloniën'. Twintig jaar later
schreven de toenmalige Kamerle
den Mariko Peters (GroenLinks)
en Harry van Bommel (SP) dat
het paneel van de koets af gehaald
zou moeten worden, waar de
De koets is een
speelbal van
de huidige
identiteitsstrijd
geworden
Oranjes niets voor voelden. ,,We
restaureren hem zoals hij was'',
zei koning Willem-Alexander
vorig jaar tegen de pers, bij de zo
merse fotosessie bij paleis Huis
ten Bosch. ,,Want het is een deel
van ons cultureel erfgoed in Ne
derland. Dus we gaan nog niet de
geschiedenis herschrijven bij de
restauratie. En zodra de restaura
tie afgerond is, zien we verder
wel.''
Dat moment is nu dus geko
men. Tot en met februari 2022 is
de Gouden Koets in elk geval een
museumstuk in Amsterdam.
Maar dan? Stapt het koningspaar
op Prinsjesdag 2022, 35 jaar na de
kennismaking van La Cruz met
het slavernijpaneel, weer in de
Gouden Koets, op weg naar het
uitspreken van de Troonrede?
La Cruz zou er niet mee kun
nen leven. ,,We geven bewoners
van Curasao een paspoort van het
Koninkrijk der Nederlanden,
maar dan zouden die burgers wel
op zo'n vernederende manier
worden afgebeeld op de koets van
hun koning? Veel beter is het om
'm straks over te brengen naar het
Mauritshuis in Den Haag en daar
permanent tentoon te stellen. Zo
dat de Nederlandse schooljeugd
lessen over slavernij kan leren die
hun ouders nooit kregen. Het
Mauritshuis is echt de geschikte
plek.''
Naamgever en kunstliefhebber
Johan Maurits handelde zelf in
slaven voor eigen gewin, bleek
twee jaar geleden.
,,De koets is een speelbal van de
huidige identiteitsstrijd gewor-
woensdag 16 juni 2021
GO
De Delta-variant van het corona
virus - ook wel Indiase variant
genoemd - verspreidt zich ook
in Nederland. GGD'en en het
RIVM onderzoeken ruim twee
honderd jongeren tussen 15 en
19 jaar die positief testten op
corona na een bezoek aan
Spanje en Portugal.
Marcia Nieuwenhuis
Eric Reijnen Rutten
Den Haag
Viroloog Marion Koopmans.
FOTO ANP
■scoren?
Pijn voor de een
Jeroen Schmale
Amsterdam
-JSÊi H
Prinsjesdag 2015: koningin
Maxima zwaait vanuit de Gou
den Koets naar het publiek dat
niets wil missen van de rijtoer
in Den Haag. foto pim ras
- Piet Emmer, slavernijkenner
