Lieve lieveheersbeestjes
D
9
OPNIEUW OP DE SCHOP
omdat het dorp direct achter de
dijk ligt én omdat we hebben afge
sproken dat er geen huizen mogen
wijken." Dat vergt kostbare oplos-
singen, innovatieve technieken en
veel overleg met alle betrokken
partijen. Daardoor is de dijkver
sterking ook een leerproces. De
komende jaren verwacht het wa
terschap profijt te hebben van de
ervaringen die in Hansweert wor
den opgedaan.
Het is nog de vraag hoeveel kilo
meter aan Zeeuwse dijken uitein
delijk moet worden aangepakt.
Scheldestromen is volop bezig
met het beoordelen van alle trajec
ten. Dat proces moet eind volgend
jaar klaar zijn. De afgelopen maan
den is er extra vaart achter gezet.
Keller denkt dat bij 'een derde
tot de helft' van de dijken wat
moet gebeuren. ,,Dat is een eerste
inschatting, want nog niet alle wa
terkeringen zijn getoetst." De aan
pak van de dijk zal per locatie sterk
verschillen, onder meer afhanke
lijk van wat zich erachter bevindt.
,,We verwachten een aantal
zwaartepunten, maar dat bete
kent niet dat die net zo zwaar zul
len worden als Hansweert."
De kosten zijn hoe dan ook
enorm. Een ruwe schatting komt
voorlopig uit op anderhalf miljard
euro. ,,Dat kan eronder liggen,
maar ook richting de twee miljard
gaan. Het gaat om een behoorlijke
bandbreedte. In elk geval is dit een
gigantische opgave voor ons als
waterschap en
voor Zeeland."
De regel is
dat het be
trokken wa
terschap tien
Zeeland is de
frontlinie voor
zeespiegelstijging en
klimaatverandering
—Philipp Keller, bestuurder
waterschap Scheldestromen
procent van de kosten zelf moet
opbrengen. De rest betalen het
Rijk en de andere waterschappen.
Maar ook tien procent is een
enorme aanslag op het budget van
Scheldestromen, zeker in een pro
vincie met veel dijken en weinig
inwoners om de waterschapsbe
lasting over te verdelen.
Keller laat daarom geen kans on
benut om in het land aandacht te
vragen voor deze 'misverhouding'.
,,Zeeland is nu eenmaal de frontli
nie voor zeespiegelstijging en kli
maatverandering. We willen dat
men meer rekening houdt met
onze situatie en verwachten steun
waar nodig."
De risico's zijn ook groot, zoals
alle onzekerheid rond de stikstof-
problematiek. Een ander knelpunt
is de natuurwetgeving, vindt Kel
ler. De Natura 2000-regels laten
nauwelijks ruimte om buitendijks
te versterken, in combinatie met
natuurontwikkeling elders. Dat
betekent dat de versterking aan de
landzijde moet plaatsvinden, wat
duurder is. ,,Plus dat je dan ook
niets voor de natuur kunt doen.
Dat is een gemiste kans."
In 2050 moeten de dijken klaar
zijn voor klimaatscenario's die in
2100 worden verwacht. Die wor
den regelmatig aangepast. Het is
de bedoeling daarop te blijven in
spelen, zegt Keller. Tegelijkertijd
kunnen dijken niet onbeperkt
worden versterkt en zijn er dus
ook andere oplossingen nodig.
Dan gaat het vooral om het inrich
ten van brede kunstzones, die het
water geleidelijk opvangen en af
remmen.
,,Daar denken we nu al over na",
aldus Keller. ,,We willen per ge
bied concepten ontwikkelen die
vooral in Zeeland heel goed wer
ken. Ik denk dat we veel verschil
lende oplossingen nodig hebben.
Daarvoor is breed onderzoek no
dig. We blijven zoeken en leren
tot we zeker weten: dit zijn de
goede oplossingen."
Het waterschap krijgt regelmatig
suggesties, zoals recent het voor
stel om wisselpolders in te richten.
,,Daar zitten goede elementen in,
maar de manier waarop het werd
gepresenteerd, viel ons wat rauw
op het dak. Waar wij moeite mee
hebben is als partijen van buiten
nu al denken te weten: dit is dé op
lossing voor de volgende honderd
jaar. Dat doet geen recht aan onze
rol, aan Zeeland en aan de Zeeu
wen."
Eilandje
,,Dit is een superbelangrijk thema,
waarschijnlijk hét thema van Zee
land", zegt Keller. ,,Het gaat om de
toekomst van de provincie. Als we
niets doen, blijft er maar een ei
landje en uiteindelijk niets over.
Maar in vergelijking met andere
grote opgaven, zoals woningbouw
en energietransitie, is dit mis
schien niet het meest urgent. Ex
tra woningen moeten er binnen
vijf jaar staan. Wij hebben nog wat
meer tijd om hier goed over na te
denken. Maar we moeten dat wel
doen."
NATUURJOURNAAL
it lieveheersbeestje heeft
zeven stippen. Die heet
het zevenstippelig lieve
heersbeestje'. 'Kijk en deze heeft
maar twee stippen; die heet het
tweestippelig lieveheersbeestje.
Dus jullie snappen misschien hoe
een lieveheersbeestje met 22 stip
pen heet'? Nou dat snapten ze ze
ker wel; de leerlingen uit de on-
derbouwgroep 'de Speurders' van
de JL de Jongeschool in Zierikzee.
Maar toen was daar ineens het
Aziatisch lieveheersbeestje die
roet in het eten gooide bij ons
mooie woordspelletje. We hadden
een buitenles over bijtjes, maar ja,
in je schepnet vliegen natuurlijk
ook andere beestjes en die lieve
heersbeestjes vielen erg in de
smaak bij Rosa en haar klasgeno
ten. Reden genoeg om het er hier
nog even over te hebben.
In Nederland leven ongeveer 60
soorten lieveheersbeestjes. Ze zijn
nogal geliefd, want ze zien er niet
alleen leuk uit, maar verreweg de
meeste soorten zijn ook heel erg
nuttig. Het zijn verdelgers van
bladluizen, meeldauw en mijten
en daar is boer en burger blij mee.
Overigens hebben al die zestig
soorten net weer een andere ma
nier van leven en dat is mooi te
zien aan de hand van twee zeld
zame soorten die op Schouwen
voorkomen. Ze leven allebei in de
Schouwse duinen.
Eerst is er het bosmierlieve
heersbeestje, een soort die in de
buurt van de nesten van rode bos
mieren leeft. Dat zijn van die mie
ren die enorme mierenhopen
kunnen maken, waar duizenden
mieren door elkaar krioelen. Die
vallen bijna elk levend wezen dat
in de buurt komt aan, om het als
prooi te verorberen. Maar gek ge
noeg laten ze het bosmierlieve
heersbeestje met rust, terwijl an
dere lieveheersbeestjes wel aange
vallen worden. Dat levert natuur
lijk enorm concurrentievoordeel
op! Nog zo'n buitenbeentje is het
heggenranklieveheersbeestje. Die
leeft op de heggenrank; een aan
onze komkommer verwante klim
plant die veel in de duinen voor
komt. In tegenstelling tot vrijwel
al zijn inheemse familieleden is
dat heggenranklieveheersbeestje
een vegetariër, die uitsluitend
leeft van het bladmoes van de heg-
genrank.
Het is geweldig leuk om gericht
op zoek te gaan naar dit soort zeld-
zame beesten. Door hun bijzon
dere levenswijze kun je heel ge
richt zoeken, zodat een zoektocht
een behoorlijke kans van slagen
heeft. Leuk natuurlijk om te doen
met een groep volwassenen, maar
dat haalt het niet bij een speur
tocht met kleuters. Dat zijn niet
alleen speurneuzen eerste klas
(die koppetjes zitten tenslotte nog
dicht bij de grond) maar ze staan
ook zo heerlijk open voor alles wat
de natuur te bieden heeft!
r-ummmr
woensdag 16 juni 2021
GO
de toekomst van de provincie'
M Inwoners
van Hansweert
kregen vorig
jaar juli op de
dijk uitleg over
de komende
versterking.
FOTO JOHAN VAN DER
Een tweewekelijkse rubriek
over natuur in Zeeland
Chiel Jacobusse
M Een heggen-
ranklieveheers-
beestje.
FOTO CHIEL JACOBUSSE
