9
Joe Biden beëindigt zijn Europa-reis met zijn eerste
internationale krachtmeting als president van de VS: een
ontmoeting met Vladimir Poetin.
Karlijn van Houwelingen
New York
De presidenten van Amerika en
Rusland zien elkaar deze week in
Genève. Daar zijn eerder banden
gesmeed tussen Washington en
Moskou. Dat Ronald Reagan en
Michaïl Gorbatsjov er in 1985
vriendschappelijk met elkaar om
gingen, hielp toen om de gemoe
deren in de Koude Oorlog te beda
ren.
Dat is waar beide partijen nu
ook op zeggen te hopen: de tem
peratuur in de verhitte verhou
ding tussen de twee oude nucle
aire grootmachten een paar graden
omlaagbrengen. Biden zei 'voor
spelbaarheid en stabiliteit' terug te
willen brengen in de relaties met
Rusland. Hoe saaier hoe beter - hij
wil zijn aandacht richten op die ri
vaal met meer slagkracht, China.
De voortekenen zijn niet per se
gunstig. In Rusland is vorige week
nog besloten om de organisatie
achter de gedetineerde oppositie
leider Aleksej Navalny te verbie
den vanwege 'extremisme'. In de
VS wordt het gezien als 'provoca
tie' in de aanloop naar de top met
Biden, die juist de groeiende re
pressie in Rusland wil aankaarten.
,,Ongetwijfeld zullen er harde
discussies zijn", zegt voormalig
vicesecretaris-generaal van de
Navo, Rose Gottemoeller. Ze ver
wacht dat de twee 'heel openhar
tig' zullen spreken. ,,Maar allebei
hebben ze ook laten merken dat ze
vooruitgang willen boeken", zegt
de Amerikaanse diplomaat. Op
sommige terreinen hebben de VS
en Rusland wel degelijk gedeelde
interesses. Op het vlak van kli
maatverandering, het vredespro
ces in Afghanistan en wapenbe
perking bijvoorbeeld.
Onderhandelaar
„President Biden heeft Poetin eer
der ontmoet, hij weet hoe hij met
deze man moet praten", denkt
Gottemoeller, nu verbonden aan
de Stanford Universiteit. ,,Hij is
een onderhandelaar met zelfver
trouwen en heel veel ervaring. Hij
weet ook wanneer hij zijn kaarten
moet intrekken omdat er geen
deal meer gaat komen."
Biden reisde hij in de jaren 70 als
senator al naar Moskou voor ge
sprekken met Sovjet-leiders. In
2011, toen hij vicepresident was,
zei hij Poetin flink de waarheid.
,,George Bush zei eens: ik keek
Poetin in de ogen en zag zijn ziel.
Ik denk niet dat jij een ziel hebt",
zei Biden de Russische leider toen
recht in het gezicht. ,,Wij begrij-
Er zullen harde
discussies zijn. Maar
beiden willen ook
vooruitgang boeken
pen elkaar", antwoordde Poetin
volgens Biden. Onlangs bevestigde
Biden in een interview nog dat hij
Poetin ziet als 'moordenaar',
waarop Rusland zijn ambassadeur
tijdelijk terugtrok. Wat je zegt ben
je zelf, zei Poetin erbij.
Biden is de vijfde Amerikaanse
president die met autoritair lang-
regeerder Poetin te maken krijgt.
Hij beloofde harder op te treden
dan voorganger Donald Trump.
Trump geloofde liever de Russi
sche president dan zijn eigen in
lichtingendiensten. Die conclu
deerden dat Rusland in 2016 had
geprobeerd de Amerikaanse presi-
dentsverkiezingen te beïnvloeden.
Trump aanvaardde Poetins ont
kenning, zei hij tot grote schrik
van veel Amerikaanse politici na
een ontmoeting in Helsinki.
Sancties
Ondertussen bleef de VS onder
druk van het Congres overigens
sancties opleggen. Biden deed er
een schepje bovenop, met straf
maatregelen na cyberaanvallen en
vergiftiging en opsluiting van op
positieleider Navalny. Die hoofd
pijndossiers staan nu op de
agenda, maar een van de belang
rijkste gespreksonderwerpen blijft
het door Rusland opgestookte
conflict in Oekraïne. Biden be
loofde 'onwrikbaar' achter Kiev te
staan. Maar hij nodigde de Oekraï
ense premier Zelenski uit in Was
hington nS de top met Poetin. Ze-
lenski had daaraan voorafgaand
willen komen, liet hij merken in
een interview met Axios. Hij is
ook niet gelukkig met Bidens be
sluit om af te zien van sancties
voor het bedrijf achter gaspijplijn
Nord Stream 2 van Rusland naar
Duitsland. Die pijp zet Oekraïne
buitenspel en vergroot Europese
afhankelijkheid van Russisch gas.
Het is een overwinning voor Rus
land, denkt de Oekraïense leider.
Er is ook kritiek in de VS. Hoe
veel zin heeft het, vragen critici
zich af, om met de Russische lei
der te gaan praten zonder duide
lijk doel? De top komt net nadat
Poetin buurdictator Loekasjenko
steunde toen hij een vliegtuig
kaapte om een kritische journalist
te arresteren in Belarus. Biden is te
vriendelijk, vinden ook sommige
leden van zijn eigen partij.
Gaspijplijn
Senator Bob Menendez, net als Bi-
den een Democraat, merkte op dat
schrappen van sancties vanwege
de omstreden gaspijplijn 'niet
helpt om Russische agressie in Eu
ropa te bestrijden'. ,,In plaats van
dat we Poetin behandelen als een
gangster die bang is voor zijn ei
gen volk, geven we hem de langge
koesterde Nord Stream 2 pijplijn
en legitimeren we zijn daden met
een top. Dit is zwak", vindt de Re
publikeinse senator Ben Sasse, die
pleit voor hard Ruslandbeleid.
Het Witte Huis vindt persoon
lijk contact 'essentieel' om de rela
ties met de Russen in goede banen
te leiden. De Amerikaanse presi
dent weet zich in ieder geval ge
steund door Navo-baas Jens Stol-
tenberg. Die juicht de ontmoeting
toe, om de relaties te verbeteren, of
op z'n minst om te voorkomen dat
ze verder ontsporen, zei hij na een
bezoek aan Washington. ,,Dialoog
met Rusland is geen teken van
zwakte."
Of het tot iets concreets leidt is
een tweede. De Amerikaanse advi
seur nationale veiligheid Jake Sul
livan tempert de verwachtingen.
Wie uitkijkt naar heel duidelijke
resultaten, zei hij, 'kan mogelijk
nog heel lang wachten'.
dinsdag 15 juni 2021
GO
Ontmoeting moet
relatie VS-Rusland ontdooien
Vladimir Poetin en Joe Biden spreken elkaar deze week in Genève. foto afp
- Rose Gottemoeler, oud-Navo-
topfunctionaris
De Russische president Poetin zit lang in het zadel. Hij ontmoette de Amerikaanse presidenten Clinton (2000), Bush (2003), Obama (2013) en Trump (2017). fotos afp
