'Proces moet zege van Suu Kyi uitwissen'
EUWS 11
,,Beste reizigers,
de intercity naar
Rotterdam Centraal
vertrekt van spoor 8.''
Na een kwart eeuw
introduceert NS een
nieuwe stationsstem.
Mededelingen voor
reizigers worden vanaf
morgen uitgesproken
door stemactrice
Karin van As.
Ruim tachtig uur bracht ze afgelopen
jaar door in de studio voor de stati-
onsomroep. ,,Echt ontzéttend veel",
lacht Karin van As. Haar eerste op
dracht: het perfect uitspreken van
alle ruim vierhonderd stationsnamen
op diverse manieren. Ze zet haar sta
tionsstem op: ,,Kijk 'de trein naar
Amsterdam Centraal' klinkt dan an
ders dan 'de trein naar Amsterdam-
Amstel'. In het eerste voorbeeld ligt
de klemtoon op de A van Amster
dam, in het tweede op Amstel. Ook
de positie in een zin maakt verschil
voor de intonatie."
Van As moest ook diverse buiten
landse stations uitspreken. ,,Daar za
ten enkele Poolse stationsnamen bij,
ik ben daarvoor gecoacht." Daarna
volgden alle mogelijke andere berich
ten.
Het resultaat van alle noeste arbeid
is morgenochtend eerst op Leiden
Lammenschans en Soest-Zuid te ho
ren, later die dag volgen 35 andere
stations. Daaronder Arkel, Ede Cen
trum, Hengelo Gezondheidspark,
Roodeschool en Zwolle Stadshagen.
Allemaal kleine stations met één
spoor, zo kan NS testen of alles goed
werkt. Later dit jaar volgen alle loca
ties in Nederland.
Hoe wordt iemand stationsom-
roepstem? De queeste begon met de
wens voor een moderner omroepsys
teem, vertelt NS Hoofd reisbegelei-
ding Tim van Leeuwen. ,,Ons oude
berichtensysteem is bijzonder in
flexibel. Zodra we een nieuw trein
station openen of een nieuwe mede
deling nodig hebben, moeten we te
rug de geluidsstudio in." De nieuwe
passages moesten vervolgens ge
mengd worden met berichten die
sinds 1996 door de huidige stations-
stem, stemactrice Tuffie Vos, waren
ingesproken. Met de moderne text-
to-speech technologie van nu kan dat
veel eenvoudiger. Geschreven berich
ten vallen zo in spraak om te zet
ten. Het omarmen van de moderne
technologie vormde een geschikt
moment om een nieuwe stem te zoe
ken, die daarvoor als basis dient.
Een gespecialiseerd bureau deed de
zoektocht voor de spoorwegen, Karin
van As was één van de stemacteurs
die auditie deden. ,,De ideale stati-
onsstem moet functioneel zijn, ver
trouwen wekken, passen bij de sfeer
van stations en goed verstaanbaar
zijn", doceert Van Leeuwen.
Uiteindelijk kwam de in Goes gebo
ren en getogen Zeeuwse als beste uit
de bus. Haar ultieme examen vormde
een neurologisch onderzoek, waarbij
testpersonen een hersenscan onder
gingen terwijl Van As' stem klonk.
,,We wilden absolute zekerheid dat
onze keuze juist was. Het gaat hier
wel over de nieuwe stationsstem, die
dagelijks overal te horen valt."
Het MRI-onderzoek bevestigde het
gevoel. ,,Karins stem verzachtte ne
gatieve emoties bij reizigers. Dat is
exact wat we zoeken, want treinme-
dedelingen zijn vaak niet positief."
Van As noemt de uitkomst 'eervol'
en kan zich erin vinden. ,,Ik heb een
betrouwbaar klinkende stem en kan
een rottige boodschap op een prettige
manier overbrengen. Vandaar dat ik
vaak voor infocampagnes word ge
vraagd." Zelf rolde de 56-jarige
Zeeuwse geleidelijk in het vak. Ze be
gon in de jaren 90 als musicalster en
speelde in successen als Cabaret met
Willem Nijholt en was in Cats de un
derstudy van één van de hoofdrol
spelers. Omdat ze in musicalland de
top net niet haalde, richtte ze zich op
acteren voor de overheid en stemac-
teren.
Vrouw
Met Van As blijft de stationsstem een
vrouw. Volgens NS Hoofd reisbege-
leiding Van Leeuwen is dat toeval.
Ook Van As noemt vrouwen niet per
se geschikter. ,,Er zijn genoeg man
nen met een warme, betrouwbare
stem. Neem acteur Jacob Derwig,
rond corona hoor je hem veelvuldig
op tv en radio." Doet Derwig na: 'Heb
je klachten die passen bij corona?
Blijf thuis en laat je testen.'
Straks klinkt Van As' stem dage
lijks op vierhonderd NS-stations.
,,Het zal een apart gevoel geven me
zelf straks te horen. Ik ben mijn leven
lang al een fervent treinreiziger."
Of Van As net als voorganger
Tuffie Vos ook 25 jaar stationsstem
blijft, durft Van Leeuwen niet te zeg
gen. „Duidelijk is wel dat je niet te
vaak wilt wisselen", zegt hij. ,,We
doen dit voor de lange termijn, een
stationsstem moet verder niet te veel
opvallen."
De voormalige winnares van de
Nobelprijs voor de Vrede (in 1999)
zit sinds de coup van februari in
huisarrest. Op de eerste procesdag,
er volgen er nog meer, werd ze ver
gezeld door advocaten die ze tot nu
toe slechts drie keer heeft gezien.
Voor de militaire rechtbank in de
hoofdstad Naypyitaw moet ze zich
verweren tegen vijf aanklachten.
Zo zou Aung San Suu Kyi (75) een
natuurrampenwet hebben overtre
den door het negeren van coronare-
gels tijdens haar campagne vorig
jaar. Ook wordt ze verdacht van op
ruiing en het illegaal invoeren en
gebruiken van walkietalkies. In vol
gende rechtszaken wordt ze be
schuldigd van het schenden van de
geheimhoudingsplicht en van cor
ruptie.
Haar advocaat Khin Maung Zaw
noemt met name de laatste be
schuldiging 'absurd' en 'onge
grond'. ,,Ze mag dan haar gebreken
hebben, maar corrupt is ze zeker
niet." Volgens hem was zijn cliënt
tijdens deze eerste procesdag niet
helemaal lekker ('kiespijn'), maar
lette ze wel goed op. Als de militai
ren hun zin krijgen, kan ze voor
vele jaren achter de tralies verdwij
nen.
En dat is volgens de advocaat pre
cies de bedoeling: ,,Ze willen haar
voorgoed uit de politiek houden."
Ook mensenrechtenorganisatie
Human Rights Watch is die me
ning toegedaan. ,,De militairen wil
len haar grote verkiezingszege van
vorig jaar uitwissen", aldus een
woordvoerder. ,,Ze willen zich er
van verzekeren dat ze zich nooit
meer kandidaat stelt."
Aung San Suu Kyi zat al meer dan
zestien jaar in huisarrest voordat ze
in 2016 premier werd. Zowel in My
anmar als in de rest van de wereld
werd ze gezien als een heldin. Toen
ze eenmaal de leiding had, viel ze
met name in het buitenland van
haar voetstuk tijdens de massale
vervolging van de rohingya. Dat is
een islamitische bevolkingsgroep
die door de militairen hardhandig
het land werd uitgejaagd. Ze wei
gerde die acties te veroordelen, ook
toen ze verscheen voor het Interna
tionaal Strafhof in Den Haag.
In Myanmar zelf is ze nog steeds
erg populair. Toen de militairen op
1 februari de macht grepen (volgens
hen omdat er fraude was gepleegd
bij de verkiezingen), gingen dui
zenden mensen de straat op. Daar
bij vielen zeker 860 doden en wer
den bijna vijfduizend mensen ge
vangen genomen.
dinsdag 15 juni 2021
Na kwart eeuw galmt op 400
treinstations een andere stem
David Bremmer
Goes
Karin van As is
stemactrice. Haar
stem wordt gebruikt
voor reizigersmede
delingen op alle trein
stations.
FOTO MARLIES WESSELS
In Myanmar is het proces be
gonnen tegen ex-president
Aung San Suu Kyi. Vier maanden
geleden werd ze afgezet na een
militaire staatsgreep. Ze wordt
onder meer beschuldigd van
corruptie en het overtreden van
coronaregels.
Mark van Assen
Rotterdam/Myanmar
Aung San Suu Kyi hoorde vijf
aanklachten aan. foto afp
