Vakwerk
Voorgebakken pizza
DONQR-
Als bloeddonor help je veel zieke
mensen. Waar moet je rekening mee
houden als je donor wilt worden?
Marloes Metaal (42) is woordvoerder
van Sanquin Bloedvoorziening
en geeft zelf ook.
21
EERSTE HULP BIJ ALLEDAAGSE KWESTIES
Wat doe je als je graag
kampeert maar niemand
mee wil? Dan ga je alleen!
Met deze vijf tips van twee
ervaringsdeskundigen ben je
voorbereid.
c pagina 22
Zelf de buitenboel
schilderen kan prima.
Schilder Ruud de
Wijs verklapt het
geheim: vlak en
strak schuren.
c pagina 24
Lekker makkelijk, zo'n kant-en-klare
verse pizza van de supermarkt.
Maar wat vindt een echte pizzabakker
ervan? We schotelden twee kenners
zes varianten voor, waarvan er maar
één redelijk lekker werd bevonden.
c pagina 27
TIPS VAN DE EXPERT
ZORG GOED
VOOR JEZELF
c Even geen sigaret
cSpannend
c Waar prikken?
c Coronaklachten
weer aan. Het is wel belangrijk dat je
op de dag van de donatie van tevoren
goed eet en drinkt en dat je niet
enorm gestrest bent. Daar kun je
hoge bloeddruk van krijgen, wat je
gevoeliger maakt voor duizelingen."
,,Als je klaar bent met doneren, eet
dan even wat in het Donorcafé, bij
voorbeeld de bekende roze koek.
Drink ook goed. Als je bloed geeft,
verlies je 500 milliliter vocht. Bij
plasma gaat het om zo'n 500 tot 800
milliliter. Blijf een kwartiertje rustig
zitten. Ga niet dezelfde dag stevig
sporten, want dan kun je duizelig
worden. Een dag later kan het weer.
Bloed doneren is over het alge
meen een kleine inspanning. Het
kost je per keer een uurtje en je helpt
er veel mensen mee. Zelf kun je er
ook wat aan hebben. Sommige dono
ren vinden de gezondheidscheck die
ze elke keer krijgen een fijne reden
om donor te zijn. Zo kunnen ze zien
of het goed met ze gaat.''
^CAFE
HELP
LEVENS
REDDEN
rode bloedcellen af, waardoor je je
even wat moe kunt voelen. Sommige
mensen kiezen juist voor bloed
geven omdat dit minder tijd kost. Als
vrouw mag je maximaal drie keer per
jaar bloed geven en als man maxi
maal vijf keer. Plasma mag je elke
twee weken geven.''
,,Je hoeft er niet iets speciaals voor te
doen en je hoeft niet anders te eten.
Je lichaam maakt het bloed vanzelf
,,Als bloeddonor help je levens red
den. Bloed is van levensbelang: het
transporteert zuurstof, hormonen en
voedingsstoffen naar alle delen van je
lichaam. In Nederland kun je alleen
bloed doneren bij Sanquin. Wij
brengen het naar de ziekenhuizen.
Daar wordt het gebruikt voor bloed
transfusies bij mensen die veel bloed
zijn verloren bijvoorbeeld bij een on
geluk of bevalling. Ook is het nodig
bij chemotherapie, omdat patiënten
dan geen bloed meer kunnen aanma
ken.
Van plasma, dit is bloed waar de
rode bloedcellen uit zijn gehaald,
worden medicijnen gemaakt
voor de behandeling van bij
voorbeeld immuunziekten
en stollingsziekten. Door
dat steeds meer ziekten be
handeld kunnen worden met
plasmamedicijnen, is er steeds meer
vraag naar plasma. In april 2020 heb
ben we bijvoorbeeld ruim 30.000
kilo plasma ingezameld van genezen
coronapatiënten om een coroname
dicijn van te maken.''
,,Je kunt donor worden als je tussen
de 18 en 65 jaar bent, en dan bloed
geven tot je 70 jaar bent. Wel zijn er
een aantal vereisten. Zo moet je ge
zond zijn en minstens 50 kilo wegen.
Mensen die een groter risico lopen
op het dragen van een infectie, bij
voorbeeld omdat ze ooit drugs heb
ben gespoten, kunnen geen donor
worden.
Als je voor het eerst doneert, krijg
je een gezondheidscheck en wordt je
bloed getest op ernstige bloedover-
draagbare infecties, zoals hepatitis B,
C en E, syfilis en hiv. Elke volgende
keer wordt je bloed opnieuw ge
keurd.
Momenteel hebben we met zo'n
400.000 donoren geen tekort, maar
er vallen altijd mensen uit. Bijvoor
beeld doordat ze ziek zijn geworden,
,,Ja. Soms kiezen mensen voor
plasma geven omdat het minder
belastend is voor je lichaam dan een
bloeddonatie. Tijdens de donatie
worden de rode bloedcellen, die zor
gen voor het zuurstoftransport, van
het plasma gescheiden. Die krijg je
tijdens de donatie weer terug.
Als je bloed doneert, geef je ook de
of te oud. We hebben constant aan
was van nieuwe donoren nodig.''
GO ZATERDAG 12 JUNI 2021
'Doneer en red een leven'
Rook je, doe dat dan niet binnen een
half uur na het doneren van plasma of
bloed, omdat het duizeligheid kan ver
oorzaken.
Vind je het prikken spannend, geef het
van tevoren aan. De afname-assisten-
ten letten dan extra op je en nemen
meer tijd om je gerust te stellen.
Sanquin heeft ongeveer 130 locaties
door heel Nederland. Dat is of een
eigen locatie, of een tijdelijke plek
waar de Mobiele Afnamelocatie komt.
Kijk op sanquin.nl voor de dichtstbij
zijnde plek. Bloed doneren kan op vrij
wel alle locaties, plasma doneren kan
niet overal.
Vlak voor elke donatie word je ge
vraagd om online de coronacheck te
doen. Bij klachten kun je uiteraard niet
doneren. Na een coronavaccinatie
mag je zeven dagen niet doneren en
op de dag van de vaccinatie ook niet.
Hoe herstel je het beste na
doneren?
ILLUSTRATIE MYRTHE
EFFING FOTO ERIK
VAN 'T WOUD
Hoe zorg je goed voor jezelf als
donor?
CARIN RÖST
Hoe belangrijk zijn bloeddonoren?
Hoe word je donor?
Mag je zelf kiezen of je bloed of
plasma doneert?