Mariëtte Hamer
zet dwarse
partijleiders in
duo's bij elkaar
NIEUWS 3
Boeren en bedrijven gedwongen om minder CO2 te produceren
FORMATIE TEGENSTELLINGEN
donderdag 10 juni 2021
De spanning loopt vandaag op in
de kabinetsformatie nu informa
teur Mariëtte Hamer de moeilijk
ste drie koppels bij elkaar zet.
Hoofdrolspelers van de drie
grootste middenpartijen
moeten vertellen hoe onover
brugbaar de tegenstellingen
werkelijk zijn.
Jan Hoedeman
Peter Winterman
Den Haag
De uitnodiging was sec, zonder
agenda, vertelt een betrokkene.
Achtereenvolgens zijn politiek lei
ders Wopke Hoekstra (CDA) en
Jesse Klaver (GroenLinks) uitgeno
digd. Het tweede complexe duo is
D66'er Sigrid Kaag met Christen
Unie-voorman Gert-Jan Segers, ge
volgd door VVD'er Mark Rutte met
PvdA'er Lilianne Ploumen.
,,Heb je ooit zo'n kabinetsforma
tie meegemaakt?'' zegt een inge
wijde van een van de progressieve
partijen. Er heerst onbegrip over de
onbeweeglijkheid, het niet met el-
kaar willen praten. ,,Complex'',
schetste Rutte gisteren de situatie.
,,De vraag wie met wie is nog niet
opgelost.'' Precies daar wil Hamer
nu vanaf. Ze probeert een door
braak te bereiken door de duim
schroeven aan te draaien.
Na weken om elkaar heen te heb
ben gedraaid moeten de hoofdrol
spelers die het meest uiteen liggen
vandaag met elkaar in gesprek.
Hoekstra stelde vorige week dat het
niet voor de hand ligt dat hij met
twee linkse partijen aan tafel gaat
zitten. Rutte toonde daar begrip
voor. ,,Hoekstra heeft als enige nog
steeds niet gezegd dat hij wil rege
ren'', zegt een liberaal.
In de CDA-achterban wordt het
moeilijk gevonden in zee te gaan
met GroenLinks. De verwachting is
dat Hoekstra de overbodigheid van
een tweede linkse partij zal schet
sen aan Klaver. Die op zijn beurt de
noodzaak daarvan wil aantonen.
D66 is als grootste verkiezings
winnaar niet meteen geneigd nog
eens vier jaar met de ChristenUnie
aan tafel te gaan. Kaag zou graag een
progressiever beleid voeren op de
immateriële onderwerpen, waar de
CU D66 de afgelopen jaren op de
rem liet staan. En Segers hoeft niet
zo nodig, hij heeft al meermalen
benadrukt dat hij de tiende partij is:
anderen zijn aan zet voordat hij be
weegt. In de campagne heeft hij bo
vendien gezegd dat hij zijn zetels
zal inzetten om D66-initiatiefwet-
ten te blokkeren.
Het is niet zo dat Ploumen de
deur naar Rutte helemaal heeft
dichtgegooid, maar er kan nog geen
mens door de huidige kier. Ze heeft
nog steeds onvoldoende vertrou
wen in de VVD-leider en weegt
zijn plannen met de andere be-
stuurscultuur als te mager. In libe
rale kring werd gisteren opgemerkt
dat Ploumen niet zal worden ver
rast met nieuwe voorstellen.
Ondanks de ogenschijnlijke on
beweeglijkheid van zes partijen,
hopen betrokkenen dat Hamer aan
het einde van de week met een stuk
kan komen.
Vandaag moeten onder meer de duo's Sigrid Kaag (D66 )/Gert-Jan Segers (CU) en Lilianne Ploumen
(PvdA)/ Mark Rutte (VVD) in gesprek over hun tegenstellingen. foto anp, epa, robin utrecht, phil nijhuis
Het demissionaire kabinet komt
nog deze maand met een extra
pakket klimaatmaatregelen. Dat
is nodig om te voldoen aan het
klimaatvonnis in de Urgenda-
zaak, zo melden Haagse bron
nen aan deze krant. Boeren, be
drijven en kolencentrales moe
ten sneller CO2 besparen.
Peter Winterman
Den Haag
De kersverse staatssecretaris van
Klimaat, Dilan Yesilgöz (VVD), be
sluit binnenkort over een nieuw
klimaatplan. In dat plan staan
maatregelen om nog dit jaar mini
maal 5 megaton minder CO2 uit te
stoten - dat is bijna evenveel als alle
Nederlandse dieselauto's in 2019
uitstootten. Mogelijk sluiten meer
kolencentrales, worden meer boe
ren uitgekocht en moeten bedrij
ven besparen op hun energie.
Volgens Haagse bronnen staat
het kabinet onder grote druk om
extra maatregelen te nemen. Ur-
genda-directeur Marjan Minnesma
dreigt opnieuw naar de rechter te
stappen als het kabinet niet snel
werk maakt van extra klimaatacties.
Als er te weinig gebeurt, kan Min-
nesma een dwangsom eisen.
Coalitiepartij D66 is vóór nieuwe
maatregelen. ,,De rechter heeft in
het Urgenda-vonnis bepaald dat we
in 2020 én in dit jaar 25 procent
minder CO2 moeten uitstoten ten
opzichte van 1990'', zegt D66-Ka-
merlid Raoul Boucke. ,,Dat doel
gaan we nu niet halen. Om te vol
doen aan het vonnis van de rechter,
moeten we nog voor de zomer in
actie komen. Het kabinet is demis
sionair, maar klimaatverandering is
dat niet.''
Als het aan D66 ligt, worden be
drijven gedwongen om energiebe
sparende maatregelen te nemen,
die zich binnen vijf jaar terugver
dienen. ,,Die wetgeving is er al
e Kabinet overweegt
ook om de nieuwe
kolencentrale
uit 2015 op de
Maasvlakte te sluiten
sinds 1993, maar is nog een dode
letter'', stelt Boucke. Hij oppert ook
om het waterpeil in veengebieden
te verhogen en versneld veeteeltbe
drijven uit te kopen. ,,Daarmee pak
je óók het stikstofprobleem aan.''
Een serieuze optie die ook op ta
fel ligt, is de sluiting van meer ko
lencentrales. Eind 2019 sloot al de
Amsterdamse Hemwegcentrale.
Het kabinet overweegt in ieder ge
val ook de Riverstone-kolencen-
trale op de Maasvlakte - die was ge
opend in 2015 - vervroegd te slui
ten. Daarvoor zou het kabinet 200
miljoen euro moeten neertellen.
Dankzij corona en een warme
winter lukte het vorig jaar bijna om
het doel van 25 procent CO2 -reduc
tie te halen. Maar dit jaar gaat dat bij
lange na niet lukken, verwacht Ur-
genda-baas Minnesma. ,,De econo
mie trekt aan en dat zien we terug
in de CO2-uitstoot'', zegt Min-
nesma.
Nadat de Hoge Raad eind 2019
Urgenda in het gelijk stelde, zei
Minnesma nog dat ze niet van plan
was om een dwangsom te eisen.
,,Maar die optie ligt nu wel op tafel'',
Staatssecretaris van Klimaat,
Dilan Yesilgöz. foto anp
zegt ze. ,,Net als de optie om een
nieuwe rechtszaak te beginnen, om
de overheid te dwingen het kli-
maatdoel van 2030 te halen. Daar
voor moet je nü al meer doen. In
Duitsland en Frankrijk hebben
rechters regeringen al opgedragen
dat te doen.''
Minnesma heeft vorige week
maandag gesproken met premier
Rutte en staatssecretaris Yesilgöz.
Volgende week staat nóg een ge
sprek met het duo op de agenda.
,,Het is fijn dat Rutte naar mij luis
tert, maar hij moet meer doen'',
vindt Minesma. ,,In het buitenland
houdt hij prachtige tranentrek
kende verhalen over het klimaat,
maar in Nederland hoor je hem er
niet over. Ik vind dat een beetje
schizofreen.''
Vorige maand werd een PvdA-
motie aangenomen om uiterlijk 1
juli aan de Tweede Kamer te laten
weten wat het kabinet gaat doen
om het Urgenda-vonnis te halen.
,,Daar zal het kabinet naar luiste
ren'', zegt een VVD-bron. De partij
van Rutte wil vooral stappen ma
ken in de industrie, zonder consu
menten op kosten te jagen.
D66 wil dat het demissionaire
kabinet ook meer doet om het kli-
maatdoel van 2030 - 49 procent
CO2-reductie - te halen. Dat kan
bijvoorbeeld door sneller windmo
lens op zee te bouwen. Verder wil
D66'er Boucke dat nu al wordt be
gonnen met de aanleg van lei
dingen voor groene waterstof. ,,We
moeten niet langer nieuwe rechts
zaken afwachten waar de rechter
ons dwingt om consistent klimaat
beleid te voeren'', zegt Boucke. ,,We
moeten zelf aan het stuur gaan zit
ten, dat is de rol van de politiek.''
GO
Snel extra maatregelen om
uitstoot terug te dringen
