4,5 ton voor culturele projecten
Zeeland is kampioen zonnepanelen
Rouw en melancholie na 1530/32
8 ZEELAND
Samenwerking is eis voor geld uit nieuw fonds Samen in Zee
Boerderij en
vier kerken
krijgen geld
voor renovatie
Een ander verdienmodel proberen?
Samenwerken binnen of buiten de
culturele sector? Professionals de
zekerheid van een baan geven en
vrijwilligers betrokken houden?
Dan biedt de regeling Samen in Zee
mogelijk uitkomst. Van 11 juni tot
en met 23 juli kan minimaal 5000
en maximaal 50.000 euro worden
aangevraagd voor een project. In
het fonds zit geld van het ministe
rie, de provincie en de gemeenten.
,,Ik ben hier heel blij mee", zegt ge-
De ene gemeente
doet een vast bedrag,
de andere een paar
euro per inwoner
deputeerde Anita Pijpelink (PvdA,
cultuur). ,,In Zeeland is cultuur al
snel bovenlokaal. De vraag is dan of
gemeenten hun taak zien. Dit geza
menlijke fonds is een erkenning dat
we met zijn allen de culturele infra
structuur in stand moeten houden.
De ene gemeente doet een vast be
drag, de andere een paar euro per
inwoner, dat verschilt. In een en
kele gemeente moet het besluit of
ficieel nog genomen worden, maar
ook daar zie het er goed uit. Dus
vandaar de naam, Samen in Zee."
Het is niet zomaar coronasteun.
Eerder gaven provincie en gemeen
ten al aan dat daar voorwaarden aan
zijn verbonden. De sector moet
'wendbaar en weerbaar' zijn, dus de
projecten moeten organisaties ver
sterken. Samenwerking is daarbij
een eis. Dat kan met andere cultu
rele organisaties of met bijvoor
beeld horeca of toerisme. Een onaf
hankelijke commissie gaat de aan
vragen beoordelen. Meer informa
tie is te vinden op de site van pro
vincie: zeeland.nl
De familie Groenendijk in Goes
zorgde voor de 50.000ste Zeeuwse
registratie van zonnepanelen. Dat
was reden voor netbeheerder Endu-
ris om gisteren het gezin persoonlijk
te feliciteren. Martin Martens, ma
nager energietransitie bij Enduris,
kwam langs met bloemen en taart.
De zonnepanelen van bewoners
en bedrijven in Zeeland zijn inmid
dels goed voor maximaal 450 mega
watt aan vermogen. Met de panelen
kan het elektriciteitsverbruik van
122.000 huishoudens CO2-neutraal
worden gemaakt.
De gemeente Terneuzen heeft de
meeste huishoudens met zonnepa
nelen: 6139. Maar Vlissingen, met
een stuk minder inwoners, doet er
nauwelijks voor onder, met 6025
aansluitingen. Middelburg telt 5202
geregistreerde zonnepaneelinstalla
ties, Goes 5091 en Schouwen-Duive-
land 4986.
Vier Zeeuwse kerken en een boer
derij krijgen in totaal bijna 1,8 mil
joen euro voor restauratie van het
Rijk en de provincie. Het meeste
geld - 750.000 euro - gaat naar boer
derij De Grote Muiterij in Sint Maar
tensdijk.
De boerderij uit 1760 aan de Sint
Annalandseweg in Sint Maartens
dijk is ernstig vervallen. De nieuwe
eigenaar heeft grote plannen. Na res
tauratie komen er wooneenheden in
de schuur. Ook zullen er in de toe
komst streekproducten worden ver
kocht. De overige restauratieprojec
ten zijn de Grote of Maria Magdale-
nakerk in Goes (257.760 euro), het
Vollebregtorgel in de Opstandings-
kerk in Wissenkerke (114.803 euro),
de toren van de Geerteskerk in Kloe-
tinge (426.072 euro) en het kerkge
bouw van de Hervormde Kerk in
Stavenisse (232.844 euro).
Het is toeval dat er relatief veel
kerken in de prijzen zijn gevallen,
zegt gedeputeerde Anita Pijpelink.
,,Het pakt nu zo uit." De helft van de
restauratiesubsidie komt uit Den
Haag, de andere helft is er in Middel
burg bij gelegd.
SPOREN IN DE DELTA
Dit jaar vindt de 600-jarige
herdenking plaats van de
Tweede Sint-Elisabeths-
vloed, waardoor onder meer de
Biesbosch ontstond. Ook in Zee
land woedde deze stormvloed,
maar de ingrijpendste watersnood
was hier de Sint-Felixvloed van 5
november 1530. Als gevolg van
deze ramp en een vervolgvloed op
2 november 1532 ontstond het Ver
dronken Land van Zuid-Beveland,
A Kort
1696.
bleef Noord-Beveland 'drijven' tot
een eerste herdijking in 1598, het
land van Borssele tot 1616 en Sint-
Philipsland zelfs tot 1645.
De Middelburgse historicus Le-
vien de Bree (1912-1977) is vooral
bekend van zijn werk over de
Tweede Wereldoorlog en zijn his
torische romans, maar hij had ook
grote belangstelling voor de Sint-
Felixvloed. In 1941 publiceerde hij
er een studie over in de Nederland-
sche Historiebladen, die tot zijn lie
velingswerk bleef behoren. Hij zag
de vloed als exemplarisch: 'De ge
schiedenis van den Zeeuw en de
zee is een prachtig nog nimmer
voleindigd verhaal, een epos van
bovenmenselijke inspanning, van
teleurstelling, nederlaag, bemoe
diging, overwinning.'
Veel aandacht besteedde De Bree
aan Noord-Beveland, want 'geen
deel van Zeeland is door deze
overstromingen zo getroffen'. Ver
moedelijk was er ook vakmatige
affiniteit. In Kortgene woonde im
mers apotheker Jan Janssen van
Reygersberch. Zijn landerijen wa
ren ondergelopen en daarom week
hij uit naar Veere. Hij schreef er de
eerste echte kroniek van Zeeland
(1551), waarin natuurlijk ook de
vloed voorkomt die hem van huis
en haard had verdreven. Reygers-
berch kon mooi vertellen: 'in de-
sen voorschreven storm ende
hooghe vloedt ghebuerde dat
grootste jammer ende verdriet in
Zeelandt, dat gheen penne dat en
soude conne beschrijven'. Hij
meldde de verdrinking van talloze
beesten en de teloorgang van hui-
zen en voorraden. Het 'meest te
beclage' was dat er zoveel mensen
waren verdronken. Veel rijkaards
die voorheen 'dienaers en bode'
hadden gehouden, moesten nu
zélf een dienstje nemen of langs
de deuren om brood bedelen. Ook
stierven nadien nog 'groten hoo-
pen' van honger en gebrek, maar
ook 'van rouwe ende melancolie'.
De Bree had ook een persoonlijke
band met Kortgene. In 1931 ging
hij er als jong broekje van 19 lesge
ven. Een hele onderneming. Om
7.00 uur op de bus van Middelburg
naar Wolfaartsdijkseveer. Dan de
veerboot op met een dozijn andere
passagiers. De Bree zag dan ook
'een enkele auto en een paar schi
chtige koeien, die in hun angst om
het avontuur het dek bemestten.'
woensdag 9 juni 2021
GO
De provincie en de Zeeuwse ge
meenten willen samenwerking en
vernieuwing in de cultuursector
stimuleren. Daarvoor is het fonds
Samen in Zee in het leven geroe
pen. Daarin zit 450.000 euro voor
projecten die de komende maand
kunnen worden ingediend.
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
Wil je een nieuw publiek bereiken?
-Anita Pijpelink, gedeputeerde
Zeeland is niet alleen de zonnig
ste provincie, maar mag zich ook
Nederlands kampioen zonnepa
nelen noemen. Er zijn inmiddels
50.000 huishoudens met panelen
op het dak. Dat komt neer op een
kwart van het totale aantal wonin
gen. In geen enkele andere pro
vincie is dat aandeel zo hoog.
Rolf Bosboom
Goes
bewonen
Familie Groenendijk - vader Aris, moeder Bianca en hun kinderen Sepp, Nova en Mila -
het 50.000ste huis in Zeeland met zonnepanelen. foto marcelle davidse
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
Een tweewekelijkse rubriek
over Zeeuwse vondsten, histori
sche sporen en verhalen
Jan J.B. Kuipers
voor
1530,
prent ca
H.tti'f
