Kunstwerkje var
II
vroeger gered van sloop
5
Terneuzen rolmodel voor verduurzaming internationaal concern
Van Beek spreekt van een mijlpaal
die van groot belang is voor de con
tinuïteit van Dow Terneuzen en
daarmee voor de ruim 3600 men
sen die bij het bedrijf in Terneuzen
werken. Er wordt zelfs banengroei
verwacht.
Zo zal het eerste 'groene' project,
de realisatie van een schone water-
stoffabriek, in de ontwerp- en
bouwfase 3500 a 4000 banen ople
veren over een periode van drie
jaar, stelt het bedrijf. De inge
bruikname van de installatie is in
2026 voorzien, waardoor er bij
Dow, in de regio en bij toeleveran
ciers, naar verwachting 400 tot
500vijfhonderd vaste banen bijko
men.
De bouw van de waterstoffabriek
is het eerste onderdeel van het door
Dow Benelux gepresenteerde stap
penplan om in 2050 netto CO2-
neutraal te kunnen opereren. De
jaarlijkse uitstoot van het broeikas
gas bedraagt nu ruim vier miljoen
ton, waarmee Dow tot de top 10 in
dustriële CO2-uitstoters in Neder
land behoort. De waterstoffabriek
levert een CO2-reductie van 1,4
miljoen ton per jaar op.
In de fabriek zullen restgassen uit
de drie ethyleenstoomkrakers van
Dow Terneuzen worden omgezet
in waterstof en CO2. De waterstof
zal worden gebruikt als schone
brandstof in het productieproces.
De CO2 wordt opgevangen en op
geslagen tot alternatieve technolo
gieën beschikbaar zijn. Het is de be
doeling de CO2 vanaf Dow per
schip naar opslaglocaties elders te
vervoeren.
Een tweede stap wil Dow Ter-
neuzen tegen 2030 hebben gezet,
door CO2 af te vangen van de ethy-
leenoxidefabriek en de vervanging
van een aantal gasturbines door
elektromotoren. De uitstoot van
nog eens 300.000 ton CO2 zal hier
door worden vermeden. Dow haalt
daarmee en met de investering in
de waterstoffabriek de landelijke
klimaatdoelstelling voor 2030.
Op weg naar netto nul uitstoot
van CO2 in 2050, zoals vastgelegd in
het Parijs-klimaatakkoord van eind
2015, wacht de grootste horde: het
We hebben daar tijd
voor nodig, en steun
van de academische
wereld en overheid
klimaatneutraal maken van het
hart van Dow Terneuzen, de drie
ethyleenstoomkrakers. Op hoge
temperaturen wordt daarin nafta
gekraakt, als beginstap voor de pro
ductie van tal van kunststoffen. Om
de vereiste temperaturen van 750 a
850 graden te bereiken, worden fos
siele brandstoffen gebruikt, wat tot
een hoge uitstoot van CO2 leidt.
Dow heeft zich tot doel gesteld
deze brandstoffen te vervangen,
door de krakers te elektrificeren.
President-directeur Van Beek: ,,Wij
werken met Shell samen om de
technieken daarvoor te ontwikke
len. Onderzoeksteams zijn daar
volop mee bezig, maar het is heel,
heel ingewikkeld. We hebben daar
tij d voor nodig, en steun van de aca
demische wereld en overheid."
Hoeveel geld met de plannen is
gemoeid, meldt het beursgeno
teerde Dow niet. De Dow-concern-
leiding in de Verenigde Staten heeft
alvast toestemming gegeven ze te
mogen presenteren. Ze worden de
komende tijd verder beoordeeld. In
2022 wordt een voorlopig investe-
ringsbesluit verwacht.
Het was niet zomaar een stuk hout wat Aad
Bruijns eind december buiten tegen een
Zierikzeese muur zag staan. Het bleek een
kunstwerkje wat in vroeger tijden aan de
achterkant van een boerenwagen zat: een
schamel. Gisteren droeg hij het over aan het
Karrenmuseum in Essen.
Michiel Bouwman
Goes
Je zou het een pronkstuk
kunnen noemen: een
schamel, een houtgesne-
den kunstwerk met ver
gulden leeuw waar het oog van de
mensen in vroeger tijden onge
twijfeld op viel als er een boeren
wagen voorbij ratelde. Want be
vestigd aan de achterkant gaf die
de kar zijn uitstraling.
We schrijven Zierikzee, decem
ber vorig jaar. Er was het oog van
een kenner voor nodig om 'm van
de stort te redden maar laat Aad
Bruijns dat nou net zijn. Die zag
gelijk dat de schamel, die hij bui
ten en doorgeregend tegen de
muur bij een tweedehands winkel
zag staan, bijzonder was. Hij
mocht hem hebben, bewaarde
hem in zijn Goese loods, vroeg
zijn vriend Jan Passieux op inter
net te zoeken en kwam uit bij het
Karrenmuseum in Essen. Dat
nam de achterkant van een oude
boerenwagen graag over.
Daar zal hij eerst een tijd gecon
serveerd worden, legt collectiebe
heerder Dieter van Mol uit. „Daar
mee wil ik zeggen dat we eerst kij
ken wat er stuk aan is en dat stabi
liseren." Restaureren zou uitein
delijk kunnen, mits de kennis en
kunde voorhanden is. ,,Maar
meestal opteer ik er voor om in
zulke gevallen het zo veel mogelijk
te laten zoals het is."
Schamel met een verhaal
Wat het voor het Karrenmuseum
een interessant stuk maakt is dat
de vermoedelijke maker bekend is,
zegt Van Mol. ,,Dat zorgt er voor
dat je er een verhaal over kunt ver
tellen en dat is iets waar we als
museum rekening mee houden als
we stukken binnen nemen." Af
gaande op het snij- en smeedwerk
zou de schamel vervaardigd kun
nen zijn door één van de wagen
makers uit de familie Goesten. Dat
komt ook overeen met de initialen
die nog te lezen zijn op het hout.
Rechts is het getal 31 nog zicht
baar. Waarschijnlijk heeft er '19'
Meestal opteer ik er
voor om het zo veel
mogelijk te laten
zoals het is
voor gestaan, zegt Van Mol. ,,Want
de as is van metaal. Dat zou in 1831
van hout zijn geweest."
Bruijns is blij met het behoud
van het kunstwerkje an sich, maar
strijdt voor een groter geheel. Hij
houdt zich al lang bezig met het
bespeuren van zaken die van cul
tuurhistorisch belang zijn, vertelt
hij. ,,Boeken, foto's, technische te
keningen, modellen en gereed
schappen gaan regelmatig verlo
ren. Dat is een gemiste kans. Zee
land heeft een rijke historie. Veel
staat nog in boeken, maar weinig
blijft behouden in het echt." Het
liefst zou hij zien dat overheden
zoals de Provincie zich meer in
spannen voor een betere conserve
ring. ,,Dagelijks gaan in Zeeland
veel objecten verloren door onder
andere afbraak en vernieuwing, of
worden dingen weggegooid door
ruimtegebrek."
Ja, erkent hij, er zijn wel organi
saties die zich inzetten voor cul
tuurhistorie. Zoals heemkundige
verenigingen en een stichting als
Erfgoed Zeeland. ,,Op papier zijn
die goed bezig", zegt Bruijns,
,,Maar het lukt niet om daadwer
kelijk iets van de grond te krijgen."
woensdag 9 juni 2021
GO
Dow gaat naar klimaatneutraal
Chemiebedrijf Dow Benelux in
Terneuzen heeft gisteren ver
gaande plannen gepresenteerd
voor een klimaatneutrale toe
komst vanaf 2050. De plannen
maken van Terneuzen een voor
beeld-locatie en rolmodel voor
de verduurzaming van het Ame
rikaanse Dow-concern wereld
wijd, stelt president-directeur
Anton van Beek.
Harmen van der Werf
Terneuzen
- Anton van Beek,
Dow Benelux
Kijk op de site bij /video
Aad redde dit
houtsnijwerk
-Dieter van Mol,
collectiebeheerder
De schamel. Hoewel beschadigd, zijn de letters W.D.G. nog duide
lijk leesbaar. foto's marcelle davidse
Aad Bruijns (links) redde de schamel van de stort. De sierlijke achterkant van een oude boerenwagen
past prima in het Karrenmuseum in Essen, denkt collectiebeheerder Dieter van Mol (rechts).
