'Loverendale is een boerderij
zoals wij denken dat het hoort'
Ieder braakliggend lapje grond heeft zijn eigen juweeltjes
II
6
Ook Culikaravaan van de baan
,,Met pijn in ons hart hebben we
moeten besluiten dat de Mossel
feesten ook dit jaar niet doorgaan",
meldt Mosselfeesten Middelburg
op de eigen Facebookpagina. Hoe
wel er al snel meer mag, komt de
versoepeling van de coronaregels
toch te laat. De knoop is op 1 juni
Je reserveert het
Abdijbierfestival
meteen voor twee
mensen, je eigen
bubbel
doorgehakt: ,,Een gesloten evene
ment met toegangskaarten en -tes
ten zien we echt niet zitten. Dus
helaas zit er niks anders op dan nog
een jaartje te wachten." Dus: tot 28,
29 en 30 juli 2022.
Culikaravaan Middelburg stond
voor hetzelfde dilemma en ook daar
is het antwoord uiteindelijk 'nee'.
Er is nog een paar maanden getwij
feld, zegt Helen Bihi-Zenou. ,,Het
testbeleid. De kosten daarvan. We
mogen maar de helft van het ge
bruikelijke aantal bezoekers binnen
laten op het terrein bij de Seismo-
len. Dat maakt het allemaal niet op
timaal. Niet voor ons en niet voor
de foodtrucks. Pas in september
kan er echt veel meer, maar dat is
voor ons te laat, gezien het weer.
Maar volgend jaar zijn we er weer
hoor. Dan gaan we knallen."
Abdijbierfestival
Een bittere pil dus, voor de foodies.
Die ze wel kunnen wegspoelen met
abdijbieren. Want de lichten voor
het Abdij Bier Festival staan op
groen, zegt Renny Minnaert. ,,Deze
week verwacht ik nog meer duide
lijkheid, maar de gemeente en de
provincie zien geen bezwaren."
Minnaert heeft het festival coro-
naproof ingericht. Mét een testbe
leid, minder mensen en zitplaatsen.
,,Je mag niet vrij wandelen, tenzij je
naar het toilet moet. Zie het als een
grote bierproeverij van zeven of
acht bieren. Met live muziek."
Het Abdij Bier festival vindt
plaats op 22, 23 en 24 juli. ,,We hou
den vier sessies: donderdagavond,
vrijdagavond, zaterdagmiddag en
zaterdagavond. De avondsessies
zijn van 19.00 tot 22.00 uur, de mid
dagsessie van 1400 tot 17.00 uur. Je
koopt een kaartje per sessie en je re
serveert meteen voor twee mensen,
je eigen bubbel."
Tickets voor het Abdij Bier Festi
val kosten 27,50 euro per persoon.
En ook al zijn het dan aparte sessies,
je kunt dus kaarten kopen voor
meerdere dagdelen. Minnaert: ,,Het
is allemaal wat beperkter dan nor
maal, maar het kan doorgaan, dus ik
ben blij."
Op misschien wel het mooiste
stukje Walcheren, omringd door
Zeeuwse hagen en rijen boerde
rijen waar je verse eitjes aan de
weg kunt kopen, staat boerderij
Loverendale. Ooit opgericht door
Marie Tak van Poortvliet, die er 's
lands eerste biologisch-dynami-
sche boerderij van maakte. Bijna
honderd jaar later houden eigena
ren Tim Moerman en Jaco Burgers
die filosofie nog altijd in stand.
Dat betekent dat de honderd hec
tare akkerland is omgezet in stro
ken waarbij gewassen elkaar elke
drie meter afwisselen (,,beter voor
de biodiversiteit, slim in de strijd
tegen plagen") en waar kippen en
varkens worden ingezet om de
boel te bemesten. De veertig
koeien liggen gewoon met hun
kleintjes in het stro, de hanen mo
gen bij de kippen en elf bijenvol
keren mogen hun eigen honing
houden.
Het gaat niet om het
grootste rendement
maar om het beste
resultaat
,,Een boerderij zoals wij denken
dat het hoort", zegt Fleur de Jeu,
die 'de voorkant' van de boerderij
verzorgt. „Inmiddels zijn er wel
meer biologisch dynamische boer
derijen, maar een gemengd bedrijf,
zoals wij dat hebben, is nog altijd
uniek. En we blijven altijd ontwik
kelen."
Zo is de boerderijwinkel onlangs
leeggehaald en verhuisd naar een
nieuwe schuur. In de voormalige
winkel opent binnenkort een bar
retje met 'simpele maar lekkere
dingen', zoals koffie en taart. Dit
najaar komt er zelfs weer een bak
kerij. ,,Net als vroeger", glundert
De Jeu. Maar er gaan ook dingen
weg, zoals de kaasmakerij. Al is
daar iets moois voor in de plaats
gekomen: een natuurspeeltuin,
met onder meer een doolhof van
fruitkisten en een natuurlijke brug
van een gekapte boom. Een plek
waar kinderen kunnen ravotten.
Eromheen staan picknicktafels.
En zo blijft de boerderij altijd in
beweging. ,,We proberen altijd
verder te denken", legt De Jeu uit.
,,Niet alleen aan hier en nu, maar
ook aan later. De generaties na ons.
Daarom moeten we goed investe
ren in onze bodem. Een beetje als
het christelijke rentmeesterschap."
,,Het gaat ons niet om het groot
ste rendement, maar om het beste
resultaat. Zorgen dat mensen, die
ren en planten samenwerken. Dat
kan, als je maar wil. Met de speel
tuin, de winkel en de bar hopen we
dat we onze werkwijze met onze
bezoekers kunnen delen."
Janse en Arts werken bij Deltami
lieu Projecten en houden kantoor
in een nabij pand waar een aantal,
vooral innovatieve, kennisbedrij-
ven zijn verzameld. De twee hou
den zich voor hun werk vooral be
zig met tellingen van (zee)vogels en
zeezoogdieren. Maar ook van plan
ten en insecten weten ze een hoop
af. In de lunchpauze lopen ze graag
een rondje om het kantoor om te
zien welke wonderen van de natuur
er te zien zijn.
De bokkenorchis hadden Floor
en Wendy vorig jaar al opgemerkt.
Wij vragen eigenaren
van grond om
zeldzame planten te
redden en elders te
planten
Tot hun vreugde heeft de zeldzame
orchidee dit jaar op meer plaatsen
op het terrein zijn kop opgestoken.
,,Net als de bijenorchis gedijt de
bokkenorchis - die zijn naam dankt
aan de sterke geur die hij tijdens de
bloei afscheidt - goed op voedse-
larme, maar wel kalkrijke grond."
Bioloog Floor vindt het leuk om an
deren van zijn kennis te laten mee
genieten en legt collega's en werk
nemers van andere kantoren graag
uit wat voor moois ze allemaal vlak
bij hun werk tegenkomen.
De opkomst van de bokkenorchis
heeft hij ook aan de gemeente door
gegeven om ervoor te zorgen dat de
bijzondere orchideeën niet vroeg
tijdig aan een maaimachine ten
prooi vallen. ,,De grond is nu van
een projectontwikkelaar die er een
bedrijf op wil vestigen. Wij willen
dat niet tegenhouden, maar vragen
de grondeigenaar wel zeldzame
planten te redden en elders terug te
planten", benadrukt Floor.
dinsdag 8 juni 2021
Mosselpan
blijft leeg,
bierglas vol
WA
Nova, Jessie, Dex en Bits (vlnr) testen de natuurspeeltuin van Loverendale. foto dirkjan gjeltema
Zin in Mosselfeesten? Dan moet
je als Middelburger toch nog
een jaar geduld hebben. Het
driedaagse culinaire festival
gaat ook dit jaar niet door. Ook
de Culikaravaan slaat toch nog
een extra jaar over. Wie de nare
coronasmaak wil wegspoelen,
kan in juli wel terecht op het
Abdij Bier Festival.
Maurits Sep
Middelburg
-Renny Minnaert, organisator
Abdijbierfestival
Een natuurspeeltuin, een koffie-
barretje, een compleet nieuwe
winkel. En binnenkort zelfs nog
een bakkerij. Boerderij
Loverendale is niet meer een
plek om even wat lekkers te
halen, maar steeds meer om
wat langer te blijven.
Wendy Wagenmakers
Oostkapelle
-Fleur de Jeu
De bloemetjes van de bijenor
chis kleuren delen van het
braakliggende terrein al paars.
Ook de eerste bloemen van de
zeldzame bokkenorchis staan
op uitkomen op het Vlissingse
Edisonpark, constateren Floor
Arts en Wendy Janse maandag
verheugd.
René Hoonhorst
Vlissingen
-Floor Arts, bioloog
Floor Arts (r) van Delta Milieu Projecten wijst tijdens een excursie
vlak bij het PZC-kantoor op de daar in bloei komende zeldzame
bokkenorchis. Links zijn collega Wendy Janse. foto dirkjan gjeltema
