II
II
Meer info nodig waterglijbaan Waterpark
Bolus is niet
echt Zeeuws
40 per dag, ik i per week." Net als
zijn Kloetingse collega Sjako Boer
wijst ook Meijel erop dat een bolus
een dagvers product is, dat zich
daardoor dus moeilijk laat expor
teren. ,,Als je een bolus bij de Al
bert Heijn in Amsterdam haalt en
hij is niet lekker, neem je er dan de
volgende keer weer een?"
Van Meijel denkt niet dat er voor
de Zeeuwse bolus een landelijke
doorbraak is weggelegd. ,,Het is
voor bakkers buiten Zeeland ge
woon niet rendabel en dus niet in
teressant. Mensen vinden het wel
lekker, maar niet elke dag. Al sluit
ik niet uit dat bijvoorbeeld een
Zeeuwse themaweek wel zou
kunnen werken." Toch gaat er vol
gens hem niets boven een 'echte'
bolus uit Zeeland. ,,Als je ze hier
vandaan meeneemt, geeft dat toch
dat extra gevoel."
ACHTERGROND
Mara Grimm is over
duidelijk groot fan
van de Zeeuwse bo
lus. De Amster
damse noemt de
zoete lekkernij haar all time favo
rite en vindt het onbegrijpelijk dat
die alleen in Zeeland wereldbe
roemd is. Het kan volgens haar
nooit lang meer duren tot de bolus
'eindelijk de aandacht krijgt die hij
zo verdient'. ,,Zeker als je bedenkt
dat Fries suikerbrood, Limburgse
vlaai en Bossche Bollen wél bijna
overal te koop zijn. En die halen
het niet bij een goeie bolus",
schrijft ze in haar wekelijkse co
lumn over culinaire trends.
Nu kan zo'n ronkende lofzang in
een landelijk dagblad natuurlijk
geen kwaad en wel degelijk zorgen
voor een opleving, maar Zeeuwse
bolusbakkers temperen het opti
misme van Grimm. ,,Een bolus is
het allerlekkerst als hij vers is",
zegt Sjako Boer, bakker in Kloe-
Als je ze hier vandaan
meeneemt, geeft
dat toch dat extra
gevoel
tinge en voorzitter van de Zeeuwse
afdeling van de Nederlandse
brood- en banketbakkers onderne
mersvereniging. ,,Het is een simpel
product, maar een heel vervelend
product om te vervoeren. Het is
lastig om langer houdbaar te ma
ken. Als ze een dag oud zijn, proef
je dat direct. Je kunt ze invriezen,
maar suiker trekt vocht aan dus
daar moet je enorm mee opletten",
legt hij uit. Desondanks biedt
Bakker Boer de mogelijk
heid om bolussen te ver
sturen door heel Neder
land en daar wordt toch
veel gebruik van gemaakt,
zegt hij. „Maar het beste is
om ze vers te halen of mee
te nemen, want een Zeeuwse
bolus is altijd een succes."
In de magnetron
Ook Bliek Meesterbakkers doet
bolussen op de post. Het bedrijf
heeft daarvoor een aparte web
shop, tastybakery.nl. „Er wordt
heel veel besteld, de productie en
afname is echt niet normaal", zegt
hoofd commerciële binnendienst
Zico Tomasoa. Dat Grimm moeite
had om in de regio Amsterdam
een bolus te vinden ('ergens diep
achter in het broodschap bij de
Appie vond ik een zakje dat er aan
de bolussen te zien al een maand
of zes lag. Zo smaakten ze ook'),
daar kijkt Tomasoa van op. ,,Onze
bolussen liggen bij verkooppunten
door het hele land. We snappen
dat ze niet de blikvanger kunnen
zijn, maar we willen ze wel op een
goede plek." Hij erkent dat de 'ex
portbolussen' niet meer kraakvers
zijn. ,,We adviseren daarom op de
verpakking om ze heel even op te
warmen in de magnetron en er
een laag roomboter op te smeren."
De meest overtuigende verkla
ring komt misschien wel van Joop
van Meijel van de gelijknamige
bakkerij in Clinge en vijfvoudig
Zeeuws kampioen bolusbakken.
,,Het heeft volgens mij alles te ma
ken met het feit dat het een streek
product is", zegt Van Meijel, die
zich er een jaar of vier geleden al
eens (tevergeefs) hard voor maakte
Het is een simpel
product, maar heel
vervelend om te
vervoeren
om de bolus als cultureel erfgoed
te bestempelen. ,,Kijk, ik maak ook
worstenbroodjes. Maar waar een
Brabantse collega er 1500 bakt, doe
ik er 15. Hetzelfde met vlaaien, in
Limburg verkoopt een bakker er
De plaatjes die nu zijn gemaakt
voor het bestemmingsplan en het
milieu-effectrapport zijn niet goed
genoeg vindt de Commissie voor
de milieueffectrapportage (MER).
Het ene is vanaf het Veerse Meer
gemaakt, maar van heel ver weg.
Het andere is van dichterbij ge
maakt, maar vanaf een kant waar
hoge bomen staan. Logisch dus dat
je in die gevallen de waterglijbaan
niet of amper kunt zien, merkt de
commissie op: 'De gezichtspunten
met vrij uitzicht op het park, zoals
vanuit het zuiden en vanaf de Mui-
denweg, zijn buiten beeld geble
ven.'
Projectontwikkelaar Driestar
heeft inmiddels extra beelden ge
maakt vanaf die andere gezichts
punten. Directeur Gerro Vonk wijst
erop dat ook van die kanten de wa
terglijbaan niet goed te zien zal zijn.
Door bomen aan verschillende
kanten en door de dijkwoningen
die er al staan, zullen er weinig vrij e
uitzichten zijn, stelt hij. ,,Boven-
dien komt de glijbaan een paar
honderd meter vanaf de weg."
Vogels in de buurt
Zevenduizend pagina's aan onder
zoeken heeft Driestar inmiddels la
ten maken voor de aanleg van het
vakantiepark aan het Veerse Meer.
Toch is het dus nog niet genoeg. De
Commissie voor de MER mist be
halve over de waterglijbaan ook nog
informatie over de gevolgen voor
vogels in de buurt. Het gaat om
soorten die wel belangrijk zijn maar
niet in de omgeving broeden. Zij
hebben toch te lijden onder de toe
name van de waterrecreatie, ver
moedt de Commissie voor de MER.
Bovendien hebben Driestar en de
gemeente inschattingen gemaakt
van de hoeveelheid bemesting op
de landbouwgronden die straks ge
bruikt worden voor het vakantie
park en voor nieuwe natuur. Door
uit te gaan van de bemesting die
maximaal is toegestaan, kunnen ze
Door bomen aan
verschillende kanten
zullen er weinig vrije
uitzichten zijn
veel stikstofuitstoot aftrekken van
de uitstoot die het vakantiepark
gaat veroorzaken. Dat is in hun
voordeel. De Commissie voor de
MER zet daar vraagtekens bij en
vindt dat de ontwikkelaar en de ge
meente uit moeten gaan van min
der bemesting op dit moment.
Streng
,,De Commissie voor de MER is
streng", erkent Gerro Vonk. Toch
vindt hij dat niet vervelend. ,,Ze
helpen ons door om extra informa
tie te vragen, zodat er in een even
tuele rechtszaak minder gaten in
geschoten kunnen worden."
De adviezen van de Commissie
zijn inmiddels verwerkt. Het Mid
delburgse college van B en W
neemt vandaag een besluit over het
bestemmingsplan Waterpark
Veerse Meer. Daarna kan het plan
naar de gemeenteraad. Tegenstan
ders kunnen daarop reageren en
eventueel naar de Raad van State.
dinsdag 8 juni 2021 5
GO
'Als hij een dag
oud is, proef je
De bolus wordt gezien als
van origine Joods en is door
Joden over grote delen van
de wereld verspreid. In Zee
land werd de bolus voor het
eerst gebakken in de eerste
helft van de 17e eeuw door
Sefardische bakkers. Vooral
kapitaalkrachtige Sefardische
joden ontvluchtten Spanje en
Portugal aan het einde van de
16e eeuw omdat ze door het
nieuwe katholieke gezag wer
den vervolgd. Zij trokken naar
het noordwesten van Europa
en belandden onder meer in
Middelburg. Een Joodse be
graafplaats in de stad herin
nert nog aan de Portugees-
joodse gemeenschap.
Het waren deze bakkers die
het fundament legden voor de
Zeeuwse bolus. Enerzijds
brachten ze hun eetcultuur en
spijsvoorschriften mee, ander
zijds moesten ze zich ook
aanpassen aan de heersende
eetgewoonten. Sommige ver
anderingen werden veroor
zaakt door een beperkte be
schikbaarheid of hoge prijs
van ingrediënten. Het feestge
bak dat in de landen van hun
oorsprong in allerlei varianten
werd gemaakt, bestond uit
gistdeeg met daarin rozijnen
of sukade, dat werd gefrituurd
of gebakken. Dit wordt wel
gezien als de basis van de
huidige (Zeeuwse) bolus.
(bron: zeeuwseankers.nl)
dat meteen'
Luc Oggel
Goes
- Joop van Meijel, bakker
FOTO
GETTY IMAGES
- Sjako Boer, bakker
Nog afgezien van de verkeers
drukte, het aantal vakantiehui
zen en de natuur - hoe goed kun
je de waterglijbaan eigenlijk
zien die straks op Waterpark
Veerse Meer komt? Dat moet
beter in beeld worden gebracht,
adviseert de commissie die de
milieugevolgen van het vakan
tiepark bij Arnemuiden
beoordeelt.
Maurits Sep
Arnemuiden
-Gerro Vonk, directeur
