'Ik dacht dat ik mentaal gehard was
door mijn vader, maar dat was
niets vergeleken bij Amerika'
Tot een paar maanden
geleden liep Chatilla van
Grinsven (30) anoniem
over straat. Hondenpoep
zakje voor golden retrie
ver Luna in de ene hand, riem in
de andere. Nu wordt er naar haar
gezwaaid, willen fans met haar op
de foto. 'Op de snelweg werd ik
laatst gefilmd door wildvreemden
toen ik langsreed. Nee, niet vanwege
mijn topsportcarrière,' proest ze
uit. 'Ik deed een paar weken mee
aan een tv-spel. Nu ben ik 'die
Chatilla uit De Verraders'. Zó raar!'
In dat RTL-programma streed een
groep bekende Nederlanders acht
weken lang om een zilverschat.
Haar eerste grote tv-show, die ze
ook meteen won. Kijkers - vanaf
de eerste week al ruim 2 miljoen -
moesten vooraf even googelen wie
die lange (1.90 meter) slanke deel
neemster precies was. Een basket
balinternational dus, die al bijna
tien jaar in de top van de wereld
speelt. Als 16-jarige vertrok ze naar
Amerika om prof te worden. Ze
werd in 2013 kampioen in het
collegebasketbal, de opmaat naar
de NBA. Ze speelde daarna voor
Galatasaray in Turkije en andere
grote profclubs in Frankrijk, Spanje,
Italië en Tsjechië. Zelden woonde
ze langer dan een jaar op één plek.
In elk land had ze een vaste fan-
schare. Behalve in Nederland,
waar basketbal nu eenmaal geen
grote sport is.
Chatilla van Grinsven is veelzijdiger
dan haar profoestaan. Ze heeft een
Marokkaanse vader en Nederlandse
moeder, maar spreekt met een
Brabantse en Amerikaanse tong
val. Naast het basketbal studeerde
ze politicologie, was actief voor
goede doelen, deelde voedsel
pakketten uit aan daklozen, begon
een duurzame kledinglijn, nam
stuntlessen in Hollywood en was lijstduwer
voor de Partij van de Dieren. Momenteel
geniet ze van een basketbalsabbatical. Voor
het eerst in veertien jaar is de wervelwind
langer dan een paar maanden thuis.
'Mijn moeder had het er zwaarder mee dan ik.
Ze zat te huilen op Schiphol. Haar dochters,
waar ze zó trots op was, vlogen uit. Mijn oudere
zus ging ook naar Amerika, zij kreeg een sport-
beurs op een andere universiteit. We zouden
elkaar een jaar later pas weer zien. Mijn vader
huilde niet zo snel, maar ik zag dat hij waterige
ogen had. 'Je kan dit meid,' zei hij. Zelf voelde
ik vooral opwinding. Met drie grote koffers
kwam ik aan in Colorado, waar de coach op mij
stond te wachten. Samen reden we naar de cam
pus. Ik voelde: this is it, mijn droom komt uit.'
Hoe zag die droom eruit?
'Ik wilde een grote naam worden in het basket
bal, spelen in arena's voor twintigduizend
man, naar de vrouwen-NBA - het hoogst
haalbare in basketbal. De magie van basketbal
voelde ik voor het eerst op mijn 8ste, toen
mijn vader mij een videotape gaf van Michael
Jordan. De eerste minuten vond ik saai, al dat
gedribbel. Maar dat veranderde snel. Ik had
nog nooit zo'n atletische sportman gezien. Dat
zat 'm in alles: zijn sprongkracht, zijn snelheid,
de onverwachte lichaamsbewegingen. En dan
op de achtergrond het opgewonden commen
taar van de reporters. Ik dacht: op een dag doe
ik hetzelfde. Mijn vader, die zelf ook op hoog
niveau basketbal had gespeeld, zei: 'Lieve
schat, als je dit écht wilt, ga ik je coachen.'
Hoe fanatiek ging dat eraan toe?
'Voor schooltijd, gingen we - mijn zus Samira
en ik - naar de gym in Helmond om te trainen
op schottechniek en dribbelvaardigheid. En
na schooltijd hetzelfde ritueel. Wij werden
weleens vergeleken met de zusjes Serena en
Venus Williams. Mijn ouders gingen mee naar
elke training, elke wedstrijd. Mijn vader filmde
alles. Eenmaal thuis mochten we pas de deur
uit als we eerst de videotape hadden besproken.
Dan kregen we aanwijzingen: dit moet beter,
dat moet sneller. Superleerzaam, maar af en
toe dacht ik: pap, ik heb nu een afspraak met
vriendinnen, kan dit niet morgen?
Soms moest ik de tape tien keer
terugspoelen om te kijken waar
ik mijn voet moest zetten om de
verdediger voorbij te spelen.'
Was zijn droom niet groter dan de
jouwe?
'Nee, we deelden dezelfde passie.
Ik had maar één doel voor ogen:
Amerika. Daar had ik alles voor
over. Ik dacht trouwens dat ik
mentaal gehard was door mijn
vader, maar holy cow, dat was niets
in vergelijking met de trainingen
op de Colorado State University.'
Waar moet ik aan denken, honderd
push-ups?
'Nee, veel meer dan dat. Als mijn
coach on the line zei, dan wist je:
this is gonna be a shitday. Dan liet
ze ons letterlijk honderd sprints op
en neer rennen. Als we maar iets
aan tempo verloren, moesten we
er nog honderd extra rennen. Ik
heb vaak moeten overgeven van
uitputting. Maar dan was het
mond spoelen en hup, meteen
verder rennen. Pas als de coach
tevreden was, begon ze met haar
drie uur durende training. Vaak
zat ik trillend van moeheid in de
collegebanken en lukte het niet
mijn pen stil te houden.'
'Nee, niets kon me van mijn droom
afeouden. Het waren extreem
zware jaren, maar tegelijk was
ik blij dat de coaches iets in mij
zagen. In Amerika zijn ze zo goed
in basketbal dat je als Europeaan
heel erg je best moet doen om er
tussen te komen. Na 2,5 jaar ging
ik naar het team van mijn zus, in
Philadelphia. Dat team had in tien
jaar geen kampioenschap gewon
nen. Ik heb daar alles gegeven,
met succes. Ons team hangt daar
Hoe was het om als tiener huis en haard te
verlaten?
Heb je nooit gedacht: laat mij maar
weer een gewone tiener zijn. Ik ga
naar huis.
