Jan Vantoortelboom
Voor Firmin de zot
is het leven een
danse macabre
In het nieuws
Uit het nieuws
2000 kilometer fietsen tegen kanker
'Erezaak om school snel te openen'
DEZE WEEK IN Z
'Ik heb twee
keer kanker
overleefd
'We zetten
nu in op
klassikale
lessen
2
Ze vonden
zijn aan de
achterkant
geblutste
auto terug in
Parijs
6 KONINGIN 8 RENESSE, 13 BANKROOF
VAN PEKING VAN ZUIPHEL PRELUDE OP
WOONT IN NAAR ONTVOERING
VLISSINGEN GEZINSHEMEL HEINEKEN
Facebook gaf me een sociale por door me te melden
dat er tientallen vrienden van me jarig waren.
Hier en daar dus kwistig wat proficiatjes rondge-
typt. Maar toen opeens werd het minder leuk: ik
zag een bericht van een neefje, dat zijn vader, de
jongste broer van mijn moeder, en dus mijn nonkel, als ver
mist was opgegeven. Het opsporingsbericht was op alle na
tionale Belgische zenders uitgezonden. Nonkel Firmin zal
ik hem maar noemen. Ze hebben zijn aan de achterkant ge
blutste auto in Parijs teruggevonden. Nonkel Firmin is me
d'r eentje. Ik zag hem als kind op alle familiefeestjes en zon
dagse bijeenkomsten bij meme. Een struise bullebak die
kon schaterlachen. Ik zie hem nog armpjedrukken met mijn
vader, hij zo rood als een raap en mijn vader zo wit als een
laken. Maar er is iets met nonkel Firmin. Hij heeft er een
boekje over geschreven en dat ligt hier nu naast me. Het
draagt de titel Dubbel leven. Het is tegelijkertijd schrijnend
en hilarisch, want nonkel Firmin heeft een bipolaire stoor
nis. Hij vecht al veertig jaar
tegen deze ziekte en heeft
daardoor van alles meege
maakt: scheiding, faillisse
ment, hij is zelfs eens de ge
vangenis in gekegeld. Onbe
grip alom bij de medemens.
Hij heeft het boekje geschre
ven omdat hij 'eerst en vooral
mijn familie, vrienden, en ken
nissen wil meedelen dat ik geen
normaal mens ben. Ik ben psy
chisch gestoord' Maar hij wil
er ook mee bewijzen dat
men toch kan leven met die
ziekte en er op de hoogte
punten, dus de manische pe
riodes, zelfs van kan genie
ten.
Dat deed me denken aan
de Engelse komiek, acteur en
schrijver Stephen Fry. Tij
dens zijn manische periodes
wil hij geen medicatie om zo
zijn kunstenaarschap een
ongekende boost te geven.
Zo ging het ook met de on
gebreidelde energie van
nonkel Firmin: hij fietste het
rubber van zijn banden en
danste de zolen van zijn
schoenen. Geef slechts 10
procent van die energie aan
mij en ik schrijf een roman
per maand. Firmin vond die
manische periodes 'zalig'.
De langste duurde vijf
maanden. Volgens Firmin heeft hij het zo lang overleefd (in
tegenstelling tot zijn vader en broer die zich hebben ver
hangen) omdat hij heeft aanvaard dat hij zot is: 'wanneer ik
in 't café zit en er zit iemand met de krant naast mij, die zo'n
moordpartij leest, dan hoor ik hem zeggen: 'Hoe is het mogelijk
dat een mens dat kan? Je moet daarvoor een beest zijn!' Dan denk
ik bij mezelf: wees blij dat je zo niet bent, want ik weet beter. Er
zijn veel mensen die iets hebben, maar niet weten wat. Is dat in
uw hoofd, is dat des te gevaarlijker, voor jezelf en de medemens.
Men moet zich laten behandelen in de psychiatrie door een psy
chiater. Men moet niet beschaamd zijn om daar te zitten. Hoeveel
ze mij al verweten hebben voor zot. Duizend en meer keer. Ik zeg
het nu al van mijzelf. Aan de kaarterstafel op zondagvoormid
dag is mijn bijnaam 'zot'. Vaak zeggen ze: "t is aan jou, zot. Deel
maar.' En iets verder schrijft hij dat het precies daardoor is
dat hij weer werd aanvaard als mens.
Nonkel Firmin, ik hoop dat ze je zullen vinden en dat je
gezond en wel terug naar huis mag komen. Na zolang te
hebben geworsteld, zou het doodzonde zijn dat je niet nog
maals de zolen van onder je zondagse schoenen kan dansen
in de verrukkelijke 'danse macabre' die het leven soms kan
zijn.
Evelien van der Werff (57) fietst in
zes weken 2000 kilometer door
Nederland. Ze stopt onderweg bij
75 IPSO inloophuizen voor men
sen die kanker hebben of hadden
en voor hun familieleden. Dinsdag
10 juni is ze in Vlissingen.
'Borsten kwijt, baan kwijt, maar
wel een fiets en een missie', staat
op Eveliens shirt. Ze heeft vorig
jaar het roer omgegooid in haar le
ven. ,,Ik heb twee keer kanker
overleefd. Toen ik de kans kreeg
bij KLM weg te gaan met een vrij
willige vertrekregeling, dacht ik,
ik doe het." Ze wil haar kracht en
creativiteit inzetten om andere
mensen die ook te maken krijgen
met kanker, te helpen.
Evelien vestigt met haar fiets
tocht aandacht op de mogelijkheid
om psychosociale hulp te krijgen
via IPSO-inloophuizen. Verder
vertelt ze over haar 'Van K naar be
ter box'. ,,Als je zwanger bent is er
de 'blije doos'. Als je kanker krijgt,
was er niets. Je krijgt stapels docu
menten, maar geen 'toolbox' voor
thuis. Die heeft ze gemaakt en de
box is vanaf september te bestel
len.
Met de fietstocht wil Evelien
ook bewijzen dat ze weer gezond
is en kan sporten. Evelien over
nacht via 'Vrienden op de fiets', bij
mensen thuis. ,,Ik betaal de over
nachtingen zelf en wat ik aan
sponsorgeld ophaal, gaat naar de
inloophuizen." Haar sportieve
sponsoractie steunen kan via:
https://acties.kwf.nl/fundrai-
sers/evelienwerff/huisinactie
Guus Hagt is directeur-bestuurder
bij de Mondia Scholengroep. De
scholen van 'zijn' Nehalennia SSG
in Middelburg en het Schelde-
mond College in Vlissingen open
den afgelopen maandag de deuren
weer. Veel andere Zeeuwse scho
len doen dat pas komende maan
dag. ,,Het voelde voor mij als een
erezaak om leerlingen zo snel mo
gelijk weer te ontvangen", zegt
Hagt. ,,Nu we weer open zijn, zie
je hoeveel plezier leerlingen heb
ben met elkaar, buiten in de
pauze. De reacties van de meeste
ouders en docenten op de herope
ning zijn erg goed."
Door optimaal te ventileren, re
gelmatig te testen en afstand te
bewaren kan heropenen van zijn
scholen ook veilig, vindt Hagt. Met
docenten die corona vrezen, gaat
hij in gesprek. In overleg kan een
enkele docent vanuit huis les blij
ven geven.
Sommige ouders vroegen de
scholengroep naast de 'fysieke les
sen' ook alle lessen online te blij
ven verzorgen. Ze zagen hun kin
deren liever thuis studeren. Aan
die wens komt Hagt niet tege
moet. ,,We zetten nu in op ge
wone, klassikale lessen."
Hagt verwacht dat het jaar af
sluiten met een paar normale les-
weken heel wat somberheid en
eenzaamheid kan wegnemen bij
leerlingen.
Mast voor mast. 9 Zo Gezien Praten over CO2-reductie is makkelijk
12 Saskia Noort Clitorisles voor jongens (en meisjes)
16 Een sexy pakje: ja of nee? Sportwereld in spagaat
17 Dierenwet Waar zeiden we nou 'ja' tegen?
18 Wetenschap Via de zon ons zonnestelsel uit
19 Wat zegt de wetenschap Hollandse meesters in chemie
ZATERDAG 5 JUNI 2021 GO
