4
VACCINATIE TOELICHTING
/p
Niet in de laatste plaats vanwege het
risico op long Covid, langdurige
klachten. „Ongeveer een op de tien
mensen met corona, kampt langer dan
drie maanden met de gevolgen. Een
op de honderd zelfs langer dan een
jaar, is het beeld dat we krijgen uit
voorlopige studies'', aldus immuno-
loog Marjolein van Egmond (Amster
dam UMC). ,,Die klachten, zoals ex
treme vermoeidheid en concentratie-
stoornisssen, zijn leeftijdsonafhanke-
lijk. Ook twintigers die niet eens heel
ziek zijn geweest door Covid, zijn
soms al een jaar uit de running.''
Door je te laten vaccineren be
scherm je bovendien niet alleen jezelf,
maar ook anderen. ,,Als genoeg men
sen zich laten vaccineren, krijgen we
groepsimmuniteit. Dan zijn ook men
sen met een verminderde afweer be
schermd bij wie vaccinatie niet goed
werkt, zoals ouderen, mensen met een
auto-immuunziekte of niertransplan
tatie. Jezelf laten vaccineren is dus ook
een kwestie van solidariteit.''
Ook omdat een hoge vaccinatie
graad de beste garantie is dat onze
vrijheid komend najaar niet opnieuw
aan banden wordt gelegd door corona
maatregelen, zegt moleculair viroloog
Marjolein Kikkert (LUMC). „Anders
blijft het virus rondgaan, er blijven er
nieuwe varianten ontstaan. Dan zitten
we zo weer in een nieuwe lockdown.''
Die zijn beperkt tot klachten als een
zere arm, vermoeidheid, hoofdpijn,
koorts en diarree, die meestal een tot
drie dagen duren. Enkele tientallen
Nederlanders kregen direct na inen
ting een heftige allergische reactie op
een bestanddeel van het vaccin. Zij
kunnen worden geholpen met een ge
neesmiddel dat op de GGD-prikloca-
tie aanwezig is; daarom moet iedereen
die geprikt is daar een kwartier wach
ten. Ernstigere bijwerkingen zijn niet
bekend. En de kans is volgens Kikkert
heel klein dat die nog opduiken. ,,Dan
waren ze inmiddels wel aan het licht
gekomen.'' Wereldwijd zijn inmid
dels meer dan 2 miljard mensen tegen
het coronavirus ingeënt, van wie tien
tallen miljoenen met Pfizer en Mo-
derna.
De vaccins van AstraZeneca en
Janssen, die op dezelfde virale vector
technologie zijn gebaseerd, kwamen
in opspraak vanwege een zeer zeld
zame maar ernstige bijwerking:
bloedpropjes in combinatie met een
laag aantal bloedplaatjes. Op 1,9 mil
joen AstraZeneca-vaccinaties heeft
bijwerkingencentrum Lareb daar zes
tien meldingen over ontvangen, twee
mensen zijn overleden.
Bij Janssen is het stollingsprobleem
nog zeldzamer: in Nederland zijn er
nog geen meldingen van, in de VS en
kele. De kans op de bijwerking is daar
mee kleiner dan de kans dat je aange
reden wordt als je de straat oversteekt,
neerstort in een vliegtuig of op het
strand gebeten wordt door een haai,
stelde een woordvoerder van het
Amerikaanse RIVM (het CDC) on
langs. Toch besloot ons kabinet
woensdag het vaccin in principe niet
meer aan jongeren te geven. De bij
werking lijkt vaker bij jongere men
sen (vooral vrouwen) voor te komen,
terwijl zij juist aanzienlijk minder ri
sico lopen ernstig ziek te worden van
corona. Bovendien krijgen we van de
nóg veiligere vaccins van Pfizer en
Moderna, gebaseerd op dezelfde
mRNA-technologie, komende weken
grote hoeveelheden binnen.
Vaccins werken in feite allemaal op
dezelfde manier. ,,Ze geven een in
structie aan het afweersysteem, dat
vervolgens zelf aan het werk gaat om
immuniteit op te bouwen'', legt im-
munoloog Van Egmond uit. ,,Daar
wordt een gigantisch ding van ge
maakt, maar feitelijk gebeurt het
zelfde als je een verkoudheidsvirus
inademt of salmonella oploopt door
een niet goed doorbakken kipfilet van
de barbecue. Het enige verschil is dat
je van een vaccin niet ziek wordt, om
dat maar een stukje van de ziektever
wekker of een verzwakte variant
wordt gebruikt.''
Als het gevreesde coronavirus door
dringt in onze cellen, laat dat zijn ei
gen genetische code (RNA) los. Die
geeft de cellen opdracht het virus te
vermenigvuldigen, waardoor we ziek
worden. De vaccins van Pfizer en
mmmm
Moderna brengen hele kleine vetbol
letjes in ons lichaam met slechts een
stukje genetische code (mRNA) van
het coronavirus. Dat geeft onze cellen
opdracht om alleen de spikeproteïnen
te produceren, een eiwit dat ook aan
wezig is in het coronavirus. Als reactie
op dat eiwit maken onze afweercellen
antistoffen aan. Als die op een
later moment het echte
coronavirus tegen-
Ernstiger
bijwerkingen?
Dan waren ze nu
wel bekend
<0
komen, komen ze meteen weer in ac
tie: ze maken de indringer onschade
lijk. Alleen de manier waarop de
boodschap door de mRNA-vaccins
aan ons afweersysteem wordt afgele
verd is nieuw. Vaccins van het andere
type, waaronder AstraZeneca, Janssen
en het Russische Spoetnik, maken ge
bruiken een onschuldig verkoud
heidsvirus (adenovirus) waaraan een
klein stukje genetische code van het
coronavirus is toegevoegd. ,,Dat is het
enige verschil'', aldus Van Egmond.
„Vergelijk het met bellen, appen of
een postduif sturen. De boodschap is
steeds hetzelfde, maar de aflevering
verschillend. Beide types vaccins wor
den binnen enkele dagen volledig
door het lichaam afgebroken.''
Bij geen enkel vaccin dat ooit op de
markt is gebracht zijn lange termijn
bijwerkingen bekend, aldus Kikkert.
,,Omdat ook mRNA-vaccins heel effi
ciënt door het lichaam worden opge-
vrijdag 4 juni 2021
GO
«i
m ML
Annemieke van Dongen
Amsterdam/Leiden
IAls gezonde dertiger of twinti
ger loop je nauwelijks kans om
vanwege een Covid-infectie in
het ziekenhuis te belanden of te
overlijden. Waarom zou je je dan
toch later vaccineren?
2 Het kabinet besloot woensdag
ook het Janssen-vaccin niet
meer aan jongeren te geven,
nadat eerder AstraZeneca vanwege
een zeldzame maar ernstige bijwer
king al werd beperkt tot 60-plus-
sers. Wat zijn de risico's van de Pfi
zer- en Modernavaccins?
Waarom zou je je als
gezonde dertiger laten
inenten tegen corona?
y.
3 De vaccins van Pfizer en Mo
derna zijn de eerste waarin de
nieuwe mRNA-technologie is
gebruikt. Hebben die op lange ter
mijn geen bijwerkingen?
In heel Eu
ropa zijn jon
geren aan de
beurt voor
een prik. foto's
AP. EPA, REUTERS
Oi
a
- Marjolein Kikkert,
moleculair viroloog
N>
S>
CS
N
/X
