II
8 ZEELAND
YOLANDA VAN SETTEN CYBERCRIME-OFFICIER VERRUILT TOGA VOOR TOPBAAN BIJ DELOITTE
Ze is expert in digitale opsporing en cybercrime bij justitie.
Vermaard vanwege haar kennis van misdaad die schuilgaat
achter nullen en enen. Geducht vanwege haar gedrevenheid
om internetcriminelen te vervolgen. De Bredase officier van
justitie Yolanda van Setten begint een nieuwe carrière bij
accountantskantoor Deloitte. Om ook van daaruit financiële
fraudeurs geen rust te gunnen
vrijdag 4 juni 2021
Johan van Uffelen
Breda
f h k heb echt een hartgron-
m dige hekel aan fraude",
I zegt officier van justitie
I Yolanda van Setten met
felle intonatie, gevraagd
naar haar drang om zich vast te
bijten in complexe, digitale op
lichtingszaken. ,,Ik zie hoe slacht
offers financieel en emotioneel ge
dupeerd worden. Fraude botst in
alles met mijn gevoel voor integri
teit en rechtvaardigheid." Minach
tend: ,,Het is nogal makkelijk, hè.
Het gaat altijd over de rug van an
deren."
Cybercrime, het wereldwijde
web als middel én als doelwit voor
misdaad. Internetgebruikers die
door één klik op een foute link
hun zuurverdiende spaarcenten
kwijtraken of op nepsites spullen
bestellen die nooit aankomen. Af
persing van mensen die kwetsbaar
zijn of in hun eenzaamheid zoe
ken naar oprechte liefde. Bedrijven
die losgeld moeten betalen om
weer toegang te krijgen tot hun ei
gen computernetwerken.De
schatting is dat digitale criminali
teit de economie van ons land jaar
lijks zo'n 10 miljard euro schade
berokkent. Exacte cijfers ontbre
ken, omdat niemand ermee te
koop loopt. En aandeelhouders
worden er niet vrolijk van.
Twee derde van de mensen die on
line actief zijn, krijgt vroeg of laat
te maken met pogingen tot fraude.
,,Het is een groot misverstand dat
zoiets alleen de goedgelovige oma
in het bejaardenhuis treft. De
meeste slachtoffers zijn zelfs tus
sen de 15 en 25 jaar oud."
Boerenbedrijf
Ondernemers zijn veruit de
grootse benadeelden in termen
van financiële schade. Van Setten
vertelt over een uitgebreid onder
zoek naar phishing, gestart met de
eigenaar van een boerenbedrijf die
in één nacht twee ton kwijtraakte.
,,Een exorbitant probleem", stelt
ze. ,,Banken krijgen dagelijks dui-
zenden meldingen van nep- of
misleidende mails. En zeg nou
niet dat het jou nooit zal overko
men."
Digitaal broertje
Laatst bleek de cybercrime-officier
zelf ineens een digitaal broertje te
hebben. ,,Mijn vader kreeg zo'n
chatbericht dat begon met: 'Hey
pap'. WhatsAppfraude, ook wel
bekend als vriend-in-noodfraude.
Nou, dan weet je het wel. Zeker
omdat mijn vader helemaal geen
zoon heeft." Vilein lachje. ,,We
hebben die jongeman natuurlijk
wel even gefuckt door hem aan de
praat te houden en intussen zijn
rekeningnummer door te geven
aan de politie."
Nog ingrijpender dan het gelde
lijk verlies, is vaak de emotionele
Waar gaat het geld
nog meer naartoe?
Drugs, wapens,
mensenhandel?
-Yolanda van Setten
schade. Cyberpesten en afpersing
kunnen mensen volledig ruïne
ren. Pubermeisjes die als gevolg
van chantage aan zelfmoord den
ken. Of, zoals meerdere mannen
hebben meegemaakt, uitgemaakt
worden voor pedofiel door jonge
knullen die hen erin luizen. Gas
ten die zich voordoen als meisjes
en de slachtoffers afpersen met
seksueel getinte foto's. ,,Het kost
mensen hun banen en relaties, zet
hun hele leven op z'n kop."
Help me even
Ze zou zichzelf niet als nerd beti
telen. ,,Maar ik weet wel wat van
computers af, ja. Als je dit werk
doet, moet je de taal spreken. Mijn
vader zat in de computerwereld.
Dus de bits en bytes kreeg ik met
de paplepel ingegoten. Voor de
liefhebbers: mijn eerste computer
was een Tandy TRS-80, zo'n ding
met een groot, bol beeldscherm en
cassettebandjes. Toen ik in 1991
rechten ging studeren, zat ik ook
meteen op internet. Of wat daar
voor doorging.''
,,Mijn interesse bleek later een
mooie combinatie met mijn werk.
Toen ik als officier begon, was er
binnen het Openbaar Ministerie
nog nauwelijks kennis op dit vak
gebied. Digitale recherche was een
ondergeschoven kind. Bij mijn
eerste onderzoeken moest ik
knokken voor opsporingscapaci
teit." Trots: ,,Nu hebben we op bu
reau Mijkenbroek in Breda een
ijzersterk team van digitale specia
listen, tactische en financieel re
chercheurs." Ook criminelen heb
ben de afgelopen jaren natuurlijk
niet enkel balletvoorstellingen bij
gewoond. Met gespreide handen:
,,Dat is de pest. Cybercrime is vre
selijk moeilijk te bestrijden, maar
makkelijk om te plegen. Je zoekt
als crimineel een chatgroep op een
versleutelde berichtendienst als
Telegram en vraagt: 'Help me
even
Geldezels
De afgelopen ruim elf jaar slaagde
ze er een flink aantal keren in om
complexe fraudenetwerken te
ontrafelen. En verdachten voor de
rechter te brengen. ,,Phishing
vindt niet alleen vanuit andere
landen plaats. Veel vaker zijn het
home-grown-criminelen."
Geldezels uit binnen- en bui
tenland stellen hun rekeningen ter
beschikking, zodat gecasht kan
worden. En dan zeggen zulke ty
pes op zitting nog: 'Ja, maar de
bank vergoedt het toch?'" Zicht
baar verontwaardigd: ,,Ho, maar
dat is óns geld. Wie denk je dat
uiteindelijk de rekening betaalt?"
De grote jongens, vaak wereld
wijd actief, blijven nog vaak onder
de radar. ,,Het internationale ka
rakter van internetcriminaliteit,
gekoppeld aan de juridische soeve
reiniteit van landen, maakt dit
werk gecompliceerd. Justitiële on
derzoeken duren lang. Je kunt re
latief gemakkelijk anoniem blijven
'Ik heb echt een
hartgrondige
hekel aan fraude'
