II
8 NIEUWS
staat hoeft geen K^IP^T^ 711 Pi
schadevergoeding O Z_IJI I
te betalen aan
gingen de nabestaanden in hoger
beroep.
Papilaja en Uktolseja kaapten
met zeven andere Molukse jonge
ren een trein met 54 inzittenden
bij De Punt. De kaping sleepte drie
weken voort. Elke dag was de stil
staande trein in het weiland op te
levisie. Op 11 juni 1977 maakten
mariniers met geweld een einde
aan de treinkaping. Bij die bevrij
dingsactie kwamen twee gegij
zelde passagiers en zes kapers om
het leven. Volgens de familie van
Papilaja en Uktolseja werden de
twee van dichtbij geëxecuteerd,
terwijl ze al zwaargewond waren
en zich niet verzetten. De staat
heeft altijd met klem ontkend dat
er sprake was van executies.
Belofte
Tijdens getuigenverhoren enkele
jaren geleden zei een marinier dat
hij blind door de deur van een
compartiment schoot op 'iets wat
onder een deken bewoog'. Dat
bleek Papilaja te zijn. Een andere
marinier vuurde blind een salvo
op een 'menselijke beweging'. Dat
was Uktolseja.
De nabestaanden voelden zich
gesteund door verklaringen van
andere oud-mariniers. Comman
danten zouden hebben gezegd dat
'alle kapers dood moesten', in op
dracht van de regering. Dat is ech
ter nooit aangetoond. De Neder
landse staat bestrijdt dat die op
dracht ooit is gegeven.
Zuid-Molukkers kwamen in
1951 voor een tijdelijk verblijf naar
Nederland, met de belofte van de
Nederlandse regering dat zij op de
Molukken hun eigen staat zouden
kunnen stichten. Na 25 jaar ging
een deel van de jongere generatie
over tot gewelddadige acties.
GEEN SCHADEVERGOEDING
TREINKAPING DE PUNT
halen hoe Papilaja en Uktolseja
precies zijn gedood, van welke
kant de dodelijke kogels kwamen.
Die bewijslast ligt volgens het hof
bij de eisers, de nabestaanden dus.
Daarnaast noemde het hof di
verse feiten die meespeelden: dat
de groep van negen kapers bewa
pend was, dat ze hadden gedreigd
passagiers te doden en dat de ma
riniers dachten dat ze werden
beschoten. ,,Of er werkelijk op ze
werd geschoten, weten we niet.
Maar we weten wel dat de mari
niers het dachten,'' aldus het
gerechtshof. ,,De situatie was
hectisch.''
De Nederlandse MX 11
de nabestaanden
van twee Molukse
twintigers die in 1977
een trein kaapten.
Het is met name de zin 'de mari
niers dachten dat ze werden
beschoten' die advocaat Liesbeth
Zegveld van de nabestaanden te
leurstelt. ,,Dit betekent dus dat
mariniers alles kunnen doen wat
ze willen en nooit getoetst wor
den. Want: je kunt immers nóóit
in hun hoofd kijken 'wat ze dach
ten'. Het is honderd procent aan
getoond dat Hansina niet gewa
pend was toen de mariniers haar
aantroffen. Maar zolang ze zeggen
dat ze dachten dat ze bedreigd
werden, komen ze er blijkbaar
mee weg.''
Laatste momenten
Of Zegveld nu naar de Hoge Raad
of het Europees Hof voor de Rech
ten van de Mens stapt, is nog
onduidelijk. Het feit dat het om de
rechten van kapers gaat, maakt
haar realistisch. ,,In feite sta ik hier
daders bij. Kapers. En die zijn vo
gelvrij. Men wiï deze zaak simpel
weg niet toetsen.'' Toch is de zaak
volgens haar niet voor niets ge
weest. Zo zijn de familieleden veel
te weten gekomen over de laatste
momenten dat Max en Hansina
nog in leven waren.
Zolang ze zeggen
dat ze dachten dat
ze bedreigd werden,
komen ze ermee weg
De civiele zaak is al enige jaren ge
leden aangespannen door hun na
bestaanden. Bijna drie jaar geleden
had de rechtbank in Den Haag al
geoordeeld dat de staat niet aan
sprakelijk is voor de dood van
Papilaja en Uktolseja. De recht
bank bepaalde dat de mariniers in
de 'achteraf gezien onjuiste, maar
oprechte en daarom verschoon
bare' veronderstelling waren dat
het geweld nodig was. Daarna
e beruchte
treinkaping in
het noorden van
het land beheer
ste 44 jaar gele
den wekenlang
het nieuws. Bij
de bevrijdingsactie kwamen on
der anderen zes kapers om het
leven, onder wie Max Papilaja en
Hansina Uktolseja. Al jaren probe
ren hun families aan te tonen dat
de mariniers die de bevrijdings
actie uitvoerden, deze twee kapers
onnodig doodschoten. Maar ook
gisteren kregen zij geen gelijk.
Volgens het hof was het pri
maire doel van de bevrijdingsactie
de gegijzelde passagiers bescher
men en de kapers arresteren. Er
mocht niet worden geschoten op
kapers die zich duidelijk overga
ven. Maar het hof kan niet achter-
woensdag 2 juni 2021
GO
Marco Papilaja,
neef van kaper
Max Papilaya.
FOTO ANP
Advocaat Liesbeth Zegveld:
,,Men wil deze zaak simpelweg
niet toetsen." fotoanp
Het hof vlak voor de uit
spraak in de al jaren slepende
rechtszaak over de treinka
ping. FOTO ANP
daders, die
zijn vogelvrij'
Victor Schildkamp
Den Haag
- Liesbeth Zegveld, advocaat
Hansina Uktolseja, een van
de zes Molukse treinkapers die
werden doodgeschoten. privéfoto
Chris Uktolseja, broer van Hansina Uktolseja foto anp
T De met kogels doorzeefde trein foto anp
