In aantocht: hét boek
over de Biesbosch
mM
10 ZEELAND
DE BIESBOSCH BOEK
De Biesbosch bestaat dit jaar
zeshonderd jaar en het grootste
zoetwater-getijdengebied van
Europa staat op een kruispunt.
Vooral daarom schreef Frank Saris
uit het Gelderse Leuth er een boek
over. ,,We moeten vooral naar de
toekomst kijken, want de Biesbosch
kan zomaar het antwoord op de
zeespiegelstijging bevatten."
landschapsecologie -, 30 procent
het gebruik door mensen en 10 pro
cent oorlog, boeren en een klein
beetje waterverontreiniging."
Maar met 'ouwe' verhalen over
de Biesbosch is al menig boek vol-
gepend, wat voegt het boek nog
toe? ,,Dit gebied staat op een kruis
punt. Nog niet zo lang geleden
hadden we staatssecretaris Henk
Bleker die vond dat nationale par
ken maar opgeheven moesten wor
den, net als de ecologische hoofd
structuur. Ik vond de spelers rond
de Biesbosch zo negatief. Er zijn
heel veel goede dingen ontstaan.
Ga met een ander perspectief kij
ken. Vanuit hetgeen wel goed ge
lukt is."
Één nationaal park
Het is nu tijd om op volle kracht
naar de toekomst te kijken, vindt
Saris. ,,Het duurt geen tien jaar
meer dat de Biesbosch, het Haring
vliet en het Hollands Diep één
groot nationaal park vormen. We
hebben nu die verontreiniging met
Pfas, dat is het nieuwe asbest. Dat
zit ook in het slib van de westelijke
Biesbosch en verder stroomaf
waarts. Gebieden met dat slib zijn
straks niet meer bruikbaar voor de
landbouw, daar moet iets mee ge
beuren. Hier liggen dus kansen
voor natuurontwikkeling, met
ruimte voor zachte andere doelen,
In 1970 peddelde Frank Saris
als jong bioloogje in wording
voor het eerst door de Bies
bosch. Dat waren de tijden dat
onze rivieren nog de open rio
len waren van de naoorlogse we
deropbouw. ,,Ik vond het maar een
vies, ontoegankelijk gebied."
En dat was niet omdat hij bang
was voor een beetje modder.
,,Overal plastic troep die met eb en
vloed steeds weer het gebied in-
spoelde. Het speelde toen dat de
Haringvliet zou worden afgeslo
ten. Ik las allemaal doemverhalen
in de natuurbladen. Ik wilde zelf
zien hoe erg dat was." Die eerste
keer beklijfde de Biesbosch niet,
maar het gebied (waar onder an
dere Zeeuws-Vlaanderen drink
water uit krijgt) is van de 68-jarige
oud-bioloog inmiddels zijn
tweede huiskamer.
Niet alleen telt hij er al bijna
veertig jaar vogels, hij deed er tal
van onderzoeken, was ook lid van
Vereniging Behoud Biesbosch en
tal van andere groene organisaties.
Zoals de Van Tienhoven Stichting,
Natuurmuseum Nijmegen, maar
daarnaast ook jarenlang directeur
van Sovon Vogelonderzoek. In
middels mag hij zich een Bies-
boschkenner noemen.
Er zijn al heel wat boeken over
de Biesbosch geschreven. Waarom
moest er daar nog eentje bij? ,,In
1421 ontstond de Biesbosch bij de
Sint-Elisabethsvloed. Zes eeuwen
Biesbosch, dat was natuurlijk een
mooie aanleiding. Ik informeerde
bij Staatsbosbeheer, de eigenaar,
wat ze daarmee deden. Wordt er
nog iets geschreven?, vroeg ik."
Zonder opdracht
Niet dus, en zonder opdracht te
hebben gekregen, nam Saris de
klus maar op zich, samen met Jan
Eerlijk is eerlijk, het werk
van Frank Saris en zijn
co-auteurs over de
Bieschbosch is van kaft tot
kaft uitstekend.
zoals bijvoorbeeld visserij en re
creatie."
Met het vizier nog verder op de
toekomst, denkt Saris dat slib een
oplossing kan zijn voor de zeespie
gelstijging. ,,Het land wordt in de
Biesbosch op een veilige en na
tuurlijke manier opgehoogd. Zo
kunnen we meestijgen. Mits we de
vegetatie de ruimte geven om mee
te groeien." Maar zover zijn we nog
niet. ,,Wij blijven voorlopig nog
Nederland naar beneden pompen.
Dom. We zouden via sedimentatie
een natuurlijke kustbescherming
kunnen creëren."
van der Straaten als beoogd redac
teur. Alleen, maar wel met steun
van Staatsbosbeheer. ,,Ik heb over
zo veel facetten van de Biesbosch
materiaal liggen, daar heb ik niet
meteen anderen voor nodig."
Toch heeft hij er op onderdelen
wel co-auteurs bijgehaald. ,,Valen-
tine Wikaart, oud-archivaris van
het Biesboschmuseum heeft een
enorme bijdrage geleverd aan de
cartografie in het boek. Dick Veen-
huizen, oud-districtshoofd van
Staatsbosbeheer in de Biesbosch
had een schat aan verhalen, met
een dik archief van papieren over
de aankoop van gebieden, dat is
historisch hartstikke interessant
materiaal."
Het heeft 328 pagina's opgele
verd. ,,30 procent historie, 30 pro
cent biologie - ik noem het liever
De Biesbosch, na zes eeuwen, land
van het (weer) levende water is
nou niet echt een titel waarvoor
je naar de boekhandel rent. Dat
is zo ongeveer het enige min
puntje dat bij dit werk van au
teur Frank Saris te verzinnen is.
Bijna vier jaar werkte hij eraan.
Duidelijk is dat hier een bio
loog aan het woord is, want de
natuur komt nadrukkelijk aan
bod. Daarmee bedient hij al
meteen een belangrijke doel
groep als het om de Biesbosch
gaat. Wie dit boek met een
groene bril leest kan er nog heel
wat wat van opsteken. Dat is
ook niet zo gek, want heel veel
van het onderzoek dat Saris zelf
gedurende zijn carrière heeft
gedaan is ook terug te lezen.
Dat maakt de kans groot dat
je feiten en weetjes tegenkomt
die nog ontbreken in de toch al
uitgebreide bibliotheek die er
over de Biesbosch bestaat.
Datzelfde geldt ook voor
mensen die weinig met de na
tuur op hebben maar zich graag
laven aan de roemruchte histo
rie rond de Biesbosch en de
menselijke activiteit in het ge
bied. Het komt allemaal voorbij.
Ook krijg je een aardig kijkje in
de keuken van Staatsbosbeheer
als eigenaar van het gebied.
Nog even over die titel Hét
Biesboschboek zou een goeie ge
weest zijn. Dat dekt de lading,
en er zou geen woord aan gelo
gen zijn geweest. De Biesbosch
na zes eeuwen verschijnt op 15
juni en gaat 39,95 euro kosten.
woensdag 2 juni 2021
PM
'Zes eeuwen, een mooie aanleiding'
Bossen riet werden geladen op een lastaak. beeld jules witlox
Gert-Jan Buijs
Woudrichem
Gert-Jan Buijs
Woudrichem
Watersnip
pen op zoek
naar voedsel.
FOTO HANS GEBUIS
Brabantse
Biesbosch,
Spieringsluis.
FOTO IRVIN VAN HE-
MERT
Het boek De Biesbosch na
zes eeuwen.
