II
8 ZEELAND
Een rondleiding door het nieuwe Edah- en het
Draaiorgelmuseum is een reis langs herinneringen en anekdotes.
Een die later dit jaar weer gemaakt kan worden in Helmond. De
musea hopen na de zomer open te kunnen in hun nieuwe pand.
Bianca Clerx
Helmond
Wie heeft geen oma, moeder of tante die
dacht dat ze met haar velletjespudding
een traktatie op tafel zette? Wie kan de
leus 'Jam van dn Edah, plèk plëkï' nog
mee schreeuwen? Wie kent niet ie
mand die oude blikken verzamelt of aan alle spaaracties
meedoet?
De voormalige loods van transportbedrijf Van Gend
Loos bij station Helmond is omgebouwd tot Loods
20. Een gezamenlijk onderkomen voor het Edah- en het
Draaiorgelmuseum. Twee belangrijke onderdelen van
Helmonds historisch erfgoed.
Er moet nog veel gebeuren, haasten de museummen
sen zich te zeggen. Niettemin geeft de rondleiding door
Danszaal Bocken met zijn draaiorgels en de winkeltjes
in het Edah-museum een idee van wat er te zien en be
leven valt. De Helmondse interieurinrichter Cialano
Expo heeft uitstekend werk gedaan vinden de besturen.
De musea hebben veel minder ruimte dan voorheen,
maar iedereen is tevreden met de presentatie en uit
straling.
Passen en meten
Het was passen en meten met de draaiorgels - 'fronten
in de zaal, kasten in de gang'. En selecteren welke Edah-
spullen uitgestald worden - 'we hebben geen dubbele
blikken meer'. Het verhaal dat de musea willen vertellen
komt zo misschien nog wel beter tot zijn recht.
Bij het Draaiorgelmuseum vinden ze dat een kleinere
zaal de sfeer ten goede komt. In een intieme setting
kunnen de voetjes straks weer van de vloer in de nieuwe
zaal Bocken; vernoemd naar de drukbezochte vroegere
dansgelegenheid in de binnenstad. Als voorproefje laat
Alfons Vogels de Grote Gaudin een deuntje spelen.
De Blauwe Trom staat nog bij restaurateur Martin
Conrads. Het straatorgel wordt in juni terug verwacht.
Dan worden ook de andere instrumenten nog een keer
afgesteld. Vogels: ,,Ze klinken goed, maar er zijn altijd
pijpen die nazorg behoeven."
Hoewel het Helmondse Edah-verhaal ruim honderd
jaar geleden begon aan het kanaal, voelt Loods 20 een
beetje vertrouwd. Berrie Janssen laat de oude admini
stratie zien. In grote schriften is met een kroontjespen
opgetekend welke goederen naar welke filialen zijn ge
gaan. ,,De verzendboeken staan nu op de plek van waar
vroeger veel is verzonden", zegt Tonny Raaijmakers.
Janssen: ,,Edah is het grootste bedrijf dat Helmond
heeft gehad. Die naam mag niet verdwijnen uit de stad."
Trots laat hij een stukje zien uit een oude film over
Edah. Op beeldschermen in het museum worden straks
de unieke fragmenten getoond, vertelt hij.
Raaijmakers' persoonlijke favoriet zijn platen van een
Edah is het grootste bedrijf dat
Helmond heeft gehad. Die naam
mag niet verdwijnen
reclame-actie uit begin 1900. ,,Die zijn in een filiaal ge
bruikt als plafondisolatie. Daarom zijn ze zo goed be
waard gebleven", zegt ze lachend. Die waar 'een pak
prima Edah kaarsen met een prachtroman' worden aan
geprezen vindt ze heel goed gevonden. ,,Als je wilde le
zen, moest je een kaarsje branden voor licht. Je ging er
dus vanzelf meer kopen."
maandag 31 mei 2021
ZV
Ki^C0U)CH£A*r
map" 1
VieESWftBEM
;iMGINGSMfDDEi-ËN_
I INDISCHE - CERECHTËW,
Links: in het Draaiorgelmuseum staan grote draaiorgels en kleiner materiaal voor bijvoorbeeld techniekeducatie en demonstraties orgelboeken maken. Rechts: een win
keltje in het nieuwe Edah-museum. foto's rené manders/dci media
Een reis langs oude herinneringen
Berrie Janssen
Handdraaiorgel Onze Klenne (links), De Gaudin
uit zaal Bocken (midden), en kermisorgel Ruth
(rechts). Die laatste stond bij een luchtschommel.
,,Die speelt heel hard en moest het kermispubliek
trekken."
Berrie Janssen vindt de oude administratie een
van de meest bijzondere dingen in het Edah-mu-
seum. ,,Uit Edah zijn heel veel winkelformules voort
gekomen."
►►►Tonny Raaijmakers bij een kast met daarboven
reclameplaten van begin vorige eeuw. Goed be
waard gebleven omdat ze zijn gebruikt als isolatie
materiaal. fotos rené manders/dci media
;3Sa
