ingegrepen, was
Als het kabinet in september hard had
het
'Wij hadden onze
teststructuur april
vorig jaar klaar.
Iedereen kan
sindsdien getest'
14
door zes kunnen delen als we er
heel september in geslaagd waren
het reproductiegetal op 1 te hou
den. ,,Dat is de paradox van virus
bestrijding: je moet eigenlijk in
grijpen als het aantal besmettin
gen laag ligt en er nog niet zoveel
aan de hand lijkt. Maar dat is aan
de buitenwereld moeilijk te verko
pen. Ik weet nog dat ik in die tijd
ook geopperd heb een avondklok
in te voeren. Daar wilden mensen
absoluut niet aan.''
Uit de OMT-stukken blijkt dat
de adviseurs van het kabinet hal
verwege de maand aan de bel trok
ken. Een citaat: ,,Omdat het aantal
gevallen naar verwachting verder
zal toenemen, adviseert het OMT
op korte termijn maatregelen om
de toename te keren. Elke vertra
ging maakt het probleem groter.''
De reactie van het kabinet is - zo
geven de bewindslieden later zelf
ook toe - halfbakken. Buiten een
heel lichte aanpassing van de ho-
recatijden in zes probleemregio's,
worden geen grote stappen gezet.
Een gemiste kans, blijkt achteraf.
w Niet genoeg tests, geen
goed zicht op het virus
Toch proef je, als je de stukken uit
die periode terugleest, ook dat de
beleidsmakers geen perfect zicht
hebben op het virus en op de ef
fectiviteit van het beleid. Het OMT
constateert ruim een half jaar na
de intrede van het coronavirus dat
er nog steeds 'een dringend tekort'
is aan testcapaciteit. ,,Een actief
test- en traceerbeleid is een essen
tieel hulpmiddel om zicht te hou
den op de circulatie van het virus
en gericht in te perken.''
Ook ervaren de adviseurs pro
blemen bij het monitoren van het
gedrag van de bevolking. ,,Het
OMT betreurt dat zij van indirecte,
afgeleide en weinig exacte para
meters (zoals Apple en Google
mobility trends) gebruik moet
maken om tussendoor de reactie
op maatregelen in te schatten.''
De gevolgen van het gebrek aan
testcapaciteit zijn groot. Begin
oktober zit gemiddeld bijna 90 uur
tussen het moment dat mensen
een afspraak kunnen maken voor
een coronatest en een uitslag. Dat
leidt ertoe dat mensen bij klachten
vier dagen binnen moeten blijven,
ook als ze niet besmet blijken. Dat
helpt het draagvlak voor het beleid
en de maatregelen bepaald niet.
Uit onderzoek van het RIVM blijkt
dat grofweg de helft van de Neder
landers zich bij klachten niet laat
testen, een vergelijkbaar aantal
respecteert de quarantaine niet.
Hoe het ondertussen in Denemar
ken gaat? ,,Wij hadden onze test
structuur in april vorig jaar op po
ten'', zegt Koch. „Iedereen met
klachten kan sindsdien naar de
teststraat. Ons beleid - laat je tes
ten bij klachten - ging hand in
hand met de mogelijkheid om dat
te doen. Wel of niet in quarantaine
gaan is eigenlijk nooit echt een is
sue geweest.''
De Denen, zegt de epidemio
loog, zijn sinds het voorjaar con
stant in staat geweest om het virus
op de huid te zitten. Alleen in de
cember liep het aantal infecties
even scherp op. ,,Het lukte ons
doorgaans goed om besmettingen
vroeg op te sporen. Onze zieken
huizen hebben nooit erg onder
druk gestaan. En we hebben ook
nooit echt een zware lockdown
gehad, zoals in Frankrijk.''
Daarna: geen helder
doel
Wat ook hielp: in Denemarken
was de grens waarop ingegrepen
werd duidelijk. ,,Wanneer we op
weekbasis boven de 300 gevallen
per 100.000 Denen komen, gaan
we in lockdown'', zegt Koch. ,,We
accepteren het niet als het niet
meer onder controle is.''
Zo'n harde grens ontbrak in
Nederland eigenlijk altijd. Op de
persconferenties van Rutte en De
Jonge werden escalatieladders, ge
reedschapskisten, versoepelplan-
nen en stippen aan de horizon
gepresenteerd. Het bleken alle
maal luchtballonnetjes die even
snel leegliepen als dat ze waren
opgeblazen. De waan van de dag
won het telkens weer van structu
reel en voorspelbaar beleid.
,,Het doel van het beleid was
nooit duidelijk voor de burger,
maar ook niet voor professionals'',
zegt veldepidemioloog Amrish
Baidjoe, lid van het Redteam dat
het overheidsbeleid enige tijd van
kritisch commentaar voorzag.
,,Hoeveel ziekenhuisopnamen
vinden we acceptabel? Hoeveel be
smettingen? Waar werken we pre
cies naartoe?''
Officieel is het doel van het
Nederlandse coronabeleid een
'acceptabele' belasting van de zorg.
Het was een keuze voor de mid
denweg, zegt Kluytmans, die dat
niet per se slecht te verdedigen
vindt. ,,Als je in onzekerheid zit,
kun je de afweging maken om er
gens in het midden te gaan zitten.
De kans dat je het dan helemaal
verkeerd doet, is klein. Door een
midden te kiezen tussen het virus
helemaal de kop indrukken en het
rond laten gaan, beperk je moge
lijk ook de economische en sociale
schade enigszins. Die schade over
zien we nog lang niet helemaal.
Het kan best wel groter zijn dan de
directe schade door het virus.''
In Zweden, stelt hij, lieten ze de
teugels wat te veel vieren. ,,Daar
zijn ze van teruggekomen. Maar
als je kijkt naar de landen die een
hele strenge lockdown hadden,
Australië of China bijvoorbeeld,
met zero tolerance, dan ga je naar
een politiestaat-achtige situatie.
ZATERDAG 29 MEI 2021 GO
jjstrêMS 1
corönapas
VERVOLG VAN PAGINA 13
120.000
In september ver
zesvoudigde het aan
tal besmettingen van
20.000 naar
120.000.
46.000
46.000 mensen be
landden dit najaar op
verpleegafdeling van
ziekenhuis.
300
Als er in een week
tijd 300 Denen op
100.000 inwoners
besmet raken, gaat
het land in lockdown.
Op veel plekken is in
Denemarken een
snelle test mogelijk.
Wie een terrasje wil
pikken en niet is ge
vaccineerd, kan er
een laten uitvoeren.
FOTO'S REUTERS
25%
Slechts een kwart
van de Nederanders
gaat in quarantaine
na een reis in het bui
tenland.
Tussen de 60.000
tot 75.000 mensen
lopen bij de fysio
therapeut vanwege
long covid-klachten.
