Een incontinente hond. Vurige uitbarstingen. En afscheidspijn.
We hebben een sprankelend gesprek met E.L. JAMES.
Door haar Vijftig tinten-reeks pakte zij de wereld in met zweepjes
en bondage. Vrouwen zeggen me: 'Jij hebt mijn huwelijk gered'
maar ook: 'Door jou heb ik mijn man verlaten
ijna iedere schrijver is tot op het bot beledigd als
journalisten zijn of haar boek niet voorafgaand
aan het interview van a tot z hebben gelezen.
Maar in het universum van de Britse bestseller
auteur E.L. James (58), ook wel bekend als Erika
Leonard, gelden andere regels.
Hoewel al lang en breed bekend is dat ook het nieuwe
boek Vrij, net als de vijf voorgangers, weer draait om de
heftige seksuele escapades van miljardair Christian Grey
en de onderdanige studente Anastasia, wordt de precieze
inhoud door de uitgever beschouwd als topgeheim. Er is
slechts een voorproeve van vijftien pagina's - van de 800
- beschikbaar en daarin is meteen sprake van een seksu
ele strafoeurt, pulserende ledematen en een orgasme als
een vulkaanuitbarsting.
Waarom die geheimzinnigheid? Om een megahype die
enigszins tot bedaren is gekomen wellicht weer iets op te
poken? E.L. James moet lachen. Iets wat ze vaak en luid
ruchtig doet. En ze is eerlijk: 'Nee joh, er is helemaal geen
diepere strategie. Recensenten kraken mijn boeken vaak
op voorhand af. Dus waarom moeite doen om iedereen
van een exemplaar te voorzien?'
Vanwege de pandemie geeft ze haar interviews via Zoom
vanuit haar huis in Ealing, West-Londen. Daar woont ze
in een statig jarendertigpand dat ze volgens de tabloids
in 2012 voor vier miljoen euro kocht van de opbrengst
van Vijftig tinten grijs, haar eerste bestseller. Ze deelt de
stadsvilla met schrijver en echtgenoot Niall Leonard - de
strengste criticus van haar seksscènes - met wie ze 34 jaar
getrouwd is, en met haar oudste zoon (26). 'Hij voelde zich
door corona zo eenzaam dat we hem gevraagd hebben
weer bij ons te komen. De jongste van 24 kan er beter
tegen.'
Net als haar zoon moest zij zichzelf de afgelopen periode
opnieuw uitvinden, vertelt ze. 'De laatste tien jaar zat
ik letterlijk elke twee weken in het vliegtuig op weg naar
weer een ander hotel. Interviews, promotie, feestjes,
gesprekken met zakenpartners, bezoeken aan filmsets.
Fijn om daar een tijd verplicht afstand van te doen. Maar
omdat ik geen hobby's heb, op een gegeven moment ook
saai als de hel. Ik heb een beetje verstand gekregen van
tuinieren. Sterker: ik heb nog nooit zo lang naar gras en
bloemen gekeken. Lovely. En ik heb ongelooflijk veel tv-
series gebinged. The Originals over vampieren, Stranger
Things, Game of Thrones en Homeland. Bij seizoen vier
kwam ik er halverwege pas achter dat ik het allemaal al
eerder had gezien. Erg. Nou ja, ik ben toch maar blijven
kijken.'
Naast zoon en man heeft ze nog een huisgenoot. Ze wijst
naar de witte West Highland White Terrier die achter haar
bureaustoel door het beeld scharrelt, op zoek naar zijn
mand. 'Hij is 15,5 jaar. En hij is een beetje doof, blind en
helaas ook incontinent. Daarom stinkt het soms in mijn
werkkamer.'
In die ruimte schreef ze Vijftig tinten donkerder (2012),
Vijftig tinten vrij (2012) en de opvolgers Grijs (2015), Don
kerder (2017) en Vrij, verteld vanuit het perspectief van
Christian (2021). Door deze exercitie transformeerde de
schrijfster van hobbykrabbelaar die voorzichtig online
wat zweterige fantasieën postte in een schrijvende multi
miljonair die gespecialiseerd is in kinky reeksen met
eigen films en een lijn seksspeeltjes. Met haar veelbespro
ken Vijftig tinten-afranselpartijen in 'de Rode Kamer van
Pijn' introduceerde ze de term mummy porn, zette ze sm
op de kaart en vijzelde ze de omzet van seksshops op. De
bijbehorende statistieken zijn even opwindend: 150 mil
joen verkochte boeken, vertalingen in vijftig landen en
een miljard dollar aan opbrengst bij de bioscoopkassa's
voor de drie films met Dakota Johnson en Jamie Dornan.
Maar ze oogstte ook forse kritiek. Hordes recensenten,
onder wie Salman Rushdie, bestempelden haar stijl en
taalgebruik als zwaar onder de maat en putten zich uit
in superlatieven hoe ultiem slecht ze E.L. James' werk
inhoudelijk vonden. En ze kreeg ervan langs omdat ze
vrouwen vooral als onderdanige wezens portretteerde,
waardoor ze de klok decennia zou terugdraaien. Hoe kijkt
ze naar dat commentaar, ook in het licht van MeToo dat
de laatste jaren zo'n impact had?
E.L. James, die tot dan toe relaxed praat, schiet plotseling
MEZZA 21
B
