'Shell-zaak
voorbeeld
voor rest
van wereld'
8 NIEUWS
111
wBËm
m
GEVOLGEN KLIMAATZAAK
De rechter heeft Shell, het grootste
gas- en olieconcern ter wereld, een
enorme CO2-reductie opgelegd om de
klimaatverandering een halt toe te
roepen. Een wereldprimeur waarvan de
betekenis verstrekkend kan zijn.
WmM
,,Die stukken kunnen zo gebruikt
worden'', zegt Donald Pols, de direc
teur van Milieudefensie. ,,We zijn een
heel trits aan vergelijkbare zaken aan
het voorbereiden, over heel de wereld.
In Frankrijk is Les Amis de la Terre al
een procedure gestart tegen oliemaat
schappij Total. Zij baseren hun zaak
voor 100 procent op onze informatie
en ervaring.'' Ook andere grote olie
concerns krijgen CO2-rechtszaken
aan hun broek als ze onvoldoende
doen om de opwarming van de aarde
tegen te gaan, belooft Milieudefensie.
,,We kijken waar de grootste olie
maatschappijen zijn gevestigd en
waar er een Friend of the Earth-kan-
toor zit en dan is één plus één twee. In
elk land dat een vergelijkbaar rechts
stelsel heeft als Nederland kan dit
worden toegepast.''
Landbouw
Milieudefensie gaat daarom ook grote
exporteurs op de korrel nemen. „Sec
toren waarin Nederland tot de top be
hoort'', geeft Pols aan. ,,De landbouw
bijvoorbeeld. We zitten in de top drie
van grootste exporteurs van land
bouwproducten ter wereld. Als je
daar een bedrijf weet om te krijgen,
dan heb je niet alleen impact in Ne
derland maar dan kun je een impact
in de wereld hebben.''
Het wordt geen vrijblijvende voor
stelling. ,,Met de uitspraak van de
rechter hebben we wel een machts
middel waardoor een bedrijf iets ge
makkelijker naar ons gaat luisteren.
Het heeft onze voorkeur niet naar de
rechter te gaan. De klimaatcrisis is zo
urgent dat we niet de tij d hebben voor
langdurige juridische procedures. De
zaak tegen Shell heeft twee jaar ge
duurd. Een goed gesprek heeft altijd
onze voorkeur boven de juridische
weg, al helpt de uitspraak in de Shell-
zaak ons wel bij de gesprekken die we
voeren in de bestuurskamers.''
Pols heeft haast. ,,De kans dat we
nog voor het eind van het jaar deze
Shell-uitspraak een vervolg geven aan
andere sectoren is zeer groot.''
I voor Shell zich de ko
mende jaren gesteld weet,
wat heeft de rechtbank
woensdag feitelijk gezegd?
Shell moet de netto uitstoot
van CO2 in 2030 met 45 pro
cent hebben verlaagd ten
opzichte van 2019. Dat woordje
'netto' is belangrijk. Het abso
lute getal moet omlaag. Het
bedrijf kan niet zeggen 'per
kilojoule energie is er minder
CO2-emissie'.
Een bedrijf moet maat
schappelijk zorgvuldig hande
len. Dat betekent ook dat het
de uitwassen van de klimaat
verandering moet voorkomen
en dat het respect heeft voor
de mensenrechten. Milieuver
vuiling en klimaatverandering
hebben grote gevolgen voor de
wereldbevolking. Een veilig en
ongestoord familieleven is een
van de mensenrechten. En dat
wordt verstoord als mensen
voor overstromingen, of juist
droogte (vanwege klimaatver
andering) moeten vluchten
van huis en haard. Klimaatver
andering heeft dus invloed op
mensenrechten. Dat betekent
dat een bedrijf moet zorgen
dat zijn beleid gericht is op het
voorkomen van klimaatveran
dering.
De uitspraak kwam voor velen
als een complete verrassing.
Maar niet voor Bas Steins
Bisschop, hoogleraar Onder
nemingsrecht. ,,Dit past in de
trend dat bedrijven een steeds
grotere maatschappelijke
verantwoordelijkheid hebben.
Ze hebben niet alleen voor de
belangen van de aandeelhou
ders te zorgen, maar voor alle
stakeholders, zoals personeel
en klanten. Daar hoort ook
verantwoordelijkheid voor de
maatschappij bij. We vinden
het al normaal dat bedrijven
geen winst maken ten koste
van de veiligheid van het per
soneel bijvoorbeeld. Deze
uitspraak gaat verder. Ook
de zorg voor het milieu en de
Ook de zorg voor
het milieu en de
gezondheid moet
een bedrijf
meewegen
gezondheid moet een bedrijf
meewegen. En Shell is een
van de grootste uitstoters van
CO2. Het bedrijf heeft dus een
eigen verantwoordelijkheid
om de uitstoot van CO2te be
perken.''
Dat wordt nog een hele
klus. De rechter beveelt dat
Shell de eigen CO2-uitstoot in
2030 met 45 procent reduceert.
Dat is een verplichting en
gaat verder dan de doelstelling
van Shell zelf. Maar experts
verwachten dat Shell dit wel
kan halen. De maatschappij is
al begonnen met het gebruik
van zonnestroom bij de olie
productie. En Marjan van
Loon, de president-directeur
van Shell Nederland laat zich
al rondrijden in een waterstof
auto. Anderen wijzen er op dat
Shell de methaanlekkages -
methaan is een sterk broeikas
gas - nog kan verminderen. En
Shell kan de eigen CO2-uit-
stoot opvangen en opslaan in
lege gasvelden
Ja, Shell heeft ook een
'zwaarwegende inspannings
verplichting' om de CO2-uit-
stoot bij zijn klanten te ver
minderen. Dan gaat het om
onder meer de CO2-uitstoot
van benzine en gas die klanten
van Shell hebben gekocht. Shell
kan de automobilisten niet
dwingen om allemaal elek
trisch te gaan rijden. De sim
pelste manier om de reductie te
bereiken is stoppen met de pro
ductie en verkoop van olie en
gas. Maar dat is niet realistisch.
Shell zelf benadrukt dat het al
tal van initiatieven onder
neemt. Zo is het mede-eigenaar
van grote windparken en ver
koopt het de groene stroom
daarvan. Ook breidt het bedrijf
uit in laadpalen en is het actief
vrijdag 28 mei 2021
GO
Vervolg van voorpagina
AMSTERDAM Milieudefensie ex
porteert de overwinning op Shell
ook naar andere landen. Alle voor
bereidende documenten zijn ver
taald in juridisch Engels en gedeeld
met zusterorganisaties.
Zijn de dagen van
Peet Vogels en
Ton Voermans
Den Haag
J Voordat we de giganti
sche taak schetsen waar-
2 Waar baseert de rechter
zijn uitspraak op?
3 Gaat een (Nederlandse)
rechtbank daar eigenlijk
wel over?
- Bas Steins Bisschop,
hoogleraar
_»T4 Cr~
V.* -r'J'-j 'i/iit
4 Kan Shell wel voldoen
aan de eisen?
5 Geldt de eis ook voor de
benzine aan de pomp?
De raffinaderij
van Shell in Pernis.
FOTO REMKO DE WAAL/ANP
,t v
V.'
-"-ïfSgP
