President weer vrij, maar problemen in Mali enorm
NIEUWS 15
Zittend president al-Assad wint wederom de verkiezingen in verwoest land
De officiële uitslag
van de verkiezingen
in Syrië laat nog op
zich wachten, maar
dat is slechts een
formaliteit. De
gedoodverfde
winnaar, Bashar al-
Assad, stond al bij
voorbaat vast.
Ook al is Syrië tijdens de oorlog
goeddeels verwoest, de zittende
president al-Assad hoeft zich ner
gens zorgen over te maken. Bij de
laatste verkiezingen, in 2014, be
haalde de dictator meer dan 88 pro
cent van de stemmen, en nu zal dat
ook weer zoiets zijn, verwachten
waarnemers. ,,We weten dat dit
geen echte verkiezingen zijn. Veel
Syriërs zijn ontheemd en stemmen
niet, of ze zitten als vluchtelingen
in het buitenland", zei Jean-Yves Le
Drian, de Franse minister van Bui
tenlandse Zaken over de legitimi
teit van de Syrische verkiezingen.
President al-Assad kaatste de bal
meteen terug: ,,Uw mening is
waardeloos'', antwoordde de man
die in 2000 aan de macht kwam als
opvolger van zijn vader Hafez die
daarvoor dertig jaar de scepter
zwaaide in Syrië.
Voor de bühne
Deze verkiezingen zijn een vorm
van bureaucratische legitimiteit,
een stukje voor de bühne, zegt de
Nederlandse historicus en voorma
lig topdiplomaat Nikolaos van
Dam. Hij schreef in 1979 het stan
daardwerk De strijd om de macht in
Syrië. „De bedoeling was dat er on
der auspiciën van de Verenigde Na
ties eerlijke verkiezingen zouden
worden gehouden. Maar dat is he
lemaal niet gebeurd. Er gaat dus he
lemaal niks veranderen. Met of
zonder verkiezingen zal het land
verder afglijden naar verarming.
Maar formeel heeft al-Assad de le-
Er gaat helemaal niks
veranderen in Syrië.
Met of zonder
verkiezingen zal het
land verder afglijden
gitimiteit dat hij is herkozen. Deze
keer waren er twee tegenkandida
ten, de vorige verkiezingen was er
eentje. De verkiezingen daarvoor
was er geen enkele tegenkandidaat.
Dus tja.''
De Syrische staatsmedia toonden
niettemin beelden van enthousi
aste kiezers. Op de universiteit van
Damascus stemden studenten die
de bekende pro-Assad-slogans zon
gen: ,,Met onze ziel, met ons bloed,
offeren we ons op voor jou, Bas-
har.''
De verkiezingen zijn een wassen
neus, zegt ook Erwin van Veen,
Midden-Oostenspecialist en con
flictonderzoeker bij Instituut Clin-
gendael. ,,Dit heeft niets te maken
met het politieke proces dat is vast
gelegd in resolutie 2254 van de VN-
Veiligheidsraad. Daarin wordt op
geroepen tot een politieke transitie
in Syrië met het opstellen van een
nieuwe grondwet als uitgangs
punt.''
Van Veen ziet inmiddels een 'be
vroren conflict' maar wel met veel
factoren die de boel snel weer naar
een kookpunt kunnen stuwen.
,,Het is nu kalm en dat zal zo blijven
zolang Turkije garanties geeft voor
de oppositie in Noord-Idlib en zo
lang de Amerikanen de Koerden in
het noordoosten van Syrië blijven
steunen. Politiek zit het muurvast,
op humanitair niveau is het een ca
tastrofe. Met name in Idlib. Interna
tionaal zoeken de buurlanden, met
uitzondering van Turkije, al wat
langere tijd toenadering. De buur
landen hebben het meeste last van
het conflict en hebben een direct
belang bij rust. De Golfstaten wil
len wel investeren in de wederop
bouw. Zij hopen zo de rol van Iran
in Syrië op termijn te verkleinen."
Pragmatisch
Nikolaos van Dam ziet een aantal
Arabische landen voorzichtig weer
bij al-Assad aankloppen: ,,Heel
pragmatisch hebben ze liever hem
dan dat het nog verder naar de
knoppen gaat.''
Van Veen ziet de Golfstaten mis
schien helpen aan de wederop
bouw van Syrië, maar dan vooral
omdat ze zo hopen de macht van
Iran wat in te kunnen dammen. De
oud-ambassadeur is ook heel som
ber over die wederopbouw. ,,Dat
zullen de Syriërs zelf moeten doen,
maar met heel weinig geld. En zelfs
als je al het geld zou hebben dan
heb je nog niet de handen die het
land kunnen opbouwen. In de
meest gunstige omstandigheden
gaat de wederopbouw van het land
tientallen jaren duren.''
Internationale druk op Mali om de
detentie van president Ndaw en
premier Ouane op te heffen, heeft
kennelijk effect gehad. De twee zijn
gisteren weer op vrije voeten ge
steld. De bewindslieden, die vorig
jaar via een militaire staatsgreep
aan de macht kwamen, zouden het
Afrikaanse land voorbereiden op
nieuwe verkiezingen en een geko
zen burgerregering. Maar die staan
nu op losse schroeven.
Volgens de Nederlandse antropo
loog en Mali-deskundige Mirjam de
Bruijn zijn de Malinezen geschokt
door de jongste gebeurtenissen.
,,Maar je voelt ook gelatenheid'', al
dus de hoogleraar Afrikanistiek aan
de Universiteit Leiden. ,,Ik hoor
veel zuchten. Er waren al een tijd
veel stakingen die de boel plat leg
den. Mensen konden bijvoorbeeld
W Het instabiele land
is al jaren in de greep
van islamitische
terreurgroepen
geen geld meer halen. Men is bang
dat deze hele situatie weer zal lei
den tot een toename van de basale
onrust die hier in dit land is.''
Volgens De Bruijn speelt in Mali
meer dan een overheid die er een
potje van maakt. De onrust en de
protesten vanuit de bevolking kun
nen weer aanzwellen. Het arme
land kent veel onderliggende pro
blemen. ,,De stakingen betekenen
dat je als gewone Malinees je leven
niet kan voortzetten. En als je geen
geld van de bank kunt halen, heb je
echt een probleem. Problemen sta
pelen zich op. Daarnaast heb je de
dreiging van oprukkende jihadis-
ten.''
De EU en de Verenigde Staten
volgen de gebeurtenissen in Mali
nauwgezet. Het instabiele land is al
jaren in de greep van islamitische
terreurgroepen.
De bestuurlijke chaos is onder
hand zo groot dat zelfs jihadisten
voor sommige mensen bijna een
redelijk alternatief beginnen te
worden, vreest De Bruijn. ,,De
overheid creëert hier geen vertrou
wen, terwijl dat zo hard nodig is als
je de staat wilt herstellen.''
De EU heeft gisteren laten weten
dat Europa de missie om aan een
overgangsregering en verkiezingen
te werken, blijft ondersteunen.
vrijdag 28 mei 2021
GO
'Syrië glijdt steeds verder af'
Bob van Huët
Rotterdam
- Nikolaos van Dam, historicus
Een Syrische vrouw met stembiljet in haar hand. foto afp
Overgangspresident Bah Ndaw
van Mali en zijn premier Moctar
Ouane zijn weer vrijgelaten. Eer
der deze week waren ze opge
pakt door legerleider Assimi
Goïta. Dit leidde tot felle veroor
delingen uit de hele wereld.
Bob van Huët
Rotterdam
Billboards en portretten van
de zittende president Bashar al-
Assad zijn niet te missen bij dit
stemlokaal in Douma, vlakbij de
hoofdstad Damascus. foto afp
