miljoen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever
7
6
13
het voortbestaan van de Joodse
staat. Tijdens de week die ik in
deze nederzetting verblijf (zo'n
vijftien jaar geleden), worden er
vlakbij twee kolonisten vermoord
door Palestijnen. Die willen de Jo
den weg hebben, want dit land is
Palestina, vinden ze. Dat blijkt uit
de geschiedenis, die wat hen be
treft heel anders is dan die van de
Joden. De Joodse mevrouw vloekt
naar de televisie als ze een repor
tage ziet met stenen gooiende Pa
lestijnse jongetjes. ,,Die moeten ze
allemaal doodschieten'', zegt ze
dan. ,,Dan is het probleem zo voor
bij.''
De Westelijke
Jordaanoever:
wie is er de baas?
een dreigende wachttoren ertus
sen, altijd camera's, en aan weers
zijden een niemandslandje van
plat zand en een weg voor het on
derhoud. Op grote gedeeltes is de
muur overigens geen muur, maar
een hoog hekwerk, vaak omgeven
door greppels.
Op de tekentafel telt de afschei
ding ruim 700 kilometer, maar dat
is nu, twintig jaar later, nog steeds
niet gehaald. De teller staat onge
veer op twee derde. Israël blijft
echter bouwen en claimt dat het
Palestijnse geweld op de Weste
lijke Jordaanoever is afgenomen.
De Palestijnen zien vooral econo
mische schade. Younes uit Qalqi-
lya werkt als ik hem spreek elders
op de Westoever en moet elke dag,
net als vele anderen, door het
enige Israëlische checkpoint. Soms
lukt dat, vaak ook niet. Anderen
kunnen niet meer bij hun land
bouwgrond komen, of hoogstens
met heel veel moeite.
In 2004 verklaart het Internatio
naal Hof van Justitie in Den Haag
de bouw van de muur illegaal. Het
draagt Israël op de werkzaamhe
den te staken en de gedupeerden
een schadevergoeding te betalen.
Israël negeert die uitspraak.
Nederzettingen:
dit land is van ons
Kijk naar een kaart van de Weste
lijke Jordaanoever en als je uitge
teld bent, kom je makkelijk op 130
Joodse nederzettingen. En dan re
ken je de meer dan 100 hele klein
tjes niet eens mee. Nederzettingen
zijn doorgaans geen hutjes of
kleine boerderijtjes, maar volwas
sen gemeenschappen en steden
met het uiterlijk en de luxe van
een Amerikaanse suburb. Er lei
den goede, zwaarbewaakte wegen
naartoe en de supermarkten zijn
ruim voorzien.
Er wonen ongeveer een half mil
joen Joodse kolonisten op de Wes
toever, min of meer naast ruim
2 miljoen Palestijnen. Een groot
deel van de internationale ge
meenschap beschouwt de neder
zettingen als illegaal. Israël, stil
zwijgend gesteund door Amerika,
trekt zich hier niks van aan. Er
blijven nederzettingen bijkomen,
tot grote woede van de Palestijnen
en eigenlijk de hele Arabische we
reld.
De kolonisten zelf vinden er
niks raars aan. ,,Dit land is van het
Joodse volk'', klinkt het in een ne
derzetting met een prachtig uit
zicht over Jericho en nog iets ver
der weg de Dode Zee. ,,Dat staat in
de Bijbel.''
Deze vriendelijke en gastvrije
mevrouw woont al jaren met haar
grote gezin op de Westoever, sa
men met andere grote gezinnen.
Dat is belangrijk, vinden ze. Voor
Kijk nog maar eens naar de kaart.
Grote delen van de Westelijke Jor
daanoever zijn in handen van de
Palestijnen, precies zoals is afge
sproken in de Oslo-Akkoorden
van 1993. Voor het bestuur hiervan
is de Palestijnse Autoriteit (PA) in
het leven geroepen. De PLO van
Yasser Arafat, tot dan toe de ge
sprekspartner van Israël, ver
dwijnt langzaam naar de achter
grond.
Maar dan wordt het ingewik
keld. Er zijn A-, B- en C-gebieden.
De eerste beslaan zo'n 18 procent
van het grondgebied. De PA is er
verantwoordelijk voor het bestuur
en de interne veiligheid. De
tweede zijn met 22 procent iets
groter, en de PA gaat er over het
onderwijs, de zorg en de econo
mie. In beide gebieden is Israël de
baas over de externe veiligheid.
Grof gezegd: aan Israëlische check
points wordt bepaald wie er in en
uit mag. De rest van de Westoever,
60 procent dus, staat onder con
trole van Israël. Hier vallen na
tuurlijk ook de nederzettingen on
der.
Wie nog preciezer naar de kaart
kijkt, ziet dat het hele gebied
wordt doorsneden door wegen:
tussen Israël en de Joodse neder
zettingen, tussen Jeruzalem en Pa
lestijnse steden als Jericho, Bethle
hem, Hebron en Ramallah. Die
wegen worden niet alleen gecon-
over de heuvels en de olijfboom
gaarden en de sinaasappelbomen.
En dan nu dit.'' Younes woont in
Qalqilya, een stadje op de Weste
lijke Jordaanoever, dat bijna geheel
omsloten is door een muur van
bijna 8 meter hoog. Nu kijkt hij
naar grijs beton. Sterker, hij kan
het beton bijna aanraken als hij
zijn arm uit het raam steekt. De
muur beneemt hem soms letter
lijk de adem, klaagt hij, als ik bij
hem op bezoek ben. Het is dan
2006, de muur staat er net.
Het grijze beton slingert zich in
middels kilometers en kilometers
ver door het oude land. De vele
aanslagen van Palestijnse zelf
moordenaars moe, begint Israël in
2002 aan de bouw van wat het de
'veiligheidsafscheiding' of de
'Westoeverbarrière' noemt. De Pa-
lestijnen praten liever over de
'Apartheidsmuur'. Het is hoe dan
ook geen fraai gezicht. Hoge,
smalle betonnen platen, soms met
prikkeldraad er bovenop, af en toe
1948
1948/49
1964
1967
1949
Gaza
GO ZATERDAG 22 MEI 2021
.IBANON
JORDAANOEVER
Nablus
ISRAËL
LEES VERDER OP PAGINA 14
Wantrouwen in beeld. Een Pa
lestijnse vrouw neemt een foto
van een Israëlische veiligheids
agent, en vice versa. foto afp
EGYPTE
Israël verklaart zich onafhankelijk
en wordt lid van de Verenigde Na
ties. Joodse strijders hebben dan
al jaren gevochten tegen de Brit
ten. Sinds 1918 zijn er steeds
meer Europese Joden naar het
gebied getrokken. Na de Tweede
Wereldoorlog en de Holocaust
neemt de migratie naar het land
alleen maar toe.
Bijna onmiddellijk na de onaf
hankelijkheid van Israël trek
ken de legers van vijf buurlan
den naar binnen. Jordanië,
Irak, Syrië, Libanon en Egypte
zien de nieuwe staat Israël als
een regelrechte bedreiging
voor de regio. 750.000 Pales-
tijnen slaan in die periode op
de vlucht.
Amman
WESTELIJKE
Tel Aviv
Israël voelt zich ernstig be
dreigd door de buurlanden en
verovert in een tijdsbestek van
zes dagen Oost-Jeruzalem, de
Gazastrook, Sinaï, de Golan-
hoogte en de Westelijke Jor-
daanoever. Na deze Zes
daagse Oorlog begint ook de
bouw van de nederzettingen in
de bezette gebieden.
Israëlisch-Arabische oorlog '48/'49:
Gaza-strook naar Egypte, Westelijke
Jordaan-oever naar Jordanië,
West-Jeruzalem hoofdstad Israël.
Oprichting van de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie PLO.
Deze wil een eigen staat voor
de Palestijnen, die nu overal en
nergens wonen. De PLO, met
als bekendste leider Yasser
Arafat (1929-2004), streeft
aanvankelijk de vernietiging
van Israël na, maar stelt dat
doel later bij.
